میراث مکتوب – بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس با توجه به لزوم آگاهی مترجمان و ناشران از عناوین کتابهای فارسی شده از سال ۱۳۶۴ طرح گسترده ای را در زمینه تدوین فهرست کتابهای فارسی شده در دو ساختار جداگانه دنبال کرده است: الف) فرهنگ مترجمان فارسی که متضمن ترجمه های فارسی از نخستین قرون ایران دوره اسلامی تا پایان عصر قاجار ۱۳۲۰ ق. است. ب) فهرست کتابهای فارسی شدۀ چاپی که دربردارندۀ کتابهای فارسی شدۀ چاپی از اوان چاپ و نشرتا سال ۱۳۷۰ است. این فهرست حدود بیست و پنج هزار مدخل را در همۀ موضوعات از زبانهای مختلف شامل می شود.
درباره روش جمع آوری اطلاعات باید گفت، تدوین این فهرست، ابتدا در سال ۱۳۶۵ به صورت طرحی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی مطرح شد. در مرحله نخست، کتابشناسان و کتابداران این بنیاد وظیفۀ جمع آوری و یادداشت برداری اطلاعات کتابشناختی کتابهای ترجمه شده را از آغاز صنعت چاپ تا پایان سال ۱۳۶ زیر نظر دکتر رحمت الله فتاحی و حسین خیامی مدیر وقت کتابخانه بنیاد به عهده گرفتند. حاصل کار این گروه که شامل فهرست کتابهای فارسی شده تا پایان ۱۳۶۶ بود، در اواخر سال ۱۳۷۰ آماده نشر شد؛ اما پس از بررسی کار، بنیاد بر آن شد تا از یک سو ساخت اسلوب آن را دگرگون سازد و از سوی دیگر تعدادی از افتادگیها، کاستیها و کمبودهای آن را مرتفع سازد. به این منظور حدود سه هزار اثر فارسی شده دیگر نیز به همراه چاپ ها و نشرهای مکرّر آثار فارسی شده و پاره ای از ترجمه های ناشناخته متون مربوط به همان دوره زمانی یاد شده به کار افزوده شد. آنگاه برای آنکه محدودۀ کار تا پایان سال ۱۳۷۰ را دربر بگیرد، گروهی به شناسایی کتابهای فارسی شده آن سالها پرداختند. در این مرحله همه مدخل های ارائه شده قبلی و جدید مجدداً در مخزن اصلی کتابخانۀ آستان قدس رضوی، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه فردوسی، برخی از کتابخانه های تهران و چندین کتابخانه معتبر شخصی رویت شد و اطلاعات کتابشناختی و کتابشناسی آنها بر مبنای رویت و استفاده از منابع معتبر به کمال رسید.
شیوۀ تنظیم فهرست بنا بر ضرورت و سهولتِ کار مححقان، مترجمان، ناشران و کتابداران به ترتیب نام خانوادگی مؤلفان و نویسندگان بنا نهاده شده است.
این دوره که کتابهای فارسی شده چاپی از آغاز تا سال ۱۳۷۰ را شامل می شود، دارای چهار مجلد است. جلد اول شامل آـ خ، جلد دوم د ـ ک، جلد سوم ک ـ ی، و جلد چهار نمایه. تهیه و تنظیم این دوره را موسیالرضا باشتنی، مهین فضائلی جوان، و عباس کیهانفر زیر نظر محسن ناجی نصرآبادی به عهده داشته اند. اکنون پس از وقفه ای سه مجلد دیگر آن نیز به چاپ رسیده که فهرست کتابهای فارسی شده ۱۳۸۳ ـ ۱۳۷۱ را در بردارد. جلد چهارم ش ـ ک، جلد پنجم گ ـ م، جلد ششم ن ـ ی. پژوهش و تدوین جلدهای آخر را فرشته ناصری، مهین فضائلی جوان، محمدکریم رحمانی فر و حمزه کاهانی زیر نظر سیدمحسن ناجی نصرآبادی به عهده داشته اند.
