به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، مراسم روز پاسداشت شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار توسط انجمن بیدل در دانشگاه دهلی کشور هند برگزار شد و در این مراسم یاد و خاطره دکتر هیرا لال چوپرا، استاد زبان فارسی دانشگاه کلکلته نیز گرامی داشته شد.
در ابتدای مراسم، علی اکبر شاه، استاد زبان فارسی دانشگاه دهلی، برگزاری این مراسم و بزرگداشت خاطره استاد هیرا لال چوپرا را اقدامی نیک و ادای دین به بزرگانی دانست که عمر خود را وقف زبان فارسی کرده‌اند.
در ادامه، اختر حسین کاظمی، استاد دانشگاه جواهر لعل نهرو به بیان خاطرات خود و سهم دکتر چوپرا در توسعه زبان فارسی و مطالعات اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی در دانشگاه کلکته پرداخت و گفت: کارنامه علمی این استاد فقید نشان می‌دهد که او با تربیت و آموزش هزاران دانشجوی زبان فارسی در سرنوشت زبان فارسی و مطالعات در این حوزه تاثیر جدی به جا گذاشته است.
سپس، چندر شیکهر، رئیس بخش فارسی دانشگاه دهلی در سخنان خود با اشاره به بزرگداشت روز شعر و ادب فارسی، برگزاری این مراسم را احترام به دستاوردهای بزرگ این زبان در عرصه‌های مختلف فرهنگ بشری دانست که دانشوران هندی هم در آن سهم دارند و بزرگداشت چوپرا را هم کاری ستودنی توصیف کرد.
علیم اشرف خان، رئیس پیشین بخش زبان فارسی دیگر سخنران این مراسم بود که با بیان گزارشی از دستاوردهای زبان فارسی در جامعه جهانی گفت: سهم گروه زبان و ادب فارسی دانشگاه دهلی در آموزش و مطالعات مربوط به زبان فارسی بسیار زیاد بوده و هست.
در ادامه مراسم، قهرمان سلیمانی با بیان اینکه زبان فارسی با سرنوشت هند گره خورده و ۸۰۰ سال زبان دیوانی و رسمی این کشور فارسی بوده است گفت: دولت هند در هر شکلی که بخواهد احیای هویت ملی و خود را بازشناسی کند، جدای از روابط بین دو کشور و علاقه بین اقلیم‌های فارسی زبان، فارسی بخشی از عقبه تاریخی هند است.
رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلی‌نو افزود: هویت هند بدون فارسی امکان پذیر نیست و به همین دلیل در برنامه‌های کلان دولت این کشور سهمی برای زبان فارسی به درستی قائل شده است که نشان از هوشمندی برنامه ریزان دولت هند است.
وی خاطرنشان کرد: این بخش اغلب در حوزه مطالعات و ساختار آموزشی و دانشگاهی به طور گسترده قرار دارد.
رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلی‌نو بیان کرد: هویت هند بدون فارسی امکان پذیر نیست و به همین دلیل در برنامه‌های کلان دولت این کشور سهمی برای زبان فارسی به درستی قائل شده است که نشان از هوشمندی برنامه ریزان دولت هند است.
قهرمان سلیمانی اضافه کرد: این بخش اغلب در حوزه مطالعات و ساختار آموزشی و دانشگاهی به طور گسترده قرار دارد.
رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلی نو گفت: بیش از ۱۴۰ مرکز دانشگاهی در پرجمعیت‌ترین کشور جهان مشغول آموزش زبان و ادب فارسی هستند.
سلیمانی با اشاره به فعالیت ۱۴۰ مرکز دانشگاهی آموزش زبان فارسی در هند، گفت: بیش از ۱۴۰ مرکز دانشگاهی در پرجمعیت‌ترین کشور جهان مشغول آموزش زبان و ادب فارسی هستند
در پایان مراسم، فریدالدین فریدعصر، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو پس از یادکرد از شاعر پر آوازه معاصر استاد شهریار به ویژگی‌های شخصیتی و ادبی این شاعر ولایی پرداخت و گفت: اگرچه شهریار آذری زبان بود ولی شعر گفتن را با فارسی آغاز کرد و زمانی که در شعر فارسی به کمال و پختگی رسید، دست بکار شعر آذری شد و منظومه‌های بزرگی مثل حیدربابا یه سلام را آفرید.
وی خاطرنشان کرد: شهریار در میان شاعران معاصر بسیار شبیه شاعران عارف و سالک بود که در طریق شاعری و عاشقی سلوک کرد و از همه ظواهر رهید و به عالم معنا گام نهاد.
فریدعصر با اشاره به سهم و نقش هند در گسترش زبان و ادبیات فارسی،گفت: اگر اغراق تلقی نشود، معتقدم اگر سهم هندی‌ها در ترویج و گسترش میراث ارزشمند ادبیات فارسی بیشتر از ایرانیان نباشد، کمتر هم نیست.
وی ادامه داد: چیزی که در این نشست می‌خواهم به آن اشاره کنم، جایگاه بسیار محترم و روشن هند در ادبیات عرفانی فارسی و به ویژه مولاناست.
رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی‌نو با اشاره به داستان طوطی و بازرگان و رموز و نمادپردازی های آن بیان کرد: طوطی در قفس نماد انسان دور افتاده از اصل و گرفتار در زندان مادیات است که مانند همان شکایت نی ببریده از نیستان در ابتدای مثنوی خواهان وصل یاران است. هند نیز نماد رهایی از ماده و ساحت معنا و تجرد از ماده است و ساکنان آن از ظواهر عبور کرده و به باطن رسیده اند. اینست که مانند طوطیان آزاد با عمل خویش با بازرگان سخن می‌گویند.
فریدعصر اظهار داشت: بی جهت نیست که بین هندیان و زبان فارسی نوعی دلدادگی وجود دارد و این رابطه دو سویه است
در این مراسم که با حضور نوادگان هیرا لال چوپرا همراه بود، ویدئویی که با اهتمام مرکز تحقیقات فارسی بنیاد سعدی در دهلی در خصوص زندگی چوپرا تهیه شده بود، به نمایش درآمد.
شایان ذکر است استاد چوپرا جزو اولین اساتید زبان فارسی پس از استقلال هند است که دکتری این رشته را از دانشگاه تهران اخذ کرد. هر چند هندو مذهب بود، اما اشعاری در وصف پیامبر اسلام و ائمه اطهار سروده بود. او ۲۶ سال پیش درگذشت. مستندی از زندگی پروفسور چوپرا نیز با حضور خانواده و نوادگان آن مرحوم به نمایش گذاشته شد که در پایانش نوه آن مرحوم از نمایندگی فرهنگی ایران بابت آن مستند بسیار تقدیر و تشکر کرد.
منبع: بنیاد سعدی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی