میراث مکتوب – با وجود علاقه وافر هنرمندان مسلمان به طرح های انتزاعی و تمایلشان به تأکید بر عناصر تزئینی یا خصیصه خیالی تصویر، از همان ابتدا علاقه به هنر تصویرگری پیکر انسان و حیوان نیز در متون ادبی و منابع تصویری نمایان میشود. بدیهی است که مفهوم اسلامی تصویر انسان اساساً با مفاهیم امروزی آن تفاوت دارد. در مناطق و اعصار متفاوت معیارها و ایده های یکسانی درباره چنین بازنماییهایی وجود نداشته است.
اين كتاب تحقیق و بررسی در باب تحولات نقوش انسانی در هنرهای اسلامی چه در تزیینات معماری و چه در هنرهای خرد است.
نویسنده در فصل اول با عنوان «جهان عرب» به تصویر انسان در هنر از اوایل دورۀ اسلامی، دورۀ فاطمی در مصر، خلافت اموی و دورۀ ملوک الطوایف اسپانیا تا نمونههای بینالنهرینی میپردازد. فصل دوم کتاب نیز دربارۀ پیکرههای سهبعدی، پیکرهای منقوش و نقوش دورۀ تیموری، صفوی، زند و قاجار است.
فصل سوم کتاب نیز به نقاشی ایران تا هند در دورۀ گورکانیان از عصر اکبر تا جهانگیر اختصاص دارد. نویسنده در فصل چهارم نیز به پیکر انسانی در هنر ترک و تصویرگریهای پیش از عثمانی و دوره عثمانی پرداخته شده است. فصل پنجم کتاب نیز به مباحث عقیدتی مربوط به نقوش یا چهرهنگارههای واقعگرایانه از شمایل انسانی در دین مبین اسلام میپردازد.
بئر: ایوا، پیکر انسان در هنر اسلامی: میراث گذشته و تحولات پس از اسلام، ترجمه: بهنام صدری، تهران، متن، 240 صفحه، شمارگان: 1000 نسخه، بها: 140000 ریال، 1394.