ميراث مكتوب – مجموعه هشت جلدی تاریخ نگارش‌های علمی در دوره عثمانی، با نظارت و سرویراستاری دکتر اکمل‌الدین احسان اوغلو رئیس سازمان همکاری‌های اسلامی، منتشر شده است.
مرکز تحقیقات تاریخ اسلام، فنون و فرهنگ (ایرسیکا)[2]، وابسته به سازمان همکاری‌های (= کنفرانس) اسلامی[3] در استانبولِ ترکیه و محلّ آن، درون ییلدیر سرای (کاخ ستاره) قرار دارد. این کاخ در واقع محلّ حکمرانی آخرین پادشاهان عثمانی، پیش از فروپاشی و الغای امپراتوی عثمانی در سال 1342هـ/1923م بوده است. در ضمن مجموعه انتشاراتِ این مرکز عامره، تاکنون آثار متعدّدی در زمینه‌های علوم اسلامی، تمدّن اسلامی و بخصوص در حوزه تاریخ علم مسلمانان، البتّه با رویکردی راهبردی به تولیداتِ علمی دوره عثمانی، منتشر شده است که از آن جمله می‌توان به مجموعه هشت جلدی تاریخ نگارش‌های علمی در دوره عثمانی، با نظارت و سرویراستاری دکتر اکمل‌الدین احسان اوغلو[4] رئیس سازمان همکاری‌های اسلامی، اشاره نمود.
از این مجموعه آثارِ گرانسنگ، تاکنون، تعداد 8 جلد (در 17 مجلّد)، به ترتیب مشتمل بر 1) ستاره‌شناسی، 2) ریاضیات، 3) جغرافی، 4) موسیقی، 5) نظامی و هنرهای رزمی، 6) طبیعی و علوم تطبیقی، 7) پزشکی و علوم وابسته، 8) احکام نجوم و استدراکات و تکمله‌های مجلداتِ پیشین، طیّ سال‌های 1997-2011م همراه یک فهرستواره جامع از نمایه‌های متنوع (ایندکس) در سال 2012م، در قطع وزیری، منتشر گردیده است. در هر یک از مجلّداتِ اثر، ابتدا به تفصیل، گزارشی جامع، دقیق و عالمانه مشتمل بر کلیّات، مفاهیم، تعاریف، اصطلاحات و تاریخ آن علم در مقدّمه کتاب ارائه گردیده است، سپس به معرّفی آثار تولید شده در دوره و قلمرو جغرافیایی امپراتوری عثمانی (699-1342هـ/1299-1923م) به زبان‌های عربی، فارسی، ترکی عثمانی (با حروف و الفبای عربی) و برخی زبان‌های دیگر، در موضوعاتِ مربوط، به ترتیب تاریخ وفاتِ پدیدآوران (مؤلفان، شارحان، مترجمان، ناظمان و …) آن آثار، به انضمام گزارشی تفصیلی از محلّ وجودِ دستنویس‌های آثار در کتابخانه‌های ترکیه و احیاناً سایر کشورها و همچنین مشخصّاتِ نسخ چاپی آنها، به زبان ترکی استانبولی، توصیف گردیده است و در پایان هر جلد نیز نمونه‌ای از تصاویر آثار یا پدیدآوران آنها، درج شده است.
مرکز تحقیقات تاریخ اسلام، فنون و فرهنگ (ایرسیکا)[2]، وابسته به سازمان همکاری‌های (= کنفرانس) اسلامی[3] در استانبولِ ترکیه و محلّ آن، درون ییلدیر سرای (کاخ ستاره) قرار دارد. این کاخ در واقع محلّ حکمرانی آخرین پادشاهان عثمانی، پیش از فروپاشی و الغای امپراتوی عثمانی در سال 1342هـ/1923م بوده است. در ضمن مجموعه انتشاراتِ این مرکز عامره، تاکنون آثار متعدّدی در زمینه‌های علوم اسلامی، تمدّن اسلامی و بخصوص در حوزه تاریخ علم مسلمانان، البتّه با رویکردی راهبردی به تولیداتِ علمی دوره عثمانی، منتشر شده است که از آن جمله می‌توان به مجموعه هشت جلدی تاریخ نگارش‌های علمی در دوره عثمانی، با نظارت و سرویراستاری دکتر اکمل‌الدین احسان اوغلو[4] رئیس سازمان همکاری‌های اسلامی، اشاره نمود.
از این مجموعه آثارِ گرانسنگ، تاکنون، تعداد 8 جلد (در 17 مجلّد)، به ترتیب مشتمل بر 1) ستاره‌شناسی، 2) ریاضیات، 3) جغرافی، 4) موسیقی، 5) نظامی و هنرهای رزمی، 6) طبیعی و علوم تطبیقی، 7) پزشکی و علوم وابسته، 8) احکام نجوم و استدراکات و تکمله‌های مجلداتِ پیشین، طیّ سال‌های 1997-2011م همراه یک فهرستواره جامع از نمایه‌های متنوع (ایندکس) در سال 2012م، در قطع وزیری، منتشر گردیده است. در هر یک از مجلّداتِ اثر، ابتدا به تفصیل، گزارشی جامع، دقیق و عالمانه مشتمل بر کلیّات، مفاهیم، تعاریف، اصطلاحات و تاریخ آن علم در مقدّمه کتاب ارائه گردیده است، سپس به معرّفی آثار تولید شده در دوره و قلمرو جغرافیایی امپراتوری عثمانی (699-1342هـ/1299-1923م) به زبان‌های عربی، فارسی، ترکی عثمانی (با حروف و الفبای عربی) و برخی زبان‌های دیگر، در موضوعاتِ مربوط، به ترتیب تاریخ وفاتِ پدیدآوران (مؤلفان، شارحان، مترجمان، ناظمان و …) آن آثار، به انضمام گزارشی تفصیلی از محلّ وجودِ دستنویس‌های آثار در کتابخانه‌های ترکیه و احیاناً سایر کشورها و همچنین مشخصّاتِ نسخ چاپی آنها، به زبان ترکی استانبولی، توصیف گردیده است و در پایان هر جلد نیز نمونه‌ای از تصاویر آثار یا پدیدآوران آنها، درج شده است.
آنچه در بالا مطالعه كرديد بخشي از مقاله «تاریخ نگارش‌های علمی در دوره عثمانی» نوشته حسين متقي است كه در هفتادويكمين شماره نشريه ميراث شهاب به چاپ رسيده است.
براي مطالعه متن كامل اين مقاله بر روي فايل پايين كليك كنيد.