در بخش های اول و دوم «نگاهی به سهم ایرانیان در زمینه تألیف متون عربی» سهم دانشمندان ایرانی در حوزۀ تمدن اسلامی که آثار خود را به زبان عربی تدوین و تألیف کرده اند و نیز نمونه هایی از اهتمام محققان ایرانی اعم از فیلسوف و مورّخ و ادیب ذکر شد. در ادامه نیز از مؤلفان ایرانی که در قدیم الایام آثاری را به عربی تالیف کرده اند نام برده شد.

در بخش دوم مقاله «نگاهی به سهم ایرانیان در زمینه تألیف متون عربی» سهم دانشمندان ایرانی در حوزۀ تمدن اسلامی که آثار خود را به زبان عربی تدوین و تألیف کرده اند و نیز نمونه هایی از اهتمام محققان ایرانی اعم از فیلسوف و مورّخ و ادیب ذکر شد که در یک صد سال اخیر متون کهن عربی را تصحیح و با مقدمه ها و تعلیقاتی به فارسی و گاه به عربی در ایران منتشر کرده اند. اکنون بحث را در دو بخش با ذکر نمونه هایی از مؤلفان ایرانی در قدیم الایام و مصححان ایرانی در قرن اخیر پی می گیریم.

در بخش نخست مقاله «نگاهی به سهم ایرانیان در زمینه تألیف متون عربی» به نسخه های خطی دورۀ تمدن اسلامی، در هر حوزۀ جغرافیائی و کثرت نسخ خطی عربی و پراکندگی آنها در کتابخانه های بزرگ جهان، پرداخته شد.

نسخه های خطی دورۀ تمدن اسلامی، در هر حوزۀ جغرافیائی، کمّاً و کیفاً، یکی از شاخصه های شکوه و عظمت فرهنگی و تمدنی و نیز از نشانه های بلوغ فکری و علمی مردم آن منطقه به شمار می رود. واضح است بدون اطلاع از وضعیت این نسخه ها ومراکز نگهداری آنها، هیچگاه مطالعه، پژوهش و تصحیح آنها ممکن نمی گردد ...

استاد احمد مهدوی دامغانی، هنوز در سنّ 86 سالگی در دانشگاه هاروارد آمریکا به تدریس مشغول است. از ادبیات عرب گرفته تا فلسفه و منطق و فقه و اصول. سالها است که دیگر کسی در چیرگی و تسلط بر رموز و فنون صرف و نحو و بلاغت ادبیات عرب در ایران به گرد او نمی رسد. مقالات پرمحتوا و عالمانۀ او که در کتاب حاصل اوقات گرد آمده، گویای این حقیقت است.

حافظۀ جهانی عنوان یکی از بخشهای مصوب سازمان علمی فرهنگی ملل متحد یونسکوست. وظیفۀ کمیتۀ حافظۀ جهانی، تشویق کشورها به حفظ و مرمت میراث مستند بشری موجود در کشور مبدأ است.

هنر تألیف و تدوین جشن نامه برای فرزانگان و دانشی مردان ایرانی، به قبل از انقلاب بر می گردد. البته بجز معدودی مثل جشن نامه مدرس رضوی و محمد پروین گنابادی، بیشتر جشن نامه ها و یادنامه ها که طبق فهرست شش جلدی توصیفی مقالات جشن نامه ها و یادنامه ها تألیف زنده یاد محمد گلبن که بالغ بر 517 جلد می رسد اغلب در 30 سال گذشته گرداوری شده است.

خوشبختانه در سال صدها نشریه علمی - پژوهشی منتشر می شود که بیش از نیمی از آنها در حوزۀ علوم انسانی فعالیت دارند. مقالات علمی- پژوهشی برای ارتقای استادیاران و دانشیاران و گاه دانشجویان دکتری لازم و مؤثر است، اما نکته مهم لزوم دقت در داوری برای رعایت استانداردهای نوشتن یک مقاله است ...

اینترنت که آمد، شکاف میان دو نسل دیروز و امروز دو چندان شد. البته برخی که به موضوع علاقه مند بودند، به یاری اطفال در منزل، یا همت دوستان همراه و همدل، دست به کار شدند و ...

نزدیک به 20 سال از تأسیس میراث مکتوب گذشت، اینک شمّه ای واگوییم از آنچه اتفاق افتاده است. پیش از انقلاب تنها چند مرکز وجود داشت که بخشی از فعالیتهایشان، تصحیح و نشر نسخ خطی بود، مانند: بنیاد فرهنگ ایران و انجمن آثار ملی، اما هیچگاه عبارت میراث مکتوب را کسی یا جایی معادل نسخه های خطی به کار نبرد.