میراث مکتوب – متن کامل کتاب سندبادنامه، اثر بهاءالدین محمد بن علی بن محمد بن عمر ظهیری سمرقندی، از کاتبان و نویسندگان سرآمد و بنام اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری که دی ماه سال گذشته از سوی پژوهشگاه فرهنگ فارسی – تاجیکی سفارت جمهوری اسلامی ایران با مشارکت کتابخانۀ ملی تاجیکستان به خط سرلیک برای نخستین بار منتشر شد، کمتر از یک سال به چاپ دوم رسید.
این اثر به تصحیح و تنقیح محقق تاجیک جناب دکتر جمعه بای عزیزقلاف و تحت نظارت آکادمیسین ناصرجان سلیم‌اف، رییس کتابخانه ملّی تاجیکستان، آماده گردیده که با مقدمه‌ای مبسوط از دکتر علی‌اصغر شعردوست، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، همراه است.
تصحیح این کتاب براساس سه نسخه با رسم الخط سرلیک انجام شده و به دست چاپ رسیده است. جمعه بای عزیزقلاف نخست نشر استامبولی اثر را، که سال ۱۹۴۸ با اهتمام احمد آتش بر مبنای نسخ موجود در کتابخانه‌های ترکیه صورت گرفته است، اساس قرار داده و سپس در جریان کار خود از یک نسخۀ خطّی معتبر موجود در کتابخانۀ پژوهشگاه خاورشناسی به نام آکادمی علوم ازبکستان در شهر تاشکند، با شمارۀ ۹۳۱۸ استفاده کرده است. در کنار این دو، از این اثر که به تازگی در ایران، به اهتمام دکتر سید محمد باقر کمال‌الدّینی و در مرکز پژوهشی میراث مکتوب چاپ مجدد شده است، نیز بهره گرفته است.
گفتنی است که این دانشمند تاجیک کار تصحیح متن سندبادنامه را خیلی پیشتر از پژوهشگر ایرانی آغاز نموده، و اشارات دکتر کمال‌الدینی در مقدمۀ تصحیح خود از «سندبادنامه» و اظهار تشکرش جهت راهنمایی های دکتر جمعه بای عزیزقلاف گواه این ادعاست.
از امتیازات این تصحیح، بخش مفصل و جامعی است که مصحح دربارۀ نسخه‌شناسی اثر، تفاوت و امتیازات، اولویّت و کاستی، و تصحیف و افتادگی در نسخه ها انجام داده و با دیدگاه های علمی خویش و اشرافی که بر متن سندباد نامه و نحو آن داشته، آن ها را بررسی نموده است. کار مقابله و قیاس دکتر جمعه بای عزیزقلاف به ویژه در مورد تصحیح و تأیید درستیِ متن اشعاری که در «سندبادنامه» به کار رفته بر اساس نسخ مورد استفادۀ او، شایسته استقبال و تحسین است.
افزودنیست که این متنشناس و پژوهشگر تاجیک توضیحات و تعلیقاتی نیز با متن کتاب همراه کرده است که در آن ترجمۀ تحت اللفظی عبارات و جملات عربیِ اثر را به فارسی تذکر داده و در بخش واژگان دشوار متن برای خوانندگان تاجیک تشریح کرده است.
معرفی کتاب از دکتر نورعلی نورزاد
………………………………………………….
محمد علی غلامی نژاد
جمعه ۸ آذر ۱۳۹۲ – ۰۳:۱۰
بسیار کار ارشمندی است احیای یک اثر ادبی-فرهنگی.ارج می نهم تلاش دکتر جمعه بای را در تصحیح این کتاب و همت شما خادمان بی ادعای عضود میراث مکتوب را.