کد خبر:18461
پ
ghoranmeibodi20-20m

رسم الخط مصحف با برند سعودی در کتب درسی

امسال نیز مثل هرسال، وقتی کتاب درسی آموزش قرآن پسرم را تورق کردم، چشمم به خط عثمان طه خطاط مشهور سوری افتاد و داغم تازه شد و باخود گفتم بالاخره ما تا کی باید از روی دست دیگران مشق بنویسیم.

میراث مکتوب – امسال نیز مثل هرسال، وقتی کتاب درسی آموزش قرآن پسرم را تورق کردم، چشمم به خط عثمان طه خطاط مشهور سوری افتاد و داغم تازه شد و باخود گفتم بالاخره ما تا کی باید از روی دست دیگران مشق بنویسیم.  

خدا می داند که چند بار تاکنون به یکی از بزرگترین ثلث و نسخ نویسان کشور تأکید کرده ام و اکیداً و اخیراً خواهش نموده ام که اقلاً یکبار قرآن را کتابت کن. نمی گویم مثل طاهر خوشنویس- رحمة الله علیه- چند ده بارکه آن توفیقات ربانی دیریست ازین امت رخت بربسته است. واما بالمناسبة اشاره ای بکنم به تاریخچۀ کتابت قرآن و بعد گریزی بزنم به صحرای کربلا:

نخستین سبک و شیوه کتابت قرآن به خط کوفی در همان سده های نخستین رایج بوده است. برگهای زیادی از این نوع خطوط که غالباً روی پوست آهو نوشته شده، منسوب به ائمه اطهار(ع) و خلفا در کتابخانه های مختلف کشورهای اسلامی و اروپایی نگهداری می شود.

ابن مقله شیرازی (328ق) نخستین کسی بود که با ایجاد تحول در خط کوفی، خطوط محقق و ریحان و ثلث و …. را طراحی کرد. پس از او ابن بواب (412ق) اصول خط نسخ را نهایی ساخت. سپس یاقوت مستعصمی(698ق) خط ثلث را به کمال رساند. پس از وی احمد سهروردی و نیریزی و ارسنجانی از خوشنویسان بزرگ ایرانی بوده اند.

غرض از نقل این تاریخچه این بود که یادآور شوم که اغلب خوشنویسان حوزۀ تمدن اسلامی از ایرانیان بوده اند. حال سوال این است که می بینیم به تناسب سبک و سیاق و نیاز هر عصری، قرآنی برای مخاطبان آن روزگار کتابت می شده،  پس چرا هنوز پس از گذشت این همه سال باید قرآن خط عثمان طه در کتابهای درسی بچه های ما درج شود. درست است که زیبایی و خوانایی این خط و شکیل بودن رسم الخط آن چشمگیر است، ولی کشوری با این پیشینۀ درخشان هنری  با این همه خوشنویس جهانی مانند حسینی موحد و صمدی و اخوین و قنبری و….با این همه بودجه های میلیاردی که به موضوع ترویج و طبع و نشر قرآن هر ساله اختصاص داده می شود، نتوانسته  همطراز و همسنگ بل چشمنوازتر از خط طه تولید کند.

جالب تر این که چند سال پیش حدود سالهای 82-83 نامه ای از وزارت ارشاد وقت به دفتر میراث رسید که در آن تأکید شده بود به قرآن های رسم الخط فارسی مجوز داده نمی شود!! و اتفاقاً ما ترجمۀ قرآن از تفسیر میبدی را با خط ارسنجانی از خوشنویسان برجستۀ قاجاری آماده چاپ کرده بودیم که در زمان مدیریت آقای مسجدجامعی چاپ شده بود، نامه ای اعتراضی نوشتیم  و  به برخی مسئولان موضوع را منعکس کردیم که رسم الخط عثمان طه علاوه بر اغلاط فنّی، برای ایرانیان دشوارخوان است و شایسته است واکنش جدّی به این مسأله نشان داده شود که البته قرار است داده شود!

به هر روی نظر به این که رسم الخط قرآن به اصطلاح فقها، توقیفی نیست یعنی وحی منزل نیست ولی  ضوابط رسم الخطی مرسوم را باید رعایت کرد، این منافات ندارد به این که ضمن مراعات اصل وحدت رویه فیما بین خوشنویسان جهان اسلام،  هنرمند دردمندی قدم به میان بگذارد و خط معروف عربی را از میدان رقابت کنار بزند و طاقجۀ خانۀ نسل آتی را مزین به شیواترین خط قرآنی فارسی کند به طوری که عثمان طه هم به آن رشک ورزد.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612