میراث مکتوب – دريافت عمق معناي تاريخ بشري، خصوصاً طي دو قرن اخير و هم‌زمان با پيشرفت علوم انساني در حوزۀ نظري، مورد توجه صاحبان نظر در اين علم قرار گرفته است.
يكي از رهيافت هاي مهم تئوريك در اين راستا توجه به نقش و اهميت انديشه‌هاي بشري در حوزه هاي مختلف در جهت شكل گيري و روند تاريخ است و از اين حيث انديشيدن در باب تفكر تاريخي و انديشۀ نهفته در منابع تاريخ نگاري اهميت ويژه‌اي دارد.
تحقيق در اين حوزه، تفكر مورخان هر عصر را در فهم تاريخ بازمي‌تاباند. عصر صفوي در تاريخ ايران يكي از ادوار مهم و تأثيرگذار در شكل‌گيري عوامل و عناصر حيات فكري و اجتماعي ايران معاصر است و حوزۀ تاريخ نگاري يكي از مهم ترين وجوه حيات فكري آن عصر را تشكيل مي‌دهد.
پژوهش و بازانديشي در منابع تاريخ‌نگاري آن دوره، علاوه بر توجه به شناخت ارزش تاريخي اين منابع، انديشۀ تاريخي مورخان آن عصر را در بخش‌هاي مختلف مرتبط با تاريخ از جمله فهم و تعريف تاريخ، انديشۀ سياسي، چگونگي و علل برآمدن و برافتادن حكومت‌ها و به‌طور كلي فلسفۀ تاريخ در بخش نظري و انتقادي روشن مي‌كند.
اثر حاضر تلاشي است در جهت پرتوافكني بيشتر به ابعاد اين انديشه‌هاي مورخان عصر صفوي، تا اين جنبۀ مغفول معرفت تاريخي اين عصر در معرض شناخت و نقد و بررسي بيشتر قرار گيرد.
معرفی مؤلف کتاب
محمدباقر آرام متولد 1332 شهرستان خوي و داراي مدرك دكتراي تاريخ ايران از دانشگاه تربيت مدرس است. علاوه بر تأليف كتاب حاضر داراي آثار ديگري اعم از ترجمه و تأليف است كه از آن ميان، سه اثر ترجمة مشترك با عباسقلي غفاري‌فرد است كه دو اثر به نام‌هاي تحقيقاتي در تاريخ ايران عصر صفوي تأليف راجر سيوري و تاريخ روابط ايران و هند تأليف رياض‌الاسلام، توسط انتشارات اميركبير به چاپ رسيده و تاريخ شاه اسماعيل صفوي تأليف غلام سرور توسط مركز نشر دانشگاهي چاپ شده است. كتاب تاريخ روابط سياسي ايران و امريكا تأليف آبراهام يسلسون، ترجمة مؤلف، چاپ انتشارات اميركبير است.
آرام، چاپ تعدادي مقالة علمي ـ پژوهشي، مشاركت در تأليف چند كتاب درسي و همكاري با چند واحد دانشگاهي را نيز در كارنامة علمي خود دارد.