میراث مکتوب- این کتاب نوشته دیوید جی.راکسبرو است و حنیف رحیمی پردنجانی، عضو هیئتعلمی دانشگاه یزد، آن را ترجمه و انتشارات متن آن را منتشر کرده است.
کتاب حاضر تنها اثری است که به تحلیل تاریخی و محتوایی دیباچههای مرقع در اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی پرداخته و برگردان آن به زبان فارسی برای علاقهمندان و پژوهشگران تاریخ هنر ایران ضروری است. مؤلف کتاب، دیوید جی. راکسبرو، استاد تاریخ هنر اسلامی در دانشگاه هاروارد است که تاکنون پژوهشهای متعددی در زمینه هنرهای ایرانی و ترکی و هندی در قرون میانه اسلامی انجام داده و در قالب کتاب و مقاله منتشر کرده است. در اثر پیش رو، نویسنده تلاش گسترده و دقت وافری کرده تا بتواند از میان انبوه متون ادبی و تاریخی، ارتباطات بینامتنی و قالبهای مشترک فکری را کشف و پرتویی تازه بر مطالعات هنر ایران بتاباند.
کتاب دیباچهنویسی بر مرقع مشتمل بر هفت فصل به نگارش درآمده است. در فصل نخست، که به «مقدمهای بر دیباچهها» اختصاص دارد، «اولویتها و دریافتها در مطالعه تاریخنگاری در قرن دهم/ شانزدهم» و «رویکردها و روشها در مطالعه ادبی» را خواهید خواند. فصل دوم به «مؤلفان و محیط زندگی و زمانه آنان» میپردازد. «انشا و زمینه» عنوان فصل سوم را تشکیل میدهد که در آن، «انشای دیباچه، ساخت مرقع» و «زمینههای استفاده» را تشریح کرده است. در فصل چهارم، که «ابعاد ادبی» نام دارد، نویسنده به «ساختار و ترکیب»، «زبان»، «تصاویر و مضامین مکرر در مرقع»، «بینامتنیت و اقتباسهای ادبی» پرداخته است. «قبل از نگارش دیباچهها: آثار تذکرهای، تاریخی و رسالات خوشنویسی»، «دیباچه مرقع: نگارش تاریخ هنر»، «جایگاه فعالان هنری در سنت» و «قضاوت درباره آثار و واکنش به آنان» مطالبیاند که در فصل پنجم، تحت عنوان «هنر در تاریخ و عمل»، آمده است. «پردهگشای چهره تصویر: دیباچه دوستمحمد بر مرقع بهرام میرزا» فصل ششم کتاب را تشکیل میدهد و مؤلف در فصل آخر این کتاب، یعنی فصل هفتم (خاتمه)، تلاش کرده تا با نقلقولهایی که ابنندیم در کتاب الفهرست خود آورده به فضایل خوشنویسی بپردازد و سپس به دانش تاریخ هنر و آداب و رسوم هنری بپردازد و با نمونههایی آن را تشریح کند. این کتاب با ضمیمهای درباره ارتباطات استادشاگردی به پایان رسیده است.
کتاب دیباچهنویسی بر مرقع، در 397 صفحه و شمارگان 500 جلد، در وبگاه مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری، به نشانی https://matnpub.ir، عرضه شده است. همچنین، علاقهمندان برای تهیه کتاب مذکور میتوانند به کتابفروشی این انتشارات، واقع در خیابان ولیعصر، پایینتر از چهارراه طالقانی، شماره 1550، مراجعه کنند.
منبع: فرهنگستان هنر