فهرست کتابهای فارسی چاپ شده زیر نظر محسن ناجی نصرآبادی؛ مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی؛ چاپ اول: ۱۳۹۱؛ قطع وزیری
درباره روش جمع آوری اطلاعات باید گفت، تدوین این فهرست، ابتدا در سال ۱۳۶۵ به صورت طرحی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی مطرح شد. در مرحله نخست، کتابشناسان و کتابداران این بنیاد وظیفۀ جمع آوری و یادداشت برداری اطلاعات کتابشناختی کتابهای ترجمه شده را از آغاز صنعت چاپ تا پایان سال ۱۳۶ زیر نظر دکتر رحمت الله فتاحی و حسین خیامی مدیر وقت کتابخانه بنیاد به عهده گرفتند. حاصل کار این گروه که شامل فهرست کتابهای فارسی شده تا پایان ۱۳۶۶ بود، در اواخر سال ۱۳۷۰ آماده نشر شد؛ اما پس از بررسی کار، بنیاد بر آن شد تا از یک سو ساخت اسلوب آن را دگرگون سازد و از سوی دیگر تعدادی از افتادگیها، کاستیها و کمبودهای آن را مرتفع سازد. به این منظور حدود سه هزار اثر فارسی شده دیگر نیز به همراه چاپ ها و نشرهای مکرّر آثار فارسی شده و پاره ای از ترجمه های ناشناخته متون مربوط به همان دوره زمانی یاد شده به کار افزوده شد. آنگاه برای آنکه محدودۀ کار تا پایان سال ۱۳۷۰ را دربر بگیرد، گروهی به شناسایی کتابهای فارسی شده آن سالها پرداختند. در این مرحله همه مدخل های ارائه شده قبلی و جدید مجدداً در مخزن اصلی کتابخانۀ آستان قدس رضوی، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه فردوسی، برخی از کتابخانه های تهران و چندین کتابخانه معتبر شخصی رویت شد و اطلاعات کتابشناختی و کتابشناسی آنها بر مبنای رویت و استفاده از منابع معتبر به کمال رسید.
شیوۀ تنظیم فهرست بنا بر ضرورت و سهولتِ کار مححقان، مترجمان، ناشران و کتابداران به ترتیب نام خانوادگی مؤلفان و نویسندگان بنا نهاده شده است.
این دوره که کتابهای فارسی شده چاپی از آغاز تا سال ۱۳۷۰ را شامل می شود، دارای چهار مجلد است. جلد اول شامل آـ خ، جلد دوم د ـ ک، جلد سوم ک ـ ی، و جلد چهار نمایه. تهیه و تنظیم این دوره را موسیالرضا باشتنی، مهین فضائلی جوان، و عباس کیهانفر زیر نظر محسن ناجی نصرآبادی به عهده داشته اند. اکنون پس از وقفه ای سه مجلد دیگر آن نیز به چاپ رسیده که فهرست کتابهای فارسی شده ۱۳۸۳ ـ ۱۳۷۱ را در بردارد. جلد چهارم ش ـ ک، جلد پنجم گ ـ م، جلد ششم ن ـ ی. پژوهش و تدوین جلدهای آخر را فرشته ناصری، مهین فضائلی جوان، محمدکریم رحمانی فر و حمزه کاهانی زیر نظر سیدمحسن ناجی نصرآبادی به عهده داشته اند.
فهرست کتابهای فارسی چاپ شده زیر نظر محسن ناجی نصرآبادی؛ مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی؛ چاپ اول: ۱۳۹۱؛ قطع وزیری
معرفی کتاب از زکیه بیات
بنیاد پژوهشهای اسلامیبنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدستدوین جلد ششم فهرست کتابهای فارسی چاپ شدهدانشگاه فردوسیعباس کیهانفرفرهنگ مترجمان فارسیفهرست کتابهای فارسی چاپ شدهقاجاركتابخانه آستان قدس رضویکتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه فردوسیکتابشناختیکتابشناسیمحسن ناجی نصرآبادیمهین فضائلی جوانموسیالرضا باشتنی