ميراث مكتوب – یکی از حوزه‌های مطالعات اسلامی خاورشناسان بررسی وثاقت و تاریخ‌گذاری متون کهن تفسیری است که در دهه‌های آخر قرن بیستم با مطرح شدن نظریۀ ونزبرو و ریپین، مبنی بر به کارگیری تحلیل ادبی به جای اسناد و گزارشهای رجالی و پیوند آن با نظریۀ تدوین دیر هنگام قرآن، به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شد.
نصرت نيل ساز در كتاب خاورشناسان و ابن عباس به تحلیل انتقادی دیدگاه‌های خاورشناسان دربارۀ آثار تفسیری منسوب به ابن عباس پرداخته است.
این اثر با تبیین آرای خاورشناسان دربارۀ سه اثر مستقل تفسیری منسوب به ابن عباس، از یک سو نشان داده است که تاریخ گذاری متون بر اساس تحلیل ادبی صرف امری ناممکن است، و در این مسیر توجه به سلسلۀ اسناد و گزارشهای منابع رجالی، تاریخ و فهرست نگاری‌ها و همچنین شواهد دیگر ضروری است؛ از سوی دیگر، تاریخ گذاری خاورشناسان بر این آثار را با بررسی دقیق اسناد، تحلیل متن و مقایسۀ آن با آرا و آموزه‌های تفسیری ابن عباس در متون تفسیری کهن و ارائۀ آمارهای گوناگون ارزیابی کرده است.
همچنین سیر اجمالی قرآن پژوهی و حدیث پژوهی در غرب و بررسی و نقد دیدگاه ونزبرو مبنی بر تدوین قرآن در قرن سوم به عنوان مقدمات ضروری آورده شده است.
اين كتاب به تازگي از سوي انتشارات علمي و فرهنگي در شمارگان 2000 نسخه منتشر شده است.
نيل ساز، نصرت: «خاورشناسان و ابن عباس (تحلیل انتقادی دیدگاه‌های خاورشناسان دربارۀ آثار تفسیری منسوب به ابن عباس)»، تهران، علمی و فرهنگی، 386 صفحه، 1393.