میراث مکتوب- کتاب «سیرۀ پیامبر اکرم (ص) در پرتو قرآن (براساس رویکرد متفکر اهل سنّت: محمد عزت دَروَزی)» نوشتۀ احمد بادکوبه هزاوه و معصومه آبانگاه ازگمی از سوی انتشارات میراثبان منتشر شد.
در تاریخنگاری مسلمانان آثار بسیاری در حوزۀ زندگی پیامبر اکرم(ص) با رویکردها و روش‌های گوناگون به نگارش درآمده است. از سده‌های میانی تاریخ اسلام رویکردی تهذیب‌گرا که به پالایش تاریخ زندگی پیامبر اکرم از گزارش‌های جعلی و تحریف شده می‌پرداخت، مورد توجه برخی از عالمان مسلمان قرار گرفت که تا به امروز به شیوه‌های گوناگون ادامه داشته است.
در میان دیدگاه‌ها و رویکردهای جدید سیره‌پژوهان مسلمان در یک سدۀ اخیر، رویکرد نقادانۀ قرآن‌محور به سیرۀ نبوی، که می‌توان آن را زیرمجموعۀ رویکرد تهذیب‌گرا دسته‌بندی کرد، کمتر مورد توجه سیره‌پژوهان قرار گرفته است. در این رویکرد قرآن به مثابه منبع اصلی مبنای بازخوانی سیره پیامبر خدا به عنوان الگو و اسوه برای همۀ مؤمنان مورد توجه قرار می‌گیرد و سپس با نقد گزارش‌های تاریخی و اعتباربخشی آنها در پرتو فهم قرآن می‌توان به ابعاد وسیعی از سیرۀ نبوی دست یافت.
محمدعزّت دَروَزه، از اندک شمار پژوهشگران معاصر است که چنین رویکردی را پی گرفته است. وی مورخ، مفسر قرآن و انقلابی فلسطینی است که پس از سال‌ها پژوهش و تألیف در حوزۀ تاریخ و نیز تفسیر قرآن کریم دست به تألیف کتاب سیره الرسول زد و کوشید تا ساختار جدیدی از سیرۀ نبوی را با محوریت قرآن کریم ارائه کند.
مؤلفان کتاب حاضر کوشیده‌اند پس از معرفی زندگی سیاسی و علمی او (محمدعزت دَروَزه) به شرح و نقد دیدگاه‌های کمتر شناخته شدۀ وی دربارۀ سیرۀ پیامبر اکرم بپردازند و از این رهگذر در پیشبرد مطالعات سیرۀ نبوی بر پایۀ فهم و تدبیر در قرآن مؤثر واقع شوند.
«سیرۀ پیامبر اکرم (ص) در پرتو قرآن کریم» در چهار فصل نوشته شده است. «درآمدی بر سیره‌نگاری» عنوان فصل اول است. در این فصل مفهوم‌شناسی سیره، سیر تاریخی سیره‌نگاری، تحولات سیاسی و تکاپوهای غیرمسلمانان در سیره‌نگاری و رویکرد قرآنی دربارۀ سیره‌نگاری مورد بررسی قرار گرفته است.
«زندگی سیاسی و علمی دَروَزه» عنوان فصل دوم است. روش‌شناسی این متفکر عرب در تدوین سیره الرسول در فصل سوم مورد بحث قرار گرفته است. شیوه ساماندهی داده‌ها، محوریت منبع قرآنی روش اجتهادی در فهم آیات مربوط به سیره از جمله مباحث مطرح شده در این فصل است.
یافته‌های قرآنی دَروَزه در سیره پیامبر(ص) عنوان فصل پایانی این کتاب است. نویسندگان در این فصل تبار و موطن پیامبر، ماهیت وحی، عصمت و اجتهاد پیامبر، تشریع در سیره نبوی و پدیده نفاق در سیره آن حضرت را بررسی کرده‌اند.
«سیرۀ پیامبر اکرم (ص) در پرتو قرآن کریم» با نگارش احمد بادکوبه هزاوه، دانشیار دانشگاه تهران و معصومه آبانگاه ازگمی، مدرس دانشگاه از سوی انتشارات میراثبان به قیمت ۲۱۰ هزار تومان راهی بازار کتاب شده است.
مریم مرادخانی