میراث مکتوب – همراهي تفكر بشري با نقد نه يك نياز تبعي كه يك ضرورت انساني است و از اين رو قوۀ نّقادي بالقوۀ انسان با نخستين قرارگيري دو عنصر اطلاعاتي در كنار يكديگر است. 
چنانچه حیات اندیشه ورزی را به نقد بدانیم، بدون تردید نقطۀ ثقل یک اندیشۀ متدیک و نظام مند نیز وابسته به مؤلفۀ نقد علمی است چرا که بدون آن نه تنها ساختار یک پژوهش علمی ناب شکل نمی گیرد که از سویی با نقادی، خلاقیت آن تضمین شده و از سوی دیگر به پویایی بایستۀ خود دست می یابد. پس اگر در حوزۀ علمی – فردی نقادی از ویژگی های حتمی یک پژوهشگر بدانیم، در حوزۀ علمی – اجتماعی نیز می توان نقد اجتماعی را از نشانه های پویش یک جامعۀ آزاداندیش قلمداد کرد.
با این همه نقد علمی در زمانۀ ما نیازمند «اصول علمی» و «آداب اخلاقی» است و سزاوار است از این فراتر، به «منظومۀ نقدپژوهی» نیز بیاندیشیم و در آن منظومۀ متکثر و پیچیده باید به نقشۀ راهی دست یافت که بتوان پژوهش پیرامون نقد را به درستی و راستی ترسیم و تنظیم نمود. طرح مسایل و پرسش های بایسته در حوزۀ نقد، تحلیل و تبیین نسبت نقد با قلمرو تخصص ها و گرایش های گوناگون رشته های علوم انسانی، اولویت بندی و تقسیم بندی آنها بخشی از کار سترگی است که هم اکنون پی ریزی پایه های آن در جامعۀ ایرانی اسلامی ما بر دوش اندیشمندان علوم انسانی سنگینی می کند.
کتاب نقدنامه تاریخ، باستان شناسی و هنر نیز با این رویکرد به رشته تحریر در آمده است و در بخش های مختلف خود تلاش دارد رابطه میان علومی چون فلسفه، جفرافیا و جامعه شناسی را با تاریخ نمایان کند.
فصل های این کتاب عبارت است از:
.«فلسفه تاريخ »، «(امامت و سياست (تاريخ خلفا»، «جغرافياي تاريخي كوفه»، «تجدد بومي و بازانديشي تاريخ»، «تاريخ خليج فارس و ممالك همجوار»، «تمدن اسلامي در قرن چهارم هجري»، «نخستين مسلمانان در اروپا »، «تاريخ بيداري ايرانيان»، «تاريخ اسلام كمبريج»، «منتخب النصوص التاريخيه و الجغرافيه»، «تاريخ اجتماعي و فرهنگي تهران » و « پيام آور رحمت » بخش های مختلف این کتاب است.
در این کتاب همچنین گزارش هم انديشي استادان تاريخ، تاريخ تمدن و باستان شناسي نیز آمده است.
فهرست داوران و نمایۀ کتب و مؤلفین نیز در بخش پایانی این کتاب آمده است.
آئینه وند: صادق، مقیسه: سیمین، نقدنامۀ تاریخ، باستان شناسی و هنر، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 99 صفحه، 1393.