میراث مکتوب- حدود پانزده سال پیش، هنگامی که دانش‌آموز دبیرستانی بودم از روی علاقه، به گردآوری و تصحیح اشعار بازمانده از منجیک ترمذی، یکی از پیشاهنگان شعر پارسی در قرن چهارم هجری، مشغول شده بودم. اما به اقتضای سن کمی که داشتم، دسترسی به نسخ خطی در کتابخانه‌های بزرگ برایم میسر نبود. به لطف یکی از معلمان دبیرستان با دو سه نفر از استادان دانشگاه تهران آشنا شدم. یکی از آن استادان مرا به مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب معرفی کرد. حمایت بی‌دریغ مؤسسۀ میراث مکتوب درهای بستۀ کتابخانه‌ها را به رویم گشود و به نسخه‌های خطی مورد نیازم دسترسی یافتم. از سوی دیگر، رفت و آمد به این مؤسسه برایم اسباب آشنایی و بهره‌گیری از محضر دانشمندان نامداری چون دکتر علی‌اشرف صادقی و دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی شد. هجده‌ساله بودم که تصحیح دیوان منجیک ترمذی را به پایان رساندم. بیم داشتم که هیچ ناشر معتبری حاضر به انتشار کار یک جوان هجده ساله نشود اما مؤسسۀ میراث مکتوب با روی باز استقبال کرد و آن را به چاپ رساند. اگر کمک‌های بی‌دریغ این مؤسسه نبود شاید آن کار هرگز به سرانجام نمی‌رسید.
اکنون مؤسسۀ میراث مکتوب سی‌ساله شده است. در نیمۀ دوم این سی سال، که از دور و نزدیک با این مؤسسۀ پژوهشی ارتباط و همکاری داشتم، شاهد بودم که فراز و فرودهای زیادی را از سر گذراند. اراده و همت آقای دکتر اکبر ایرانی و همکاران ایشان برای تداوم فعالیت مؤسسۀ ميراث مكتوب قابل ستایش است.
شرح خدمات درخشان این مؤسسه در سی سال گذشته در این چند سطر نمی‌گنجد؛ به اختصار می‌گویم: چاپ تصحیح انتقادی صدها متن کهن از گنجینۀ فرهنگ و ادب ایران، چاپ نسخه‌برگردان (فاکسیمیله) از نفایس دستنویس‌های کهن ایرانی، انتشار سه مجلۀ وزین و آبرومند، فراهم آوردن تصاویر نسخ خطی ایرانی از کتابخانه‌های جهان برای پژوهشگران ایرانی، برگزاری همایش‌ها و نشست‌های پژوهشی فراوان و حمایت بی‌دریغ از پژوهشگران جوان.
در روزگاری زندگی می‌کنیم که چراغ فرهنگ و هنر و ادب در ایران کم‌سو شده است. از سویی شمار مدعیان عالم‌نما فزونی گرفته است و از دیگر سو به میراث فرهنگی ایران و پژوهش‌های ایران‌شناسی بی‌مهری می‌شود. در این روزگار وجود مؤسسۀ پژوهشی میراث مكتوب مغتنم است. سی‌سالگی میراث مکتوب را به آقای دکتر ایرانی، همکاران مؤسسه و دوستداران فرهنگ و ادب ایران شادباش می‌گویم و امیدوارم خدمات علمی و فرهنگی این مؤسسۀ پژوهشی دوام داشته باشد.
احسان شواربی
باستان‌شناس و پژوهشگر موزه تاریخ هنر وین در اتریش