شيخ عبدالله نيازي شبستري كه در برخي منابع از نوادگان شيخ محمود شبستري، صاحب گلشن راز به شمار آمده، از شاعران و فضلاي قرن دهم هجري بوده و در اكثر علوم زمان خويش، به ويژه علوم رياضي متبحر داشته است. وي مدتي از عمر خود را در ماوراء‌النهر و مركز علمي ـ ادبي آن، سمرقند گذرانده و در سال 926 ق به آسياي صغير مهاجرت نمود و در استانبول مورداستقبال و اعزاز و تكريم سلطان سليم و سلطان سليمان قانوني قرار گرفت.
وي در همان سال مثنوي شمع و پروانه را كه از بهترين و روان ترين منظومه‌هاي عرفاني در نوع خود مي‌باشد، در 812 بيت سروده است.
كتاب حاضر به عنوان اولين گام در جهت معرفي نيازي شبستري و احوال و آثار او در ايران است كه در سه بخش تهيه و تنظيم شده است:
در بخش اول زندگي و آثار شيخ عبدالله نيازي شبستري، به طور اجمالي معرفي گرديده و سعي شده است اطلاعات و اشعار و ابيات پراكنده‌اي كه در منابع مختلف ضبط شده، ارائه شود.
در بخش دوم به معرفي و بررسي كوتاه اثر شاخص نيازي، يعني مثنوي شمع و پروانه پرداخته شده است.
در بخش سوم متن كامل مثنوي شمع و پروانه كه از روي نسخه منحصر به فرد كتابخانه سليمانيه استانبول تنظيم شده، با رسم‌الخط امروزي همراه با توضيحات مختصر به چاپ رسيده است.
نيازي شبستري و
چاپ نخست مثنوي شمع و پروانه به كوشش خليل قرباني از سوي نشر نباتي در 180 صفحه منتشر شده است.