میراث مکتوب – بزرگداشت دکتر نوش آفرین انصاری روزگذشته، شنبه ۱۸ مهرماه در سالن استاد شهناز خانۀ هنرمندان به کوشش مؤسسۀ خانۀ کتاب برگزار شد.
در ابتدای این این مراسم مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل مؤسسۀ خانۀ کتاب، به آثار توماس کارلایل تاریخدان و اندیشمند اسکاتلندی اشاره کرد و گفت: این تاریخدان معتقد بود خرد تأثیر زیادی در تاریخ داشته است. کارلایل در کتابی با عنوان «دربارۀ قهرمانان، قهرمان پرستی و نقش قهرمانی در تاریخ» که اندیشه هایش را بیان کرده از قهرمانانی نام می‌برد که با توجه به وقایع پیرامونشان زمان را محو کرده‌اند و بر اساس اراده‌ای که داشته‌اند توانسته‌اند جایگاهشان را در تاریخ رقم بزنند و از آنان به عنوان قهرمانان بزرگ یاد کرده است.
غلامی جلیسه بیان کرد: برخی نویسندگان ما مانند خانم نوش‌آفرین انصاری مصداق واقعی تئوری مردان و زنان بزرگ به شمار می آیند و من امروز بسیار مفتخرم که از سوی مؤسسۀ خانۀ کتاب توانستم از یک عمر فعالیت و تلاش او در حوزۀ کتاب و کتابداری و ترویج کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان قدردانی کنم.
راز ماندگاری ارتباط ما علاقه به اسلام و ایران بوده است
دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و همسر نوش‌آفرین انصاری ، ضمن تشکر از حضار گفت: من و نوش‌آفرین انصاری، ۵۲ سال است که زیر یک سقف زندگی می‌کنیم. پدربزرگ او نخستین وزیر امور خارجه ایران و پدرش دیپلمات بوده‌اند اما همه آباء و اجداد من آخوند بودند و خود من هم چند سالی یک آخوند به تمام معنی بودم. بنابراین از دو خانواده متفاوت بودیم.
به گفته او آنچه یک زن و مرد از دو خانواده و فرهنگ متفاوت را ۵۲ سال کنار هم نگه داشته، احترام و علاقه‌ای است که به اسلام و ایران داشته‌اند. ما همیشه یار و یاور یکدیگر بوده‌ایم. ایشان چهار زبان فرانسه، لاتین، انگلیسی و روسی را به خوبی می‌دانند و مرا در ترجمه مقالات راهنمایی می‌کنند. خانم هم در نهایت تواضعی که خاص خودشان است هر وقت مقاله‌ای می‌نویسند برای من می‌خوانند و نظر مرا هم می‌خواهند.
تلاش در راه گسترش زبان فارسی و فرهنگ ملی
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی نیز در این مراسم بیان کرد: اگر بتوانید از کتابخانۀ شخصی خانم انصاری و آقای محقق در منزلشان بازدید کنید می‌بینید که چه آثار ارزشمندی که برخی با امضا و دست‌خط افرادی مانند ماهاتما گاندی و جواهر لعل نهرو است در کتابخانۀ ایشان دیده می‌شود که نشان دهندۀ عظمت و جایگاه این دو استاد ارزشمند است.
وی در ادامه به چگونگی آشنا شدن نوش‌آفرین انصاری و مهدی محقق اشاره کرد و گفت: ریشۀ آشنایی این دو بزرگوار برمی‌گردد به زمانی که دکتر محقق به عنوان استاد برای آموزش زبان و ادبیات فارسی به نوش‌آفرین انصاری انتخاب شد. محقق وقتی در مقام استادی در کنار شاگرد قرار گرفت با اقیانوس عظیمی از دانش روبه‌رو شد و از آنجا بود که این دو بزرگوار مکمل هم شدند و هر پیشرفت و کمالی که به‌دست آوردند به دلیل همنشینی و همکاری با یکدیگر بوده است.
دعایی درباره ویژگی‌های اخلاقی نوش‌آفرین انصاری نیز گفت: این بانو سال‌های درازی از عمر خود را صرف آموختن و آموزاندن به کودکان و نوجوانان و همچنین محققان و دانشجویان و پژوهشگران کرده است و چه درمقام کتابداری و چه در مقام نویسندگی حدود نیم قرن کوشیده است و با تلاش و کوشش در شورای کتاب کودک امروزه کتاب‌های مناسبی برای کودکان و نوجوانان تولید شده است. همچنین انصاری با ترویج زبان مناسب سن کودکان در گسترش زبان فارسی و گسترش فرهنگ ملی کارهای ارزشمندی انجام داده است.
