در انجام اثر فهرست نمايه‌هاي الفبايي (603-705) شامل نمايه پديدآوران فهرستهاي دستنويس‌ها (ص605-622)، نمايه عناوين فهرستهاي دستنويس‌ها(ص623-696)، نمايه مجموعه‌ها و كتابخانه‌ها (ص697-715 )، نمايه کشورها و شهرها (ص716-721)، نمايه عناوين دستنويسهاي کهن معرّفي شده از کتابخانه‌ها (ص722-725) آمده است. همچنين کتابنامه (ص726-751) نشانگر اين است که در نگارش اين اثر، از مجموع 335 سرچشمه در فرمتِ کتاب و مقاله به زبان‌هاي متنوع، 271 منبع آن اختصاص به آثار عربي، فارسي، ترکي و اردو و نيز 64 منبعآن لاتين به زبان‌هاي انگليسي، آلماني، فرانسوي، روسي، ترکي استانبولي و جز اينها، بهره جسته شده است.نمونه‌هايي از تصاوير برخي فهرستهاي ناياب مخطوط و کميابِ مطبوع (ص752-822) در صفحاتِ پاياني کتاب درج شده است.
بايد افزود در اين کتاب‌شناسي، حدود 1500 اثر،از حدود 500فهرستنگاريا ناقد از کشورهاي مختلف، شامل معرّفي خود فهرست، نقد فهرست، معرّفي کتابخانه داراي نسخ خطي، يا توصيف نسخه‌اي از کتابخانه‌اي،با فرمتِ کتاب، مقاله، پايان‌نامه، بانک اطلاعات، نرم افزار و لوح فشردهاز 15 کشور و حدود160 شهر، گزارش گرديده است. تعداد کتابخانه‌هاي عمومي و مجموعه‌هاي خصوصي داراي نسخه خطي که در اين اثر معرّفي شده نيزحدود 626 کتابخانه و مجموعهمي‌باشد.
رياست و توليتِ محترم کتابخانه آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)، جناب آقاي دکتر سيد محمود مرعشي در بخشي از مقدمه خود بر جلد دوم اين اثر، چنين آورده‌اند:
<کتابخانه بزرگ و گنجينه جهاني مخطوطات اسلامي مرجع فقيد شيعه، بزرگ فرهنگبانِ ميراث اسلامي، حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفيرحمت الله عليه، در حال حاضر با مجموعه‌اي افزون بر 000/80 عنوان نسخه خطّي نفيس و نيز صدها هزار جلد کتابِ چاپي ارزشمند و غير مکرّر، که نخستين کتابخانه در کشور و سومين کتابخانه جهان اسلام (پس از کتابخانه سليمانيه در استانبول و دارالکتب قاهره) به شمار مي‌آيد، از جمله مجموعه‌اي کم‌نظير از فهارسِ نسخه‌هاي خطّي اسلامي کتابخانه‌هاي جهان را در خود جاي داده که به نظر نمي‌رسد در کتابخانه‌هاي بزرگِ داخلي و خارجي، اين تعداد فهرست به زبان‌هاي گوناگون، وجود داشته باشد.
پدر بزرگوارم، علامه حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)، و نيز اينجانب از نخستين روزهاي بازگشايي اين کتابخانه بزرگ، که سابقه آن نزديک به نيم قرن بالغ مي‌گردد، بر اين مهمّ واقف بوده‌ايم که جهتِ شناسايي نسخه‌هاي خطّي مورد نياز، بايستي تا آنجا که ميسّر باشد، فهارس آنها را فراهم نمود. اينجانب نيز حسب الامر معظّمٌ له سال‌هاست که به طور مستمرّ در هر يک از سفرهاي مختلف به کشورهاي جهان و نيز در ارتباط با تعدادي از دانشمندان، که با اين کتابخانه آشنايي دارند، توانسته‌ام بسياري از فهارس مورد نظر را، که تاکنون چاپ و منتشر شده است، فراهم نمايم. پر واضح است که اين فهرست‌ها در حقيقت شناسنامه تک تک نسخه‌هاي خطّي اسلامي موجود در کتابخانه‌هاي مختلف جهان مي‌باشد، که پژوهشگران را، به سان کليد گنجينه‌ها، جهتِ دسترسي سريع آنان رهنمون مي‌سازد.
