میراث مکتوب – تاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیه به بررسی و تحلیل تحولات مذهب تشیع در ایران، نقش علمای شیعی و روابط آن‌ها با حکومت‌ها از زوال صفویه تا پایان زندیه می پردازد.
این کتاب به قلم فاطمه پهلوان‌پور در چهار فصل با عناوین «وضعیت سیاسی ایران از زمان صفویه تا پایان زندیه»، «وضعیت و جایگاه تشیع و چگونگی برخورد حکومت‌ها با شیعیان»، «وضعیت سیاسی تشیع در دوره افغان‌ها، افشاریه و زندیه» و «وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره افشاریه و زندیه» تهیه و تنظیم شده است.
کتاب به دنبال یافتن پاسخ به چند پرسش اساسی است که طی سال‌های زوال صفویه و در پی آن دورهٔ افشاریه و زندیه، مذهب تشیع دچار چه چالش‌هایی شد؟ آیا تزلزل و رکودی که در دوره حاکمیت افغان‌ها و دوره نادرشاه افشار گریبانگیر شیعه و شیعه‌گری شد، در دوره‌های بعد نیز تداوم پیدا کرد؟ و یا این‌که این مرحله گذار بود و به عنوان یک دوره بی‌اهمیت می توان به آن نظر کرد؟
در فصل نخست، نویسنده به صورت مختصر اوضاع سیاسی کشور را همزمان با حمله افغان ها به ایران و حکومت هفت ساله آن ها و چگونگی تسلط نادر بر اوضاع نابسامان کشور و اقدامات او در برقراری نظم و امنیت در جامعه و در آخر روی کار آمدن سلسله زندیه را تجزیه و تحلیل می کند. فصل بعدی کتاب به وضعیت و جایگاه تشیع و نحوه برخورد حکومت ها با علمای شیعه و شیعیان از ورود اسلام به ایران تا پایان زندیه می پردازد.
نویسنده کتاب در فصل سوم، وضعیت سیاسی تشیع و چگونگی تعامل دولت‌ها با روحانیون شیعی به هنگام سقوط سلسله صفویه و تسلط افغان‌ها بر کشور و همچنین در دوره افشاریه و زندیه با تاکید بر سیاست مذهبی نادرشاه افشار و کریم خان زند می‌پردازد و می‌نویسد: «روحانیان شیعه در ایام نادر، قشری صاحب نفوذ و طرفدار خاندان صفویه محسوب می‌شدند. اصولا نادر با توجه به تجربیاتی که از اواخر دوران صفویه و مشاهده نتایج مداخلات بیش از حد عوامل غیر مسوول در امور حکومتی و ضعف شاه در مقابل این مداخلات و نتایج زیان‌بار آن، که گریبانگیر ملک و ملت شده بود، غیر از عده‌ای اندک و نیروهای نظامی وفادار، به هیچ گروهی اعتماد نداشت و به آن‌ها اجازه عرض اندام نمی‌داد.» در نهایت آخرین فصل کتاب، وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره مورد مطالعه را تبیین و بررسی می کند.
در بخشی از کتاب آمده است: «با یورش افغان‌ها و پدید آمدن آشفتگی‌ها، علم و دانش دچار انحطاط گردید و رونق حوزه‌های علمیه از میان رفت و سران دولت‌ها تنها به کشورگشایی توجه نمودند و اصول تحکیم حکومت و پایداری آن را، که در فرهنگ مردم ریشه داشت از خاطر بردند. از این رو، افشاریه و زندیه و قاجاریه، که یکی پس از دیگری روی کار آمدند، در اثر نداشتن بنیه فرهنگی از میان رفتند.»
در پایان کتاب، متن‌های معاهده نجف، فرمان نادر به مردم ایران به منظور ایجاد وحدت کلمه بین شیعه و سنی، سوادنامه نادرشاه به سید مصطفی افندی، شیخ‌الاسلام دولت عثمانی و نامه اشرف افغان به ابراهیم پاشا صدر اعظم عثمانی آمده است.
کتاب تاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیه اثر فاطمه پهلوان‌پور در ۲۱۵ صفحه در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه به قیمت شمارگان هزار نسخه و به قیمت ۴۳۰۰ تومان منتشر شده است.
