میراث مکتوب – بلبلستان تنها اثر باقیماندۀ شیخ محمد فوزی به زبان فارسی است که در شش بخش که هر بخش خلد نام دارد، نوشته شده است. خلدها به ترتیب کرامت، حکمت، اخلاص، نکات، لطیفه و سخاوت نام دارند. عموم خلدها مشتمل بر حکایات متعدد است. خلد چهارم نکات) در حقیقت تذکرۀ کوتاهی از شعرای فارسی گوی عثمانی و بوسنی است و خلد ششم (سخاوت یک حکایت نسبتاً طولانی دربارۀ سخاوت خاندان برمکی) است. نگارش کتاب به تصریح مؤلف، به سال ۱۱۵۲ هـ.ق پایان یافته است.
شیخ محمد فوزی موستاری، بین سال های ۱۶۷۰ و ۱۶۷۷ میلادی به احتمال قوی در سال ۱۰۸۱ هـ.ق در بلاگای در نزدیکی موستار، در بوسنی و هرزگوین کنونی به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در موستار گذراند و سپس به استانبول رفته، در خانقاهی وابسته به طریقت مولانا جلال الدین محمد بلخی، زبان آموخت و با مثنوی معنوی آشنا شد. وی پس از بازگشت به موستار، در مؤسسه ای به نام دارالمثنوی به تدریس و تفسیر مثنوی مولوی پرداخت. از فوزی به غیر از کتاب بلبلستان، بیست قطعه شعر به زبان ترکی عثمانی باقی مانده است.
وی به سال ۱۱۶۰ هـ.ق درگذشت؛ بنابراین، حکومت شش تن از سلاطین عثمانی را درک کرد. از جمله آگاهی های اندک ما دربارۀ وی، حضورش در جنگ «بانیالوکا» است که میان متجاوزین اروپایی و بوسنی در سال ۱۷۳۷ میلادی درگرفت و با پیروزی بوسنیایی ها پایان یافت.
تنها نسخۀ بلبلستان شیخ محمد فوزی موستاری در ایران، نسخه ای است که احمد بهنامی مبنای کار خویش قرار داده که میکروفیلم آن به شماره ۱۳۷۷، اسکن از یکی از چهار نسخه مرکز شرق شناسی زاگرب کرواسی است. این نسخه به سال ۱۱۶۳ توسط مصطفی بن صالح ناملی موستاری کتابت شده است ۴۸ برگ دارد و صفحه اول آن ۱۵ سطری و مابقی صفحات ۱۷ سطری است به خط نستعلیق بسیار خوانا.
مصحح، در پیشگفتارمقالۀ خویش اشاره کرده است که در برخی آثار حاج محمد فوزی، مفتی سابق ادرنه که باید وی را «فوزی دوم» نامید، با شیخ محمد فوزی، متخلص به مستاری خلط شده است.
آنچه خواندید خلاصه ای بود از مقاله ای با عنوان بلبلستانِ شیخ محمد فوزی موستاری، که به کوشش احمد بهنامی در صفحۀ ۲۶۲ شماره اخیر پیام بهارستان به چاپ رسیده است.
پیام بهارستان (شماره پانزدهم)؛ به مدیریت و سردبیری رسول جعفریان؛ به صاحب امتیازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی؛ در قطع وزیری؛ با ۱۱۰۲ صفحه و به بهای ۱۰۰۰۰ تومان منتشر شده است.
یادآور می شود چند سال قبل، مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب برای تصحیح این اثر با آقای علی میرانصاری قرارداد بست. در بوسنی هرزه گوین آقای دکتر نامیر خلیلویچ هم این اثر را به زبان بوسنیایی ترجمه و منتشر کرده است.
معرفی مقاله از زکیه بیات
شیخ محمد فوزی موستاری، بین سال های ۱۶۷۰ و ۱۶۷۷ میلادی به احتمال قوی در سال ۱۰۸۱ هـ.ق در بلاگای در نزدیکی موستار، در بوسنی و هرزگوین کنونی به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در موستار گذراند و سپس به استانبول رفته، در خانقاهی وابسته به طریقت مولانا جلال الدین محمد بلخی، زبان آموخت و با مثنوی معنوی آشنا شد. وی پس از بازگشت به موستار، در مؤسسه ای به نام دارالمثنوی به تدریس و تفسیر مثنوی مولوی پرداخت. از فوزی به غیر از کتاب بلبلستان، بیست قطعه شعر به زبان ترکی عثمانی باقی مانده است.
وی به سال ۱۱۶۰ هـ.ق درگذشت؛ بنابراین، حکومت شش تن از سلاطین عثمانی را درک کرد. از جمله آگاهی های اندک ما دربارۀ وی، حضورش در جنگ «بانیالوکا» است که میان متجاوزین اروپایی و بوسنی در سال ۱۷۳۷ میلادی درگرفت و با پیروزی بوسنیایی ها پایان یافت.
تنها نسخۀ بلبلستان شیخ محمد فوزی موستاری در ایران، نسخه ای است که احمد بهنامی مبنای کار خویش قرار داده که میکروفیلم آن به شماره ۱۳۷۷، اسکن از یکی از چهار نسخه مرکز شرق شناسی زاگرب کرواسی است. این نسخه به سال ۱۱۶۳ توسط مصطفی بن صالح ناملی موستاری کتابت شده است ۴۸ برگ دارد و صفحه اول آن ۱۵ سطری و مابقی صفحات ۱۷ سطری است به خط نستعلیق بسیار خوانا.
مصحح، در پیشگفتارمقالۀ خویش اشاره کرده است که در برخی آثار حاج محمد فوزی، مفتی سابق ادرنه که باید وی را «فوزی دوم» نامید، با شیخ محمد فوزی، متخلص به مستاری خلط شده است.
آنچه خواندید خلاصه ای بود از مقاله ای با عنوان بلبلستانِ شیخ محمد فوزی موستاری، که به کوشش احمد بهنامی در صفحۀ ۲۶۲ شماره اخیر پیام بهارستان به چاپ رسیده است.
پیام بهارستان (شماره پانزدهم)؛ به مدیریت و سردبیری رسول جعفریان؛ به صاحب امتیازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی؛ در قطع وزیری؛ با ۱۱۰۲ صفحه و به بهای ۱۰۰۰۰ تومان منتشر شده است.
یادآور می شود چند سال قبل، مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب برای تصحیح این اثر با آقای علی میرانصاری قرارداد بست. در بوسنی هرزه گوین آقای دکتر نامیر خلیلویچ هم این اثر را به زبان بوسنیایی ترجمه و منتشر کرده است.
معرفی مقاله از زکیه بیات