نخستین سفرنامه ایرانِ ژاپنی‌ها

میراث مکتوب- یادداشت های یوشیدا ماساهارو، نخستین سفرنامۀ ایرانِ ژاپنی ها بود که به فارسی ترجمه شد. یوشیدا (۱۸۵۲ تا ۱۹۲۱) پسر یوشیدا توءیوء، سامورایی بلند پایه و دانشمند ادیب چین بود. پدری سختگیر که پسر را به یادگیری زبان انگلیسی ترغیب کرد. ماساهارو پس از مرگ پدر به یوکوهاما رفت، حقوق خواند و قاضی ایالت اِهیمه شد. پس از چندی به حمایت از حزب آزادی پرداخت و مجله کاینان شین شی را منتشر کرد. در سال ۱۸۷۷ حزب لیبرال در توسا، خواهان مجلس ملی شد و از امپراطور خواست فرمان مشروطه را صادر کند و در این گیرودار ماساهارو مأموریت سفارت یافت و به ایران و عثمانی رفت و نزد ناصرالدین شاه بار یافت. زمانی که بازگشت، گزارش سفرش را نوشت و به وزارت خارجه داد. این گزارش با عبارتهای بسیار پخته و پرداخته و زیبا نوشته شده و در انشا و عبارت پردازی بهترین گزارشی است که از آغاز تأسیس وزارت خانه ژاپن در اسناد آن آمده است.
ترجمۀ کتابی ژاپنی نوشتۀ مردی سیاست پیشه و ادیب، با نثر پخته و فاخر قرن نوزدهم کار آسانی نبوده اما هاشم رجب زاده به این کار همت گماشته است. رجب زاده، خواندن درست نام های کسان و جاها را یکی از دشواری های کار ترجمه سفرنامه یوشیدا برشمرده و توضیح می دهد که سختی متن سفرنامه یوشیدا که به ژاپنی قدیم نوشته شده چنان است که پژوهنده ای به نام کانه کو تامی یو تحریر تازه ای از آن نگاشته و منتشر کرده است تا نسل امروز بتواند این کتاب را بخواند.
سفرنامه یوشیدا ماساهارو (نخستین فرستاده ژاپن به ایران)؛ ترجمه و تحقیق: دکتر هاشم رجب زاده؛ با همکاری: ی. نی ئی یا و کینجی ئه اُورا؛ مشهد: شرکت به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)؛ چاپ دوم: ۱۳۹۰؛ قطع وزیری؛ ۶۱۶ صفحه؛ ۹۹۰۰۰ ریال.