
دكتر فاني به تأليف كتاب اديبالممالك اشاره كرد و گفت: اين دو نفر در روزنامه نگاری با هم سنخيت نيز دارند و نكته مهم ديگر در مورد شخصيت گرمارودی، استفاده و پرداختن به مسائل روز در آثار او است.
وی با بيان اينكه فرهنگ تشيع در شعر نو با گرمارودی ورود پيدا كرد، ادامه داد: گرمارودی در سبك امروز و قديم تبحر دارد نظريه نقد ادبی از نظر ايشان مهم است. به هر حال نقل ادبی از نظر هر شاعر مهم است و ايشان در گفتوگوهای محتلف اشاره میكرد كه نظريه شعر كه شرط شناخت شعر يك شاعر است، چيست.
وی در بخش ديگری از سخنان خود گفت: ايشان كتاب «كوشش و جوشش در شعر» را با تعريف شعر شروع میكنند و به اين نتيجه میرشد كه شعر تعريف ناپذير است. در نگاه گرمارودی شاعر بايد دارای شرايطی باشد كه از آن جمله میتوان به، آشنايی با قرآن، زبان عربی، نجوم، اصطلاحات ادبی و .. اشاره كرد.
فانی گفت: برای مدت هزار سال شاعر صنعتگر و هنرمند بود و با ورود شعر نو سبك عوض شد و بنيان ها تغيير كرد و به همين واسطه از كوشش ها كاسته شد و تكيه شعراء بر جوشش ها مانده است.
وی در پايان گفت: ایشان کتابشان را با تعریف شعر شروع میکنند شاعر صنعتگر و هنرمند بود و با ورود شعر نو سبک ایشان عوض شد که نظر شعرش با شعر نیما تفاوت کرد.
عارف خرمشاهی فرزند بهاالدین خرمشاهی پژوهشگر و شاعر معاصر در ادامه این مراسم به خواندن قصائدی در وصف نهجالبلاغه ترجمه استاد موسوي گرمارودي پرداخت.
سبک خراسانی ویژگی شعر گرمارودی
غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: وقتی دعوت نامه به دستم رسید خیلی خوشحالم شدم و تعجب کردم که چرا تا حالا این کار صورت نگرفته حالا هم معتقدم که این جلسه را باید تلقین تلقی کنیم برای یک بزرگداشت بهتر و از خانه کتاب و وزارت ارشاد هم تشکر کنیم. در این جمع حاضر فکر نمیکنم سابقه آشنایی کسی با گرمارودی بیشتر از من باشد در اواخر دبیرستان که در مدرسه علوی بودیم آقای موسوی و من معلم بودیم و در آنجا با هم حشر و نشر داشتیم. من میخواهم در یک جنبه از تاثیر ایشان اشاره کنم و آن اثری است که در قبل از انقلاب اثری بود که ایشان جز نیروهای متعهد بودند.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی که فضای جامعه از شعر نو و شاعران نو اشباع بود و بحثهای سبکی و محتوایی شعر نو همه را گرفته بود شاعران نوپرداز عموما اعتقاد دیگری داشتند و مارکسیسم و غربگرایی بر آن فضا غلبه داشت. شما آن نمونههای شعر آزادی که سال 43 انتشارات جیبی منتشر میکرد را ببینید در آن فضا آقای گرمارودی شاعری بود که در جمع جوانان متدین شعر امروزی میگفت با مضمون و محتوای اسلامی، ولایی و انقلابی و شعرش هم از نظر کلام از دیگران کم نداشت. در آن سالها یک نفر دیگر در خراسانی که عاقبت به خیر نشد این کار را میکرد ولی موسوی آن راه را رها نکرده و انقلاب را ادامه داد.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: موسوی برای جوانان کم نظیر بود. این یک ارزشی است که شاید بیش از خدمات موسوی است. یک روز و روزگاری خیلی اوضاع با امروز فرق میکرد البته باید این مجمل را به تفسیر رساند و همان حکم سرکار او را به زندان انداخت و الحمدالله در این 34 سال به خدمت به انقلاب مشغول بوده است و همکاری شاعری روزنامهنگاری و تحقیق را انجام داده است.
حداد ادامه داد: یادم است که سال 37 از دانشگاه شیراز به تهران آمدم موسسه راه حق به من گفتند که کارهای راجع به امام را آقای گرمارودی انجام دادند تا الان که ایشان در شعر جایگاه بسیار بالایی دارند و الان هم با هم شعر میگوییم. نکته مهم شیوه بیان است و سبک خراسانی در شعر او به گوش میآید با چاشنیها و نمک شعر امروزی که این هنر بزرگی است اخیرا قصیده اخوان که در اعتراض ایشان نوشته را میخواندم که اخوان هم جواب موسوی و هم جواب خودش را به صورت قدرت شاعری موسوی نشان میدهد.
وی اضافه کرد: موسوی شاعر قصیده است یعنی میدان اصلی او قصیده است و انصافا در این زمینه ممتاز است. موسوی گل چرخ را که در آورده بود به من گفت که یک مقاله بده که من گفتم که گرفتارم و گفتم چرا با هر مقاله عکس طرف را هم چاپ میکنی من هم انکار میکردم که من دریغم آمد که شوخی نکنم و گفتم نمیشود شما کار را با چاپ عکس من شروع کنی تا من مقاله را برسانم.