دعایی در پایان گفت: جا دارد که از نوش‌آفرین انصاری را در مقام فرزندی صالح، همسری همراه و همدل، مادری موفق، دانشیاری متعهد، استادی دانا و توانا، نویسنده‌ای دلسوز و متعهد، ایراندوستی متفکر و پرتلاش، یاور کودکان و راهنمای دانشجویان و در یک کلام انسانی نمونه، سرمشق سایر بانوان قرار دهیم.
نوش آفرین انصاری؛ قلب شورای کتاب کودک
سپس شهرام اقبال زاده، نویسنده و مترجم کتاب کودک از نقش یحیی مافی در شورای کتاب کودک سخن گفت و بیان کرد: مافی می گفت شورای کتاب کودک دو ستون دارد، یکی نوش آفرین انصاری و دیگری توران میرهادی است.
وی ادامه داد: کارهای مدنی من کارآموزی و شاگردی بزرگان شورا و در راس آن این دو بزرگوار بوده است. در جوامع مدنی خرد جمعی حاکم است اما عده ای قلب تپنده سازمان هستند که به همه جا خون میرسانند و بی گمان یکی از کسانی که قلب شوراست، نوش آفرین انصاری است. ایشان یک چهره بین المللی است و در قلمرو ادبیات کودک در IBBY یک نام آفرین برای ایران است.
درادامه برنامه، مستند صحبتهای نسرین دخت عماد خراسانی، پوراندخت سلطانی و توران میرهادی درباره نوش آفرین انصاری پخش شد. همچنین فریبا افکاری در مورد مدیریت خوب و فعالیتهای نوش آفرین انصاری در تأسیس رشتۀ کتابداری در دانشگاه تهران صحبت کرد و از تلاشهای وی برای انتخاب بهترین استادان سخن گفت.
موفقیتم را مدیون شورای کتاب کودک هستم
هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده کودک و نوجوان، در این مراسم گفت: تصویری که از آدم‌ها در ذهنم دارم شبیه مجسمه‌ای است بالابلند از خوبی‌ها. وقتی از آنها تجلیل می‌شود آن مجسمه آن قدر بزرگ است که به راحتی نمی‌توانم همۀ ابعاد آن را تشبیه کنم. همچنین همه این مجسمه‌ها دنیای درونی خاصی دارند که با هیچ دوربینی قابل انعکاس نیست و ای کاش می‌شد مجسمه‌ای هم از درون انسان‌ها ساخت.
این نویسنده اظهار کرد: اگر کتاب‌های من در سطح جهان شناخته و ترجمه شده است و موفقیتی به‌دست آورده‌ام، آن را مدیون شورای کتاب کودک و تلاشهای خانم انصاری می‌دانم. البته من هم آدم با استعدادی بوده و هستم و نمی‌خواهم خودم را کوچک نشان دهم. من نه پارتی داشتم و نه جزو گروه و دسته خاصی بودم و شورای کتاب کودک من را فقط براساس آثارم انتخاب کرد.
رونمایی از «کتاب، کتابداری و کتاب پژوهی در نوشته های نوش آفرین انصاری»
آخرین سخنران این مراسم نوش آفرین انصاری بود. وی در مورد کتابی که قرار بود از آن رونمایی شود صحبت کرد و گفت: اولین مجموعه ای که از مقالاتم چاپ شد در سال ۱۳۵۴ توسط انتشارات طوس بود و کتاب امروز دومین تجمیع مقالات من است که ۴۰مقاله در آن است و این مقاله ها در گستره زمانی ۵۲ سال در مجله های مختلف چاپ شده بود و از خانه کتاب برای تجدید چاپ مجدد آنها سپاسگزارم.
وی در ادامه گفت: از همه سخنرانان تشکر میکنم و از نسریندخت عمادخراسانی، پوری سلطانی و توران میرهادی هم تشکر میکنم که با من سخن گفتند و امیدوارم همه شما سلامت و موفق باشید و کتاب دوستان و کتاب خوانان را هر طور که میتوانید تشویق کنید.
در ادامه مراسم از کتاب «کتاب، کتابداری و کتاب پژوهی در نوشته های نوش آفرین انصاری» رونمایی شد و در پایان نیز با اهدای لوح تقدیر و هدایا از سوی خانه کتاب، شورای کتاب کودک، خانم نسریندخت عماد خراسانی، روزنامه اطلاعات، انجمن تصویرگران، خبرگزاری کتابداری ایران، کانون پرورش فکری و نوجوانان، انجمن کتابداری، انجمن عصای سفید، موسسه ادب و لوح خاطره‌انگیز «این نیز بگذرد»، به یاد استاد جمال‌زاده، استاد دوران جوانی دکتر نوش‌آفرین انصاری توسط احسان شکرالهی و… به این بانوی مهرآفرین عرصه ادبیات ایران از وی تقدیر شد.
