همیشه این نظر در نزد نقدنویسان رایج بوده که باید اثر را نقد کرد و نه نویسنده را. من نمی دانم چگونه می توان از اثری سخن گفت و ایراداتی بر آن گرفت و به نویسنده توهینی نکرد.
میراث مکتوب- همیشه این نظر در نزد نقدنویسان رایج بوده که باید اثر را نقد کرد و نه نویسنده را. من نمی دانم چگونه میتوان از اثری سخن گفت و ایراداتی بر آن گرفت و به نویسنده توهینی نکرد. چگونه میتوان کتابی (و نیز مقاله ای) را مولود صنعت کتابسازی دانست و نویسنده؟اش را کتابساز ندانست؟ و چگونه میتوان کسی را به کتابسازی متهم کرد و به او توهینی نکرد. چگونه میتوان تصحیحی را نقد کرد و به مصحح اتهام دزدی و بی دقتی و بی روشی و بی توجهی نداد.
آقای دکتر ایرانی در نوشته “کتاب را نقد باید، مصحح را نشاید” طنزی مکالماتی بسبک شیخ شیراز و از زبان دیگران آورده که باید خواند. با آقای ایرانی درباره کتاب نمایی صحبت می شد. ایشان گفتند “عیب می جمله بگفتی، هنرش نیز بگو” کتاب نمای آقای … اگر کتابسازی هم باشد اما جلد زیبایی دارد. بگمانم نقد اثر مورد نظر جناب دکتر ایرانی را باید اینگونه نوشت:
“مصحح نمای محترم، اثر تصحیح نمای یادشده را با کمال دقت از آثار دیگران فراهم آورده و نام محترم تصحیح بر آن نهاده و در کمال دقت، ترجمه کار دیگران را با پیرایش ماهرانه نام و نشان آنان، بنام خود کرده و در مقدمه سراسر عالی که تلفیقی از آثار ارزشمند دیگران است، تفاوت چندانی بین نسخه ها ننهاده، چه، باید به اثر نگریست، نه درستی و نادرستی خوانشهای نسخه های چخ و پخ. درست است که مصحح و نویسنده چندان در پی کاری روشمند نبوده، و از نظر او کار خوب کار اسب نمایی (حیوانی است نه چندان نجیب) است، اما فونت چشم نواز و جلد زیبای آن هوش از سر داوران کتاب سال و کتاب فصل و کتاب ماه و کتاب هفته و حامیان نسخ خطی ربوده و کرور کرور جوایز به این اثر نه چندان معتبر داده شده است. امید است نویسنده و مصحح در آثار درخشان بعدی جانب ادب و انصاف و روشمندی و دقت را بجای آورده، سوژه به منتقدان دائم النق ندهند و عرض خود نبرند و زحمت ما هم ندارند. زیاده جسارت به مصحح نمای محترم است”.
محسن جعفری مذهب