در مورد ابداع كننده ابري ميان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد اما آنچه مسلم است اينكه كاغذ ابري از سال‌هاي پاياني سده نهم و اوايل سده دهم هجري در كتاب‌آرايي مورد استفاده قرار گرفته است. شواهد نشان مي‌دهد كه شيوه‌هاي ساخت ابري در ميان گذشتگان يكسان نبوده و پس از اينكه اين شيوه توسط مبدع آن به كار گرفته شد ، ديگران نيز براي ساختن نمونه‌هاي مشابه اقدام كردند و هركدام براي خود شيوه‌اي را پيش گرفتند. به همين دليل تفاوت‌هايي ميان ابري‌ها مشاهده مي‌شود كه البته با دقت در جزئيات ، قابل تشخيص است.
استفاده از كاغذهاي ابري بويژه در سده دهم و يازدهم هجري رواج بسيار يافت و كاربردهاي گوناگوني در كتاب‌آرايي پيدا كرد. برخي از اين كاربردها را با نمونه‌هاي آن در زير مورد بررسي قرار خواهيم داد :
كاربرد ابري براي نگارش قطعه‌هاي خوشنويسي
يكي از كاربردهاي كاغذ ابري ، استفاده آن در كتابت قطعات خوشنويسي بوده است. نمونه‌هاي اين كاربرد را بيشتر در قطعات منفرد يا قطعه‌هاي مندرج در مرقعات مشاهده مي‌كنيم و نسخه‌هايي كه كاغذ آنها به تمامي از نوع ابري باشد ، انگشت‌شمار است.
ابري‌هايي كه براي خوشنويسي به كار برده مي‌شد معمولاً داراي طرح‌هاي محو و كمرنگ بوده است تا نوشته‌ها در ميانه طرح‌هاي ابري محو نشده و جلوه خود را حفظ كند. نمونه‌اي از اين شيوه را در «شكل 1» مي‌بينيم كه مربوط به يك قطعه خوشنويسي (مرقع 353 مجموعه اهدايي فيروز به كتابخانه مجلس) است.
شكل 1
كاربرد در متن و حاشيه كردن نسخه‌ها و مرقعات
يكي ديگر از موارد استفاده از كاغذ ابري ، كاربرد آن در متن و حاشيه كردن مرقعات و نسخه‌ها بوده است. نمونه‌اي از اين كاربرد را در «شكل 2» مي‌بينيم كه مربوط به دستنويسي از گوي و چوگان عارفي (نسخه 2345 كتابخانه مجلس ، بي‌تا [حدود سده 9 يا 10 ق]) است.
شكل 2
كاربرد در آسترِ جلدها
يكي ديگر از كاربردهاي ابري استفاده آن در آستر جلدها بوده است. استفاده از ابري در آستر جلدها پس از رواج توليد اين كاغذ در سال‌هاي پاياني سده نهم و اوايل سده دهم هجري آغاز شد. با توجه به نسخه‌هاي فراواني كه در آستر جلد آنها از كاغذ ابري استفاده شده مي‌توان گفت كه يكي از كاربردهاي اصلي اين كاغذها در آستر جلدها بوده است.
براي نمونه در «شكل 3» تصوير آستر دفه پاياني جلد دستنويسي از تاريخ گزيده حمدالله مستوفي (نسخه 9368 كتابخانه مجلس ، مورخ 851 ق) را آورده‌ايم كه در آن از ابري استفاده شده است.
شكل 3
علي صفري آق‌قلعه – مركز پژوهشي ميراث مكتوب