در حال حاضر مجموعه فهارس نسخه‌هاي خطّي کتابخانه‌هاي جهان که در اين کتابخانه گرد آمده، در حقيقت، خود يک کتابخانه بزرگ تخصّصي و مستقلّ به شمار مي‌رود و برخي از آنها افزون بر يکصد و پنجاه سال گذشته چاپ و منتشر شده و نفاستِ آنان کمتر از نسخه‌هاي خطّي نيست. همچنين برخي از آنها، به ويژه مواردي که در هند، ترکيه و غير آنها، در قديم چاپ و منتشر شده‌اند، بسيار ناياب و امروزه، ديگر امکان فراهم آوردن آنها به هيچ عنوان ميسّر نخواهد بود؛ به علّتِ آنکه روز به روز نگارش و انتشارِ فهارسِ نسخه‌هاي خطّي کتابخانه‌ها در حال تزايد مي‌باشد، به خصوص در کشورمان در سال‌هاي اخير، تعدادِ بسياري از آنها چاپ و منتشر گرديده است. بايد افزود که از اين تعداد، تنها نزديک به 100 عنوان آن را اين کتابخانه بزرگ منتشر نموده است.
تاکنون بـه تهيه يک فهرستِ جامع و فنّي (کتاب‌شناسي) از اين فهارس ارزشمند، موفّق نشده بوديم؛ تا اينکه از نيمه‌هاي دهه هشتاد، با پيشنهادِ اينجانب، دوست و همکار عزيز، فاضل و پژوهشگر فرزانه، جناب آقاي حسين متّقي، اين کار مهمّ و سترگ را شخصاً بر عهده گرفتند و بحمدالله با کوشش و تلاش پيوسته ايشان، در سال 1386، جلد نخستِ آن از سوي همين کتابخانه، منتشر گرديد و خوشبختانه به جهتِ امتياز و اهميتِ آن اثر، افزون بر اختصاص جايزه دوره سوم کتابِ فصل، در بيست و ششمين دوره کتابِ سال جمهوري اسلامي ايران در سال 1388، نيز مورد تفقّد و قدردانيِ ويژه اصحابِ قلم، قرار گرفت.
به هر تقدير خرسنديم پس از چند سال تلاش مستمر ايشان، در شناساندن اين مجموعه نفيس و کمياب، بخصوص فهارس دست‌نويس‌هايي که به زبان‌هاي لاتين، در قالب و فرمتِ کتاب، مقاله، پايان‌نامه و مانند آنها، نگارش يافته‌اند، اينک دومين و سومين جلدِ اين اثر گرانسنگ آماده شده و اکنون به حول و قوّه الهي، از سوي اين کتابخانه عامره، در حال انتشار است.
در مورد روش نگارش اين کتاب‌شناسي، نگارنده پيش‌تر در مقدّمه خود بر جلدِ نخستِ اين اثر (چاپ 1386) توضيحات وافي ارائه داده و مشکلات متعددي را که در روندِ اين کار سترگ، فراروي خود داشته، به تفصيل بازگو نموده است. با تشکّر و سپاس از ايشان که توانسته به شايستگي اين کتاب‌شناسي را به فرجام برساند، اميدوارم در آينده‌اي نه چندان دور، ان شاء الله شاهدِ انتشار واپسين جلدِ اين مجموعه نفيس، يعني جلد چهارم که مشتمل بر معرّفي فهارس دستنويسهاي اسلامي کتابخانه‌هاي و تا گنجينه‌هاي دستنويسِ کشورهاي و ، به انضمام مستدرکاتِ آنهاست، باشيم>.
گفتني است جلد دومکتاب‌شناسي فهارس دستنويسهاي اسلامي جهان، تأليف حسين متّقي،از سوي بخش انتشارات کتابخانه آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)، در 832صفحه، در قطع وزيري، منتشر مي‌گردد و ان شاء الله درنمايشگاه بين المللي کتاب سال جاري (1393) عرضه خواهد شد.
منبع: بساتين