میراث مکتوب – سنت علمی رایج در دوران اسلامی هرگز مسیر یکنواخت و یک دستی را طی نکرده است.
نمی توان به طور دقیق، نمودار صعود و نزول آن را ترسیم کرد، اما روشن است که این سنت علمی هرچه بود، با گذراندن دوران طلایی اش، افول کرد و دانش اروپاییان از آن پیشی گرفت. در حوالی قرن 10 و 11 هجری اروپاییان به تحولات تازه ای در علم دست یافتند. اما در این دوران دانشمندان سرزمین های اسلامی مشغول تکرار و بازنویسی آثار پیشینان خود بودند. از این روزگار به بعد، مهم ترین رویدادهای تاریخ علم در ایران مربوط به ورود علم جدید است. نجوم خورشید مرکزی، ابزارهای علمی تازه، مکانیک نیوتنی، لگاریتم، حساب دیفرانسیل، شیمی جدید و … موضوعات تازه ای بودند که در کنار فلسفه و علوم انسانی جدید غرب هرچند وقت یک بار به عنوان ارمغان مغرب زمین وارد ایران می شدند.
متن کامل این مقاله نوشتۀ سیدامیر سادات موسوی که در شمارۀ 8 دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران (سال چهارم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان 1394) منتشر شده است اینجا بخوانید.