میراث مکتوب – امروزه یکی از مشکلات بازار نشر – که از کساد و رکود بازار پژوهش های واقعی از جمله تصحیح پر زحمت و ملال آور و بی مشتری نسخه های خطی حکایت می کند – تجدید چاپ های مکرر و بی رویل متونی است که سالها پیش به کوشش و دانش و باریک بینی یکی از استادان مسلم ادب فارسی چاپ و منتشر شده و اکنون با گذشت سی سال از تاریخ درگذشت مصحح، هرگونه مانع قانونی از سر راه چاپ مجدد آن برداشته شده است.
امّهات متون ادبی از شاهنامۀ فردوسی و خمسۀ نظامی گرفته تا کلیّات سعدی و مثنوی و غزلیّات شمس و حافظ و … امروزه از این طریق به دست خوانندگان پرشمار آنها می رسد.
بعضی ها حتّی حوصلۀ این انتظار طولانی را هم ندارند و برای تجدید چاپ بی دردسر این گونه آثار راه کوتاه تری پیدا کرده اند . اینها در ذیل هر صفحه از کتاب، یکی دو لغت را معنی می کنند و مقدمه ای مقتبس از تاریخ ادبیّات به اوّل کتاب می افزایند و آنگا ه کتاب را بدون اعتنا ء به حقّ مصحّح به اهتمام و مقدّمه و شرح خود به چاپ می رسانند!
نوشتاری که در بالا آمده است، بخشی از مقالۀ دکتر رحمان مشتاق مهر با عنوان «لغزشگاه های ویراستاری چاپ مجدد آثار ادبی بر اساس مطالعۀ تفصیلی بر روی چاپ مجددی از خمسۀ نظامی چاپ مسکو» است که در کتاب این گونه ماندگار یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان (به کوشش محمد طاهری خسروشاهی) به چاپ رسیده است.
متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید.
کتاب این گونه ماندگار (یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان) از سوی موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران در سال 1393 منتشر شده است.