میراث مکتوب – تمام میراث مکتوب زبان فارسی لزوماً در چارچوب مرزهای فعلی جغرافیایی ایران قابل احصا نیست و تحولات گوناگون گذشته، باعث جدایی بخش‌هایی از این سرزمین، گسترش زبان فارسی و پیدایش آثاری به این زبان در مرزهای خارج از ایران گردیده است.
گل محمد ناطق مکرانی یکی از سخنوران منطقه بلوچستان پاکستان است که متأسفانه برای ادب دوستان، چندان شناخته شده نیست. آثار ناطق عبارتند از دیوان و یک مثنوی که مثنوی او در دست نیست و دیوان مختصر او که «جوهر معظم» نام دارد، تنها اثر موجود وی است.
این دیوان تا به حال دو بار در هند و پاکستان به چاپ رسیده است و اشعاری در قالب‌های قصیده، قطعه، رباعی و غزل را شامل می شود که در چاپ دوم، مجموعه نامه‌های شاعر نیز بر آن افزوده شده است. نگارندگان در این مقاله پس از معرفی مختصر شاعر و دیوان وی، با سیری در این اثر، به روش تحلیل محتوای اشعار، به بررسی کوتاه سبک، مضمون و محتوای آن پرداخته‌اند.
برای مطالعه مقاله «معرفی جوهر معظم سروده میرزا گل محمدخان ناطق مکرانی» نوشته اسحاق میربلوچ زایی و دکتر مریم خلیلی جهانتیغ که در شماره ۱۴ فصلنامه مطالعات شبه‌قاره منتشر شده است بر روی فایل پایین کلیک کنید.