میراث مکتوب- از میان مواریثی که هر ملتی از نیاکان و پدران خود به ارث می‌برد، میراث مکتوب مهمترین آنهاست. میراث مکتوب نشانۀ گذشتۀ علمی، ادبی، هنری و تمدنی ملتها در حیات تاریخی خویش است و غنای آن دلیلی است بر غنای فرهنگ و تمدنی که آن را به وجود آورده است. احیای آثار و متون مکتوب، علاوه بر اینکه روزنه‌ای به جهان زیستِ نیاکان باز میکند، در روزگار معاصر نیز منشأ پدید آمدنِ آثار هنری و فرهنگی و تحقیقی متعددی می‌شود که به نوبۀ خود الهامبخشِ نسلِ دیگری از هنرمندان و دانشمندان است.
میراث مکتوب، یکی از مؤسساتی است که بعد از انقلاب، اگرچه دیرهنگام، بر اساسِ نیاز جامعۀ فرهنگدوست و فرهیخته و علاقهمندان به گذشتۀ درخشان فرهنگ ایرانی ـ اسلامی به وجود آمد و در طول حیات سیسالهاش با همۀ مضایقی که مؤسساتی اینچنینی با آن دست به گریباناند، منشأ خیر بسیاری برای دانشجویان و محققان حوزههای گوناگون علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، زبان و ادب و رجال شد.
تنها در حوزۀ زبان و ادبیات فارسی کتابهایی منتشر کرد که ناشران خصوصی خطر سرمایهگذاری در نشر آنها را نمیپذیرند؛ عرفات‌العاشقین و عرصات‌العارفین تقی‌الدّین محمد اوحدی و خلاصةالاشعار میرتقیالدین کاشانی و مجموعۀ آثار جامی و چند تذکرۀ خوب از جملۀ آنهاست. چاپ مثنوی نیکلسون به ویرایش شادروان حسن لاهوتی نیز که حاوی آخرین دیدگاههای نسخهشناسانۀ مرحوم نیکلسون است، برای اهلِ خود بسیار مغتنم است.
علاوه بر اینها، انتشار آثاری در حوزۀ نسخهشناسی و تصحیح متون و کتابشناسی و فهرست نسخههای خطی نیز راه احیا و نشر میراث مکتوب را هموار میکند و راه و رسم تصحیح و نشر درست این‌گونه آثار را به نسل جوان میآموزد.
البته این نکته را نیز باید گفت که مؤسسه برای حفظِ اعتبار و جایگاه خود، باید تدبیری بیندیشد تا استادان مجرّب و کارکشته بر آثار تصحیحیِ جوانان تازهکار و نوآموخته نظارت داشته باشند تا منشورات مؤسسه، عاری از خامی و خطاهای نابخشودنی باشد.
آرزو میکنیم مؤسسۀ گرانقدر میراث مکتوب در ادامۀ راه پر برگ و بار خود کامیاب باشد و بیش از پیش فرصت و امکان انتشار آثار بهتر و بیشتری را پیدا کند.
رحمان مشتاق مهر
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
.