این کتاب به قلم فاطمه پهلوان‌پور در چهار فصل با عناوین «وضعیت سیاسی ایران از زمان صفویه تا پایان زندیه»، «وضعیت و جایگاه تشیع و چگونگی برخورد حکومت‌ها با شیعیان»، «وضعیت سیاسی تشیع در دوره افغان‌ها، افشاریه و زندیه» و «وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره افشاریه و زندیه» تهیه و تنظیم شده است.
کتاب به دنبال یافتن پاسخ به چند پرسش اساسی است که طی سال‌های زوال صفویه و در پی آن دورهٔ افشاریه و زندیه، مذهب تشیع دچار چه چالش‌هایی شد؟ آیا تزلزل و رکودی که در دوره حاکمیت افغان‌ها و دوره نادرشاه افشار گریبانگیر شیعه و شیعه‌گری شد، در دوره‌های بعد نیز تداوم پیدا کرد؟ و یا این‌که این مرحله گذار بود و به عنوان یک دوره بی‌اهمیت می توان به آن نظر کرد؟
در فصل نخست، نویسنده به صورت مختصر اوضاع سیاسی کشور را همزمان با حمله افغان ها به ایران و حکومت هفت ساله آن ها و چگونگی تسلط نادر بر اوضاع نابسامان کشور و اقدامات او در برقراری نظم و امنیت در جامعه و در آخر روی کار آمدن سلسله زندیه را تجزیه و تحلیل می کند. فصل بعدی کتاب به وضعیت و جایگاه تشیع و نحوه برخورد حکومت ها با علمای شیعه و شیعیان از ورود اسلام به ایران تا پایان زندیه می پردازد.
نویسنده کتاب در فصل سوم، وضعیت سیاسی تشیع و چگونگی تعامل دولت‌ها با روحانیون شیعی به هنگام سقوط سلسله صفویه و تسلط افغان‌ها بر کشور و همچنین در دوره افشاریه و زندیه با تاکید بر سیاست مذهبی نادرشاه افشار و کریم خان زند می‌پردازد و می‌نویسد: «روحانیان شیعه در ایام نادر، قشری صاحب نفوذ و طرفدار خاندان صفویه محسوب می‌شدند. اصولا نادر با توجه به تجربیاتی که از اواخر دوران صفویه و مشاهده نتایج مداخلات بیش از حد عوامل غیر مسوول در امور حکومتی و ضعف شاه در مقابل این مداخلات و نتایج زیان‌بار آن، که گریبانگیر ملک و ملت شده بود، غیر از عده‌ای اندک و نیروهای نظامی وفادار، به هیچ گروهی اعتماد نداشت و به آن‌ها اجازه عرض اندام نمی‌داد.» در نهایت آخرین فصل کتاب، وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره مورد مطالعه را تبیین و بررسی می کند.
در بخشی از کتاب آمده است: «با یورش افغان‌ها و پدید آمدن آشفتگی‌ها، علم و دانش دچار انحطاط گردید و رونق حوزه‌های علمیه از میان رفت و سران دولت‌ها تنها به کشورگشایی توجه نمودند و اصول تحکیم حکومت و پایداری آن را، که در فرهنگ مردم ریشه داشت از خاطر بردند. از این رو، افشاریه و زندیه و قاجاریه، که یکی پس از دیگری روی کار آمدند، در اثر نداشتن بنیه فرهنگی از میان رفتند.»
در پایان کتاب، متن‌های معاهده نجف، فرمان نادر به مردم ایران به منظور ایجاد وحدت کلمه بین شیعه و سنی، سوادنامه نادرشاه به سید مصطفی افندی، شیخ‌الاسلام دولت عثمانی و نامه اشرف افغان به ابراهیم پاشا صدر اعظم عثمانی آمده است.
کتاب تاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیه اثر فاطمه پهلوان‌پور در ۲۱۵ صفحه در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه به قیمت شمارگان هزار نسخه و به قیمت ۴۳۰۰ تومان منتشر شده است.
افشاریهافغان‌هاتاریخ تشیعتاریخ تشیع در ایرانتاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیهزندیهسوادنامه نادرشاهشیخ‌الاسلام دولت عثمانیشیعهشیعه‌گریصفویهفاطمه پهلوان‌پورمذهب تشیعمصطفی افندینامه اشرف افغان به ابراهیم پاشا صدر اعظم عثمانیوضعیت سیاسی ایران از زمان صفویه تا پایان زندیهوضعیت سیاسی تشیع در دوره افغان‌ها، افشاریه و زندیهوضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره افشاریه و زندیهوضعیت و جایگاه تشیع و چگونگی برخورد حکومت‌ها با شیعیان