میراث مکتوب – با بررسي دقيق و ممارست مي‌توان دريافت كه بسياري از اجزاي نسخه – بويژه آرايه‌ها – در هر دوره تاريخي داراي سبك و سياق ويژه خود است به گونه‌اي كه با آثار دوره‌هاي پيشين و پسين تفاوت دارد. اين موضوع گاهي درباره محدوده جغرافيايي پديد آمدن نسخه نيز صادق است ؛ بدينگونه كه برخي ويژگي‌ها در نسخه‌هاي يك منطقه ديده مي‌شود كه در نسخه‌هاي ديگر مناطق ديده نمي‌شود يا داراي شكل‌هاي ديگرگونه‌اي است. از جمله اين موارد مي‌توان به شكل ويژه‌اي از ترسيم سرلوحه نسخه‌ها اشاره كرد كه در محدوده حكومت عثماني و بويژه ناحيه آناطولي پس از سده دهم هجري پديد آمده است.
سرلوحه‌هاي اين شيوه معمولاً بدينگونه است كه يك تاج به شكل نيم‌دايره در بالاي كتيبه ترسيم مي‌كردند كه شباهتي با گنبد مسجدهاي استانبول دارد. بر فراز اين تاج به جاي ترسيم كنگره (شرفه) – كه در نسخه‌هاي ايراني مرسوم بود- طرح‌هايي از گل‌هاي انتزاعي ترسيم مي‌كردند و اين طرح‌ها درواقع جايگزين كنگره در نسخه‌هاي ايراني است. نمونه‌اي از اين شيوه را در «شكل 1» مي‌بينيم كه مربوط دستنويسي از ترجمه تركي كتاب التجارب محمد بن زكرياي رازي (نسخه 1013 كتابخانه حميديه ، بي‌تا) است.
سرلوحه‌هاي اين شيوه معمولاً بدينگونه است كه يك تاج به شكل نيم‌دايره در بالاي كتيبه ترسيم مي‌كردند كه شباهتي با گنبد مسجدهاي استانبول دارد. بر فراز اين تاج به جاي ترسيم كنگره (شرفه) – كه در نسخه‌هاي ايراني مرسوم بود- طرح‌هايي از گل‌هاي انتزاعي ترسيم مي‌كردند و اين طرح‌ها درواقع جايگزين كنگره در نسخه‌هاي ايراني است. نمونه‌اي از اين شيوه را در «شكل 1» مي‌بينيم كه مربوط دستنويسي از ترجمه تركي كتاب التجارب محمد بن زكرياي رازي (نسخه 1013 كتابخانه حميديه ، بي‌تا) است.
شكل 1
نمونه ديگر كه در «شكل 2» مي‌بينيم مربوط به دستنويسي از برهان قاطع (نسخه 231 كتابخانه مدرسه مروي، مورخ 1165 ق) به خط سيد لطف‌الله بن شيخ محمد افندي است.
شكل 2
نمونه سپسين كه در «شكل 3» مي‌بينيم مربوط به دستنويسي با نام دستور زبان فارسي به تركي از وهبي سليمان ابراهيم (نسخه 834 كتابخانه سنا، بي‌تا، [حدود سده 13]) مي‌باشد كه به همين شيوه ترسيم شده است.
شكل 3
علي صفري آق‌قلعه – مركز پژوهشي ميراث مكتوب