میراث مکتوب – «کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران: گذشته و حال» تالیف پریسا کرم رضایی و سوسن اصیلی در 261 صفحه از سوی انتشارات دانشگاه تهران در سال 1396 منتشر شده است.
کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران بزرگترین کتابخانۀ دانشگاهی ایران است و مجموعه ای غنی و گسترده از منابع گوناگون در زمینه های مختلف علوم و فنون و فرهنگ و ادب را در بر می گیرد. از سال 1328 که سید محمد مشکوه مجموعۀ ارزشمند نسخه های خطی خود را به دانشگاه تهران اهدا کرد و بنیان کتابخانۀ مرکزی دانشگاه را نهاد تا امروز 68 سال می گذرد. اگر امروز این کتابخانه در زمرۀ مهم ترین کتابخانه های ایرانشناسی و اسلام شناسی ایران و جهان قرار دارد مرهون ایده های ناب کتاب شناس برجسته مرحوم ایرج افشار است که سنگ بنای این مجموعه را چنان استوار نهاد که ناملایمات بی شماری که بر آن گذشت نتوانست پایه های آن را سست کند.
رسول جعفریان در پیشگفتار کتاب در اهمیت کتابخانه مرکزی نوشته است: همین که کتابخانۀ مرکزی، در مرکز دانشگاه قرار گرفته و بسان نگینی زرین در میان مجموعه بناهای کهن دانشگاه تهران می درخشد، نشانی بر اهمیت و اعتبار کتابخانۀ مرکزی و تثبیت آن به عنوان نمادی برای این دانشگاه مادر است؛ بنایی که قدیمی ترین و بزرگترین مجموعه دانشگاهی کشور به شمار می آید.
بعد از پیشگفتار و مقدمه فصل های کتاب به این قرار است:
ساختار سازمانی
پیشینۀ تاریخی
ساختمان و تجهیزات
مدیریت و نیروی انسانی
مجموعه ها
سازماندهی
خدمات
فعالیت ها
انتشارات
آیندۀ کتابخانه
در انتها نیز تصاویر و منابع آمده است.
از میان مجموعه های موجود در کتابخانه مرکزی می توان به مجموعۀ علی اصغر حکمت، حسنعلی غفاری (معاون الدوله)، ابراهیم پورداود، یحیی مهدوی، سید محمدعلی جمالزاده، انتشارات دانشگاه تهران، انتشارات موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی (ره)، مجموعه چاپ های نسخه برگردان و انتشارات موسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل اشاره کرد.
بنا به آمار درج شده در این کتاب، این مجموعه در حدود 15800 نسخه خطی، به زبان فارسی و عربی و ترکی را در بر میگیرد که از این تعداد 11740 نسخه مجموعۀ اصلی کتابخانۀ مرکزی است و تعداد 4043 نسخه مربوط به کتابهای خطی منتقل شده از دانشکده های مختلف به کتابخانه مرکزی است.
منبع: بساتین