میراث مکتوب- کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحوّل شعر فارسی، تألیف مسعود جعفری جزی، استاد دانشگاه خوارزمی و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زمستان ۱۴۰۲ در انتشارات نیلوفر منتشر شده است.
مؤلف پس از اشاره‌ای کوتاه به اندیشه و انگیزۀ اولیۀ نگارش این کتاب، در بخش مقدمه به چندوچون فرضیۀ تحقیق و چارچوب نظری اثر خود پرداخته است. او نوشته است: «شاعران معمولاً با هیاهو و به‌گونه‌ای مبالغه‌آمیز حضور خود را در فضای ادبی اعلام می‌کنند. و هواداران و مخالفانشان نیز به همین‌سان دربارۀ شاعر موردنظر خود سخن می‌گویند. تنها پساز گذر زمان و به‌تدریج، درباب هنر و جایگاه هر شاعر، در قیاس با شاعران دیگر، نوعی اجماع حاصل می‌شود. همین اجماع نیز دستخوش تحولات و دگرگونی‌های بسیار می‌شود و همواره ثابت نمی‌ماند» (شاعران در جست‌وجوی جایگاه/ ۱۷).
به نوشتۀ جعفری جزی، سخن اصلی این کتاب آن است که شاعران در تاریخ ادبیات جایگاه ثابتی ندارند و منزلت ادبی آن‌ها تحت‌تأثیر عوامل مختلف تغییر می‌کند و این ویژگی به شاعران معاصر اختصاص ندارد و در همۀ دوره‌های تاریخ ادبیات شاهد چنین تغییری هستیم، چنانکه شاعران بزرگ و نام‌آشنای ادبیات کهن نیز از این تغییر جایگاه برکنار نمانده‌اند. افزون‌بر این موضوع، در این کتاب به مسئلۀ مفاخره‌ها و ازخودگفتن شاعران و اظهارنظرهایشان دربارۀ سرایندگان پیشین و معاصر نیز پرداخته شده است (همان/ ۱۸).
مؤلف با پیش چشم داشتن برآیند مجموعه‌ای از نظریه‌های ادبی مانند نظریۀ فروید دربارۀ آفرینش هنری به منزلۀ تعصید و والایش و اعتقادش مبنی‌بر اینکه جدال درونی هنرمند بر اثر خودشیفتگی و من بزرگ اوست، همچنین دیدگاه تی. اس. الیوت دربارۀ رویارویی دیالکتیک استعداد فردی و خلاق شاعر با سنّت ادبی مستقر، نظریۀ مشهور هارولد بلوم دربارۀ «اضطراب تأثیر»، نظریۀ دریافت هانس روبرت یاوس و نقد خواننده‌محور استنلی فیش، و سرانجام منطق گفت‌وگویی میخاییل باختین و نظریۀ ژولیا کریستوا درباب بینامتنیّت، نتیجه گرفته است که «تاریخ ادبیات تاریخ تداوم خطّی و سیر مستقیم تحولات ادبی نیست، بلکه تاریخ تحول نحوۀ دریافت و قبول آثار ادبی در اجتماع است و در این فرآیند عوامل گوناگونی نقش دارند: خود شاعران، آثار آفریدۀ آنان، خوانندگان شعر و بستر اجتماعی» (همان/۱۹-۲۲).
جعفری جزی کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه را در شانزده فصل سامان داده است. او در فصل نخست به «شگردهای اعلام حضور شاعران»، در فصل دوم به «تغییر جایگاه شاعران»، در فصل سوم به «شعر کهن در عصر جدید»، در فصل چهارم به «شعر عصر مشروطه»، در فصل پنجم به «درآمدی بر دورۀ معاصر»، در فصل ششم به «شعر عصر رضاشاه»، در فصل هفتم به «اشاره‌ای به شعر معاصر پساز شهریور ۱۳۲۰» پرداخته است و فصل‌های هشتم تا داوزدهم را به‌ترتیب به بررسی شعر نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد پرداخته است. در فصل سیزدهم نیز با عنوان «دو پیوست دربارۀ فروغ فرخزاد» درباب سال دقیق نشر کتاب اسیر و زندگی‌نامۀ ادبی فروغ فرخزاد سخن گفته شده است. فصل چهاردهم به «نبرد بوطیقایی در میدان نوگرایی»، فصل پانزدهم به «فاصله گرفتن شعر نو از حوزۀ پیشنهادی نیما» و فصل شانزدهم به «عصر نیماهای خیالی» اختصاص یافته است. نمایه اعلام و موضوعات نیز پایان‌بخش کتاب است.
کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحوّل شعر فارسی، تألیف مسعود جعفری جزی، در ۴۰۶ صفحه و با قیمت ۳۶۰ هزار تومان در نشر نیلوفر منتشر شده است.
