میراث مکتوب- آیین بزرگداشت «مختومقلی فراغی» عارف و شاعر نامدار ایرانی – ترکمنی به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چهارشنبه هجدهم بهمن ماه 1402 و در آستانه مبعث پیامبر اعظم(ص)، با حضور جمعی از استادان و علاقمندان و همچنین برخی چهره‌های بین‌المللی، با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار اجتماعات شهید مطهری(ره) انجمن برگزار شد.
متن کامل پیام محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به شرح زیر است:
به تحقیق هویت ایرانی اگرچه قامت رعنای خود را همواره در دیبای زربفت زبان فارسی نمایان ساخته، این مضامین هویتی با زبان اقوام غیور و پاسبانان همواره جسور سرحدات این مرزوبوم نیز خود نمایانده است. کیست که نداند رنگین کمان رنگ رنگ ایران عزیز با حضور اقوام ایرانی تلالو و درخشش می گیرد و نامورانش نقشی جدی در بر کشاندن بیرق پراهتزاز آن داشته اند.
در این میان عارف و شاعر ایرانی – ترکمنی مختومقلی فراغی از جمله این مردمان به شمار میرود که محتوای هویتی ایران زمین را در ظرف زبانی ترکمنی عیان نموده است.
وی به مانند فردوسی ،سعدی، مولوی، نظامی و حافظ است که در کلامش ،حکمت ،ادب عرفان و اندیشه های ایران اسلامی شکل میگیرد تا دیوان او متنی باشد برای یادآوری قوم همواره سرفراز ترکمن و زمینه های وحدت بخش ایرانیان را فارغ از مفارقت های صوری و نژاد پرستانه بیان کند. به راستی او میراث داری از تبار شاهنامه مثنوی معنوی و بوستان و گلستان است که چون اینان در سطر سطر اشعارش کلام خداوند کریم سیره و صورت نهفته در احادیث گهربار نبی اکرم (ص) غرور ملی و توجه به خصایص و خصایل ارزشمند انسانی و الهی متجلی است.
مختومقلی فراغی عمر گرانبهای خود را در مرزهای پرگهر ایران زمین و با هدف تعالی اندیشه های دینی عرفانی و ادبی این سرزمین سپری نموده و جسم خاکی اش را در این خاک مقدس به امانت سپرد. اما شهباز اوج گیر اندیشه هایش اینک در ورای مرزهای جغرافیایی و در سپهر بیکران فرهنگ بال پرواز گشوده و اکنون در ذهن و
زبان دختران و پسران جوانان و کهنسالان علاقه مند و در سنت های آیینی و هنری ایشان نغمه گر است. اینک در آستانه بعثت پیامبر مهربانی و وحدت خرسندیم که آیین بزرگداشت این عارف و شاعر نامی ایرانی ترکمن زبان را به همت دوستداران و اندیشمندان این مرزوبوم برگزار می نماییم از خداوند منان برای روح پرفتوح این عارف و شاعر بلند آوازه علو درجات و برای پاسدارندگان این کهن سرزمین به ویژه مردمان شریف و سرافراز ترکمن و دست اندرکاران این رخداد فرهنگی سربلندی و سرزندگی جاودان آرزومندم.
در این مراسم محمود شالویی رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این رویداد فرهنگی و ادبی طی سخنانی گفت: بزرگداشت مختومقلی فراغی به عنوان یکی از مفاخر برجسته ایران فرهنگی و از مواریث مشترک ، عاملی برای پیوند عمیق فرهنگی میان دو ملت ایران و ترکمنستان است، چرا که مفاخر و مشاهیر علمی و فرهنگی یکی از مهمترین عوامل ایجاد وحدت و همدلی میان ملت ها و فرهنگ ها هستند.
شالویی افزود: مختومقلی فراغی به عنوان یک شاعر مسلمان، با شعر و اندیشه خویش جهان بشریت را به وحدت فرا می خواند، چرا که اشعار او سرشار از معنویت و فضیلت است.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: عرفان و معنویت موجود در شعر مختومقلی، تأثیر قابل توجهی در بسط و گسترش آرامش و صلح در جهان ما فراهم آورده است؛چیزی که همواره نیاز به آن در دنیای پرتلاطم امروز بیش از پیش مورد نیاز همه ابنای بشر است.
رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان گفت: انجمن در تلاش است که در آینده نزدیک با همکاری کشور دوست، ترکمنستان، دو رویداد ملی و بین المللی بزرگداشت مختومقلی فراغی، به عنوان میراث مشترک فرهنگی و عرفانی میان کشور را در سطح وسیع تر و با برنامه های متنوع برگزار نماید.
مختومقلی؛ نماد صلح و نوع دوستی
در ادامه این رویداد علی رهبر رئیس خانه فرهنگ ترکمن به ایراد سخن پرداخت و گفت: مفاخر و مشاهیر، یکی از مهمترین نمودهای فرهنگ کشورها هستند که اندیشه و آثار آنان موجبات همگرایی مردم و جوامع را فراهم آورده است.
اوافزود: بسیاری از مفاخر خاصه آنان که در قلمرو تمدن ایرانِ فرهنگی حضور دارند، حتی با گسست مرزهای جفرافیاییِ سیاسی، پیوند خویش را با جهان پارسی زبان حفظ کرده اند و اندیشه آنان از گذشته تا امروز، مهمترین عامل برای پیوند و یکدلی میان ملت ها است.
رئیس خانه فرهنگ ترکمن تأکید کرد:یکی از مفاخرِ برجسته تمدن ایرانی، مختومقلی فراغی است که معرفت دینی و ادبی در اشعار او موج می زند و رهاورد این شعر و اندیشه از گذشته تا امروز، صلح، محبت و نوع دوستی بوده است.
مختومقلی فراغی؛ عامل وحدت ایران و ترکمنستان
سید مجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، دیگر سخنران این نشست بود. او طی سخنانی اظهار کرد: تحمیدیه های مختومقلی فراغی از پیامبر اکرم(ص) بسیار ستودنی و عامل وحدت و تقریب مسلمانان است. این شخصیت مهم و تأثیرگذار ظرفیت های فراوانی دارد که باید به بهترین شکل ممکن از آن استفاده شود.
او تصریح کرد: جهان ذهن و معنا و حیات طیبه مختومقلی است که ایران و ترکمنستان را به یکدیگر پیوند داده است و شرایط صلح و دوستی و روابط عمیق فرهنگی میان ایران و جهان پارسی زبان، خاصه با کشور ترکمنستان را فراهم آورده است.
در ادامه این آیین «ابا ایشان محمدی» از نوادگان مختومقلی فراغی طی سخنان کوتاهی به جایگاه و اهمیت این شاعر و عارف بزرگ نزد ترکمن ها اشاره کرد و از اقدام انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و سایر دستندرکاران برپایی این رویداد قدردانی کرد.
گسترش میراث خلاقِ مختومقلی فراغی
سپس سردار کوآتنیازوف وابسته فرهنگی سفارت ترکمنستان در تهران به ایراد سخن پرداخت و گفت: 32 سال از شروع برقراری روابط دیپلماتیک بین ترکمنستان و جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، از آن زمان تاکنون روابط دو کشور در همه زمینه‌ها از جمله سیاسی- دیپلماتیک، تجاری- اقتصادی، فرهنگی- بشردوستانه و سایر امور به طور پیوسته، توسعه و بهبود یافته است.
او افزود: در حقیقت رویداد امروز با هدف گسترش میراث خلاق کلاسیک مختومقلی فراغی که وارد گنجینه طلایی ادبیات جهان شده است، در چارچوب همکاری‌های فرهنگی – بشردوستانه بین دو کشور به جامعه جهانی، برگزار شده است.
وابسته فرهنگی سفارت ترکمنستان در تهران تأکید کرد: به منظور تقویت و تحکیم روابط دوستانه بین کشورهای دوست و همسایه، در مجموعه فرهنگی پارک مختومقلی فراغی که در ترکمنستان در حال ساخت است و قرار است به زودی افتتاح شود، مجسمه شخصیت‌های مشهور کشورهای همسایه نیز در این مکان قرار داده می‌شود. در همین راستا قرار است مجسمه حافظ شیرازی در این پارک نصب گردد.
مختومقلی؛ به سان حافظ و سعدی و مولانا
ناصرقلی سارلی استاد دانشگاه و نویسنده ترکمن آخرین سخنران این آیین بود. او گفت: اشعار مختومقلی فراغی فقط به لحاظ زبان با اشعار حافظ و سعدی و مولانا تفاوت می کند، اما به لحاظ معنا، جمله این بزرگان از منبع عظیم تمدن ایرانی بهره مند شده اند و نمایندگان فرهنگ غنی ایرانی اند.
منبع: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی