میراث مکتوب- شرح موضوع و روش کلی پژوهش:
تذکرة الشعرای محمدطاهر نصرآبادی با آن که تذکره ای نسبتاً متأخر است از حیث اشتمال بر شرح حال معاصران مؤلف و بعضاً جزئیاتی از زندگی آنان اهمیت خاصی دارد. این شرح احوال ها بعضاً حاوی نکته هایی است که در تحلیل جامعه شناختی ادبیات ایران شایان توجه است. از جملۀ این موارد اشارۀ به حرفۀ شاعران است و عقیده ای که برخی از آنها دربارۀ پیشۀ خود ابراز کرده اند. در این طرح عقیدۀ شعرا نسبت به پیشه شان گردآوری و از نظر جامعه شناختی تحلیل می شود.
برای اجرای طرح یادشده، سراسر تذکرۀ نصرآبادی خوانده شده و مواردی که به پیشۀ شاعران اشاره شده استخراج خواهد شد. سپس اشعار منقول از هر شاعر در تذکرۀ نصرآبادی یا دیوان آنان و یا مجموعه های پراکنده جست وجو می شود تا در صورت وجود اظهار نظری در باب شغل آنها، این اظهارنظرها و احیاناً افتخارها و گلایه ها به دست آید. پس از گردآوری این موارد، به تحلیل اجتماعی آنها با توجه به عصر تاریخی هر شاعر پرداخته خواهد شد.
تذکرة الشعرای محمدطاهر نصرآبادی با آن که تذکره ای نسبتاً متأخر است از حیث اشتمال بر شرح حال معاصران مؤلف و بعضاً جزئیاتی از زندگی آنان اهمیت خاصی دارد. این شرح احوال ها بعضاً حاوی نکته هایی است که در تحلیل جامعه شناختی ادبیات ایران شایان توجه است. از جملۀ این موارد اشارۀ به حرفۀ شاعران است و عقیده ای که برخی از آنها دربارۀ پیشۀ خود ابراز کرده اند. در این طرح عقیدۀ شعرا نسبت به پیشه شان گردآوری و از نظر جامعه شناختی تحلیل می شود.
برای اجرای طرح یادشده، سراسر تذکرۀ نصرآبادی خوانده شده و مواردی که به پیشۀ شاعران اشاره شده استخراج خواهد شد. سپس اشعار منقول از هر شاعر در تذکرۀ نصرآبادی یا دیوان آنان و یا مجموعه های پراکنده جست وجو می شود تا در صورت وجود اظهار نظری در باب شغل آنها، این اظهارنظرها و احیاناً افتخارها و گلایه ها به دست آید. پس از گردآوری این موارد، به تحلیل اجتماعی آنها با توجه به عصر تاریخی هر شاعر پرداخته خواهد شد.
اهمّ منابع:
– نصرآبادی، محمدطاهر، تذکرة الشعراء، به کوشش محسن ناجی نصرآبادی، تهران، 1378 ش؛ 2 جلد.