در تاریخ شعر فارسی ، شاعران خوش قریحه‌ای یافت می شوند که در خور جایگاه بلند شعر خود قدر نیافته اند.عرفی شیرازی، شاعر آغاز دورۀ صفوی یکی از آنهاست. از میان دویست و هفتاد شاعر ایرانی عصر صفویه که به هند رفته اند، پس از صائب، تنها چند تن برجسته اند و عرفی بی گمان از نخستین برجستگان این دوره است. و شگفتا ! با آنکه چند در هند و چه در ایران از شعر او استقبال می شده است.
جمال‌الدین سیدی عرفی شیرازی به سال ۹۳۶ ه.ق در شیراز زاده شد. در زادگاه خود، تحصیل دانش کرد و در دکان میرمحمود طرحی، که مرکز اجتماع شاعران بود، به نشست و برخاست با ادیبان رو آورد. در سال ۹۹۶ ه.ق دیوانی مشتمل بر ۲۶ قصیده و ۲۷۰ غزل و ۷۰۰ قطعه و رباعی ترتیب داد؛ در حالی که پیش از آن ۶۰۰۰ بیت از شعرهایش را گم کرده بود. خود می گوید:
عمر در شعر به سر کرده و درباخته ام
عمر درباخته را بار دگر باخته ام
رصد شرع هنر چون نشود محو که من
شش هزار آیت احکام هنر باخته ام
عرفی در میان شاعران دوره ای بالید که شعر فارسی در گذار از مکتب وقوع به سبک هندی رسیده بود. او یکی از شاعران برجستۀ آغاز دورۀ صفوی و سبک «وقوع – هندی» است اما در شعر او می توان ردپای سبک عراقی (خاصۀ سعدی) و حتی خراسانی را نیز – البته همچنان در همان زمینۀ اصلی وقوع – هندی سراغ گرفت.
عرفی در قصاید خویش استواری لفظ و فخامت زبان خراسانی و شور و سوز بیان عراقی را با نازک خیالی و مضمون گرایی سبک هندی و ترکیبات استعاری شگرفی که زاییدۀ قریحۀ سرشار اوست یکجا جمع آورده است.
سیدعلی موسوی گرمارودی در این اثر علاوه بر پرداختن به زندگی عرفی شیرازی، شرح لغات را نیز توضیح داده است.
به گزینۀ شعر عرفی شیرازی با پیشگفتار، گزینش و شرح لغات سیدعلی موسوی گرمارودی در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، ۱۵۰ صفحه، قطع پالتویی به بهای ۱۰۰۰۰۰ ریال از سوی انتشارات هرمس در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است.