زیارت جامعه کبیره، میراث گرانقدر دهمین پیشوای پیروان اهل بیت (ع) امام هادی (ع) حاوی غنی‌ترین محتوا درباره امامت و اصول عقاید شیعی است که با شهادت به یگانگی خدا و سلام بر خاندان پیامبر (ص) آغاز شده و بیش از ۲۰۰ فضیلت برای اهل بیت (ع) در آن عنوان شده است.
در کتابخانه آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگترین کتابخانه‌های جهان اسلام در حال حاضر ۲۰۰ نسخه خطی زیارت نامه شامل زیارت جامعه کبیره، زیارت عاشورا، زیارت رجبیه، زیارت امیرالمومنین، زیارت جوادیه وجود دارد.
یکی از نسخه‌های خطی نفیس مرکز نسخ خطی زیارت جامعه کبیره کتابت شده به سال ۱۲۵۸ هجری قمری با ترجمه به زبان فارسی است که عبارات متن به خط نسخ خوش و ترجمه به خط نستعلیق به سرخی ۱۰ سطری در ۲۷ برگ کتابت شده است.
این نسخه ارزشمند در سال ۱۲۶۹ هجری قمری وقف آستان مقدس رضوی شده است
نسخه ۳۸۲ ساله العمده ابن بطریق
کتاب «العمده فی عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار» یکی از نسخه‌های خطی نفیس مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی رضوی است که مشتمل بر فضائل و مناقب حضرت علی (ع) و ذکر روز غدیر خم است.
این نسخه که به زبان عربی کتابت شده تألیف شمس الدین ابوالحسن یحیی بن حسن بن حسین بن علی بن محمد بن بطریق محقق متکلم محدث رجالی از اکابر علمای امامیه (قرن ۶ هـ.ق) معاصر با ابن ادریس است.
نسخه موجود در کتابخانه مرکزی با قدمت ۳۸۲ سال در سال ۱۰۶۲ توسط ابراهیم بن عبد النبی بن محمد علی بن حسن نجفی جعفری در ۲۱ صفحه کتابت شده و توسط بابا مشار در اردیبهشت ۱۳۴۶ وقف کتابخانه حرم مطهر رضوی شده است.
توسعه فکری امام شناسی با تدبر در زیارت جامعه کبیره
حجت الاسلام محمدحسین پاکدامن پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، سخنران این مراسم، زیارت جامعه کبیره را کاملا منطبق با ادبیات آیات قرآن مجید و روایات عنوان کرد که در آن مقام خلیفه اللَّه را براى پیامبران و اولیاى الهى بیان مى‌کند.
وی تصریح کرد: با دقت و تدبر در زیارت جامعه کبیره و مطالعه روایات وارد شده درباره امامان (علیه السلام) مى‌توان به توسعه فکرى در حوزه امام شناسى دست یافت.
پاکدامن همچنین به روایتی از امام علی(ع) در جلد ۲۶ بحارالانوار مرحوم علامه مجلسى اشاره کرد که ایشان نقل کرده اند: «. . . ما را «رب» و پروردگار نخوانید ولى در فضل و برترى ما هر چه مى‌خواهید بگویید لیکن بدانید که نه تنها به حقیقت فضائلى که خدا براى ما قرار داده است نمى‌رسید بلکه به اندکى از آن نیز نمى‌رسید زیرا ما آیات و دلایل خدا، حجت، خلیفه و جانشین، امین، وجه، چشم و زبان او هستیم».
پاکدامن اظهار کرد: اگر انسانى به مقام ولایت و خلافت الهى نائل شود معرفت و آگاهى وى به مرز وحى و الهام رسیده و توانمندى‌هایش نیز در حد معجزه خواهد شد و آگاهى و توانمندى و رفتارش نیز در اوج قله خواهد بود.
شایان ذکر است در این مراسم که در موکب فرهنگی غدیر کتابخانه مرکزی رضوی واقع در ورودی تالار قدس برگزار شد، علوی تبار فرمانده حوزه بسیج آستان قدس رضوی و معاون پشیبانی و اداری حرم مطهر رضوی به همراه هیئت همراه حضور به هم رساند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه آستان قدس رضوی