کد خبر:3919
پ
bahardanesh-m

قصه‌ها و افسانه‌های عامیانه و کهن فارسی هندی در «بهار دانش»

بهار دانش مجموعه‌­ای از قصه­‌ها و افسانه­‌های عامیانه و کهن هندی به زبان فارسی با درون­مایه­‌ عشقی است که در سال ۱۰۶۱ به نام شاه جهان گورکانی توسط عنایت الله کنبوه لاهوری تألیف شده است

میراث مکتوب – بهار دانش مجموعه‌­ای از قصه­‌ها و افسانه­‌های عامیانه و کهن هندی به زبان فارسی با درون­مایه­‌ عشقی است که در سال ۱۰۶۱ به نام شاه جهان گورکانی توسط عنایت الله کنبوه لاهوری تألیف شده است.
کتاب بهار دانش مجموعه‌­ای از قصه­‌ها و افسانه­‌های عامیانه و کهن هندی به زبان فارسی با درون­مایه­‌ی عشقی است که در سال ۱۰۶۱ به نام شاه جهان گورکانی (۱۰۳۷-۱۹۶۸) توسط عنایت الله کنبوه لاهوری (درگذشته ۱۰۲۸ یا ۱۰۸۸) تألیف شده است.
عنایت الله، چنان­که در دیباچه­‌ کتاب می ‏‌نویسد، این داستان را از یک برهمن‏‌زاده به زبان هندی شنیده و خود نیز حکایت­‌های تازه­‌ای بر آن افزوده است؛ بنابراین اصل داستان به زبان سنسکریت بوده که وی آن را به زبان فارسی درآورده است. کتاب بهار دانش از آثار ادبیات فارسی در هند و از جمله پرخواننده­‌ترین متون ادبی است که بیش از سیصد نسخه­‌ خطی و چندین شرح و فرهنگ از آن در دست است. کمتر کتابی است که تا این اندازه نسخه­‌ی خطی داشته باشد. این کتاب سرمشق نویسندگی منشیان و کتاب درسی مکتب­ خانه­‌ها و فارسی­‌آموزان هندی بوده است؛ علاوه بر آن حامل سبک داستان­‌پردازی هندی نیز هست. این کتاب جز ارزش­های یادشده یکی از متون ادب عامه است. متنی اندک متفاوت که زبان آن نسبت به دیگر آثار این حوزه متکلف و دشوار است. با وجود اهمیت بهار دانش در فرهنگ و ادب ما، این کتاب تاکنون در ایران به صورت سنگی یا سربی تصحیح یا دست­ کم چاپ نشده است. بهار دانش در هندوستان و در نزد فارسی­خوانان هند شهرت و محبوبیت فراوان دارد و جزء کتاب‏های درجه‌‏ی اول آن دیار است.
مردم فارسی‏ ‌دان هند این کتاب را با شوق و رغبت بسیار می‏‌خوانند. در شبه قاره این کتاب جزو کتاب­های درسی مکتبخانه‌ها محسوب می­شود و همانند گلستان و بوستان و یوسف و زلیخای جامی و اسکندر‌نامه‌ نظامی خوانده می­‌شده است. کتاب شامل چندین باب در موضوعات اخلاقی گوناگون می‌­شود. نویسنده ازین حیث از گلستان متأثر بوده است. همچنین تا اندازه­ای از سبک نثر عیاردانش پیروی کرده است. ­
قصه­‌ها در قالب افسانه است؛ زیرا حاوی سرگذشت یا رویدادی خیالی و اغراق آمیز از زندگی انسان­ها، و وجود موجودات وهمی چون دیو، پری، غول و اژدهاست که با رمز و رازها و گاه مقاصدی اخلاقی توأم است و نگارش آن بیشتر به قصد سرگرمی و تفریح خوانندگان انجام می­گیرد. سبک نگارش بهار دانش متکلّف و مصنوع است و نویسنده در آن بیشتر به آرایش الفاظ و عبارات توجه داشته است. به طوری که می­توان گفت هدف اولیه نویسنده از تالیف این کتاب صنعت­‌گری و آرایش­های کلامی است تا داستان نویسی.
این کتاب پس از سال­ها مهجور بودن از فضای ادبی ایران توسط دکتر حسن ذوالفقاری استاد دانشگاه تربیت مدرس و عباس سعیدی پژوهشگر مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس تصحیح و از طریق نشر رشدآوران منتشر شده است.
منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612