وجود گرمارودی يك افتخار براي نسل دهه 50 و 60 بود
سيدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی كه در اين مراسم ايراد كرد با بيان اينكه برای من افتخار است كه در روزهای آغازين خدمت در مراسم تجليل از استاد بزرگوار گرمارودی حاضر باشم، گفت: نسل ما كه در دهههای 50 و 60 پرورده شد، وجود گرمارودی يك افتخار بود و ما به ديگران برای داشتن او فخر میفروختيم.
وی با بيان اينكه در آن دوران، زمانی كه میخواستيم برای خود شجرهای تعريف كنيم تا زير سايه آن بهرهمند باشيم، محمدرضا حكيمی و موسوی گرمارودی به ما سيادت و امنيت میدادند، ادامه داد: گرمارودی برای ما يك نوستالوژی بزرگ و خوب است، كسی كه در گذر ايام كمرنگ و كوتاه نشد و با ما به معاصر رسيد.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنين از مسئولان خانه كتاب برای برگزاری اين مراسم قدردانی كرد و با بيان اينكه بنده به عنوان كسی كه چهار دهه در فضای گرمارودی زندگی كرده است به تعريف او میپردازم، گفت: او دارای يك شخصيت تركيبی است.
وی ادامه داد: در تفسير انسانها، هر انسان، عالمی محسوب میشود كه میتوان آن را از هر زاويهای ديد. او به نوعی تركيب سنت آموزشی حوزه و دانشگاه است. همچنين 3 خصوصيت كه به آسانی در هر انسانی قابل جمع نيست در او به اوج رسيده است و آن ويژگیها شامل خلاقيت، پركاری و تنوع میشود. البته در مورد بعضی از انسانها نيز جمع دو مورد از موارد فوق صدق میكند.
صالحی ويژگی ديگر گرمارودی را در تركيب فرهنگ اسلامی و ايرانی دانست و ادامه داد: او در آثارش به خوبی از بنمايههای فرهنگ اسلامی _ ايرانی استفاده كرده است. گرمارودی به تركيبساز ماهری در اتصال اين دو حوزه است و زمانی كه سخن میگويد و يا مینويسد، ريشههای فرهنگ ايران و اسلامی در آثار او مشهود است.
وی توجه به دو نوع مخاطب عام و خاص را ويژگی ديگر گرمارودی دانست و ادامه داد: زمانی كه آثار او را بررسی میكنيم متوجه میشويم كه او از كودك و نوجوان گرفته تا خواص و فرهيختگان را مخاطب خود قرار داده است. همچنين او هم مدير فرهنگی بوده است و هم فعال فرهنگی و بواسطه تجمع همه اين ويژگیها است كه او برای هميشه و همچون ستاره باقیخواهد ماند.
او در پايان ابراز اميدواری كرد كه جامعه ما از سرمايههای ارزشمند انسانی چون موسوی گرمارودی، آنچنان كه شايسته ايشان است قدردانی كند.
دكتر سيدعلی موسوی گرمارودی در سخنانی كه در اين مراسم ايراد كرد با بيان اينكه مصرع از شعر سعدی كه «سر خجالتم از پيش برنمیآيد»، از برگزار كنندگان اين مراسم تشكر كرد و اظهار كرد: اين همه محاسنی را كه دوستان برشمردند، در من نيست و برخی از اين صفات را به من الصاق كردند.
يك دانشجوی ساده هستم
وی در ادامه با بيان اينكه همچنان يك دانشجوی ساده هستم، اظهار كرد: خود را در خور اين عنايات نمیدانم و قبول كردن بنده برای برگزاری اين مراسم تنها از اين جهت بود كه نمیتوان به محبت تن نداد. آن قدر دانشمندان بزرگ كه قدرشان ناشناخته مانده هستند كه از آنها تقديری نشده است، چه رسد به بنده كه قدری هم ندارم.
وی به آماده شدن ترجمه نهجالبلاغه اشاره كرد و اظهار كرد: قرار بود اين اثر را در 6 سال به پايان ببرم كه كمی زودتر به انجام رسيد و از اين پس به صيغل دادن آن مشغول میشوم تا مثل ترجمه قرآن كريم ناشر را به زحمت نياندازم.
شاعر انقلاب گفت: كتابی كه در آن تلاش كردهام ادای دينی به محضر حضرت زهرا(س) داشته باشم با عنوان «به كوتاهی آه، به بلندای ماه» آماده انتشار شده است و فكر میكنم تا ماه آينده به روانه بازار شود.
گرمارودی همچنين از معرفی «مشفقی خراسانی» در قالب كتابی به سبك «كوششها و جوششها» به كمك انتشارات هرمس خبر داد و گفت: «مشفقی خراسانی» طنزپردازی است كه به لحاظ جوهر شعری قطعاً از عبيد زاكانی جلوتر است. همچنين در حال نگارش زندگینامه خويش هستم كه حدود 400 صفحه از آن را نيز نگاشتهام.
در پايان اين مراسم از كتاب «در بوته نقد» با مضمون نگاه منتقدان به شعر سيد علی موسوی گرمارودی رونمايی شد و به پاسداشت خدمات سيد علی موسوی گرمارودی به عرصه فرهنگ و ادب از وی تقدير به عمل آمد.