میراث مکتوب – خلاصهالمناقب شرح و ترجمه قصیده برده بوصیری در مدح حضرت پیامبر اکرم (ص) است.
امام بوصیری از مشاهیر شعرا و ادبا میباشد که در فنون شعری مهارتی به‌سزا داشته، اشعار او دارای متانت بی‌نهایت بلکه خارق عادت است.
قصیده میمیه که به الکواکب الدریه فی مدح خیر الریه موسوم و به قصیده برده معروف است با این مطلع:
أمن نذکر جیران بذی سلم
مزجت دمعاً جری من مقله بدم
یکی از شروح فارسی بر این قصیده شرحی است که در فهرست کتابخانه حضرت آیتالله مرعشی نجفی ۴/۲۵۵ به شماره ۱۴۶۲ به نام خلاصهالمناقب ثبت شده است.
این نسخه دارای ۱۶۱ بیت که ابتدا شارح، معانی بعضی لغات قصیده را بیان می‌کند سپس شروع به تجزیه و ترکیب با عنوان اعراب و حاصل المعنی و پس از آن معنای فارسی شعر را به زبانی ساده و شیوا و روان بیان می‌کند.
خصوصیاتی چند از این نسخه اینکه برای شمارش ابیات در حاشیه از حروف ابجد استفاده شده است و در یک جا حاشیه ای از از محمد مکی بالهروی و همچنین از شرف‌الدین علی یزدی معمائی که او نیز خود یکی از شراح قصیده برده میباشد نام برده شده است.
نکته دیگر اینکه کاتب یا شارح مدتی در ساوه متوطن بوده چنانکه در اوایل فریده‌ی شصت و سوم مذکور است.
این قصیده دارای ده فصل است:
در غزل شامل دوازده شعر
در ذکر نفصس و منع از هوای نفس شامل شانزده شعر
در مدح پیامبر (ص) شامل سی شعر
در بیان مولد نبی اکرم شامل سیزده شعر
در ذکر معجزات پیامبر شامل شانزده شعر
در شرف قرآن کریم شامل هفده شعر
در شرح معراج نبوی شامل سیزده شعر
در غزوات پیامبر اکرم شامل بیست و دو شعر
در توسل به وجود مقدس رسول اکرم شامل دوازده شعر
در مناجات و عرض نیاز به درگاه قاضی الحاجات شامل ده شعر
نسخه‌هایی که در تنظیم و تصحیح این شرح مورد استفاده واقع شده است عبارتند از:
•نسخه‌ای که متعلق به کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی نجفی به شماره ۱۴۶۲
•شرحی دیگر متعلق به کتابخانه حضرت آیت الله العظمی گلپایگانی به شماره ۱۵۷/۶
•سومین نسخه نیز متعلق به کتابخانه حضرت آیتالله گلپایگانی
•نسخه تخمیسی از ابن‌عباده متعلق به کتابخانه سید عزالدین امام جمعه زنجان
•نسخه متعلق به قرن دوازدهم و دارای ترجمه به زبان فارسی که زیر اشعار یا در حاشیه نوشته شده در کتابخانه عمومی آیت الله فاضل خوانساری در خوانسار به شماره ۱۳۱
•نسخه‌ای متعلق به یکی از کتابخانه‌های شخصی قم
مدحت نامه پیامبر وحی شرح و ترجمه قصیده برده بوصیری در مدح حضرت پیامبر اکرم (ص) با شرح ملا علی بن حسن زواره‌ای از دانشمندان سده دهم هجری با تحقیق و تعلیق سید حمید مهری خوانساری را نشر مجمع ذخائر اسلامی در سال جاری منتشر کرده است.
منبع: بساتین
………………………………………………….
نظر کاربر: سهیل یاری گل دره
شنبه ۴ آبان ۱۳۹۲ – ۱۱:۴۲
سلام. به تجربه ثابت شده که این قصیده ارزشمند بوصیری مبارک سروده‌ای است و برکات بسیاری دارد. حضرت استاد احمد مهدوی دامغانی (متعنا الله ببقائه) در برخی مقالاتشون درباره فرخندگی و مشکل گشایی این قصیده حکایاتی دارند که شنفتنی و گفتنی است.