میراث مکتوب- ابوالعلاء سودآور کتابی در بررسی مباحث فرهنگ ایران در دورههای هخامنشی،اوستایی و ساسانی به نگارش درآورده است. این اثر با ترجمه علیرضا بهارلو و کیانوش معتقدی با عنوان «پیچیدگیهای شناخت فرهنگ و هنر ایران» از سوی خانه فرهنگ و هنر مان روانهٔ بازار کتاب شده است.
سودآور در پیشگفتاری که بر این اثر نوشته با اشاره به اینکه هر شی ء یا متن باستانی به مثابه سندی است ادامه داده که این اسناد میتواند روشنگر گذشته نوع بشر باشد. «جعلی» خواندن اینگونه آثار بدون دقت و توجه کافی در حقیقت به معنای پاک کردن اطلاعات بالقوه سودآور است. متأسفانه بسیاری از پژوهشهای امروزی با رویکردی تکبعدی یا نسبت به رد اعتبار یک سند اقدام میکنند یا با همان رویکرد نظریههایی را براساس سوگیریهای از پیش تعیین شده ارائه میدهند. هدف نویسنده در این کتاب ، نشان دادن ضعف و ناکارآمدی روشهای تکبعدی چه در مورد اشیای باستانی و چه در مورد اسناد نوشتاری است، و اینکه چگونه متخصصان مغالطه کرده و متن با دادههای علمی را به گونهای تفسیر میکنند که با سوگیریهای شخصیشان همخوانی داشته باشد.
این پژوهشگر با بیان اینکه یک شیء یا متن باستانی را هم باید اصیل و معتبر دانست نوشته است: مگر اینکه «جعلی» بودن آن متن یا شیء به اثبات برسد. وظیفهٔ خطیر این اثبات باید بر عهدهٔ همان مخالفان و منتقدان قرار گیرد و رد کردنهای شتابزده بر پایهٔ موهومات نباید محلی از اعراب داشته باشد. با این حال، حملهٔ باستانشناسان این منطق را وارونه کرده یعنی آثار اکتشاف نشده از همان ابتدا جعلی شمرده میشوند. در این دوره و زمانه که آنالیزها و ابزارهای علمی میتواند به درک بهتری از اصالت آثار بیانجامد.»
«پیچیدگیهای شناخت فرهنگ و هنر ایران» به نوزده بخش به علاوه یک مؤخره و یک ضمیمه تقسیم شده است. بخشهای مختلف این کتاب به بازخوانی تاریخ مادها،هخامنشیان و ساسانیان اختصاص دارد و همچنین در رابطه با دشواریهای فهم اوستا، پیشنهاداتی جدید به واسطهٔ اطلاعات به دست آمده از آثار و منابع نویافته، ارائه شده است.
بشقابهای اردشیر هخامنشی، لوح اوتانا، داریوش در برابر کوروش و مناقشات اوستا از جمله مباحث مطرح شده از سوی ابوالعلاء سودآور در این اثر است. محتفل میترایی عصر ساسانیان، ننادهای ماد در مسیحیت و اسلام و میراث اوستا از دیگر موضوعاتی است که در رین متاب به چشم میخورد.
خانهٔ فرهنگ و هنرِ مان «پیچیدگیهای شناخت فرهنگ و هنر ایران» اثر ابوالعلاء سودآور با ترجمهٔ علیرضا بهارلو و کیانوش معتقدی را منتشر کرده است.