مولف جواهرنامه ظاهراً به ابوريحان خيلي علاقه داشته است

ميراث مكتوب-  مهندس يونس كرامتي بر اين باور است كه استفاده مولف جواهر نامه از بعضي آثار ديگر ابوريحان، گوياي آن است كه ظاهراً به ابوريحان خيلي علاقه داشته است.
وي در بيست و چهارمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان « رونمايي‌ از كتاب‌ جواهرنامه‌ نظامي‌ و نقد و بررسي‌ آن‌ » كه روز دوشنبه 30 آذر 83 در اين مركز برگزار شد، گفت: مهمترين ماخذ كتاب جواهر نامه، همين كتاب الجماهر بيروني است  و از مقايسه كتاب الجماهر بيروني و كتاب جواهرنامه نظامي مي شود، مطالب خيلي مهمي به دست آورد. از جمله آنها مثلاً نحوه نقل قول مولفين از كتاب هاي عربي بوده در آثار فارسي. يكي از نكاتي كه من فكر مي كنم، يك قرينه اي باشه براي اينكه اين كتاب واقعاً يك تحريري نو شده، همين نحوه استفاده از كتاب الجماهر هست. به نظر مي رسد كه در كتاب جواهرنامه، موقع نقل قول از الجماهر، خيلي پراكنده مطالب نقل شده، در حالي كه در كتاب الجماهر، مطالب به يك ترتيب مشخص و معيني است منتها مي بينيم كه بعضي مطالب جلوتر نقل شده و بعضي ها عقب تر نقل شده است.
مهندس كرامتي افزود: نكته جالبي كه در همين جا به نظر مي آيد، اين است كه مولف جواهرنامه، چون خودش گوهر شناس بوده و كلاً از خانواده گوهر شناس بوده، خيلي از مسائلي را كه در كتاب الجماهر بيروني آمده، حذف كرده و اين قبيل مسائل، ازآن دسته مسائلي بوده كه اصولاً بيروني به آن علاقه داشته و در تمام آثار بيروني ما مي توانيم اينها را مشاهده كنيم. در همين كتاب الجماهر هم شما مي بينيد كه مثلاً جنبه ادبي كتاب، واقعا به جنبه گوهر شناسي آن مي چربد. مطلب ديگر در مقايسه باب مرواريد در الجماهر و جواهرنامه نظامي است كه تاكيد هم شد بر اينكه واقعاً اين باب، خيلي باب دقيق و ارزشمندي است. در الجماهر اصطلاح لخم هم به كار برده كه من واقعا اولين بار بود كه در يك كتاب مي ديدم كه منظورش كوسه است. مي گويد درباره لخم گفته اند كه نوعي ماهي خبيث است كه دمي باند دارد كه با آن ضربه مي زند و به شتر دريايي يا همان جمل البحر مشهور است  كه اين در واقع برآمدگي پشت كوسه را به كوهان شتر تشبيه كرده اند، اما ابوالعباس عثماني گفته است لخم به فارسي فيش و از اسن و آن موذي نيست و ماهي خرس است، حالا اگر اشتباه نخوانده باشم كه به كوسه معروف است.