کد خبر:5170
پ
saraghatadabi

ده نکته درباره سرقات ادبی

واژۀ «انتحال» ریشه ای کهن در ادبیات عربی و فارسی دارد و دریغ که امروز چنان از آن بیگانه شده ایم که مجبوریم برای بیان مقصود و معنای این واژه از کلمات مرکب و گاه مبهم و نادرستی استفاده کنیم

میراث مکتوب – واژۀ «انتحال» ریشه ای کهن در ادبیات عربی و فارسی دارد و دریغ که امروز چنان از آن بیگانه شده ایم که مجبوریم برای بیان مقصود و معنای این واژه از کلمات مرکب و گاه مبهم و نادرستی استفاده کنیم. برای مثال گاه می گوییم «سرقت علمی» و گاه «سرقت ادبی». حال آنکه هیچ یک از این واژگان برابر دقیق و مناسبی برای انتحال نیست. در انگلیسی هم تنها یک واژه برای بیان مقصود به کار برده می شود که به خوبی سرشت انتحال را بیان می‌کند و آن هم پلیجریزم است که معنای مستقیم و دقیق آن سرقت است.

این معادل غلط انداز است؛ چون هنگامی که می‌گوییم «سرقت علمی»، گویی تنها در عرصۀ مباحث علمی سرقت رخ می دهد و گاه گفته می شود «سرقت ادبی» باز به نظر می رسد که سخن از سرقت در عرصۀ ادبیات و مباحث شعری و ادبی است. باید دانست که انتحال واژۀ دقیق و فراگیری است که به دقت سرشت و ماهیت این عمل غیراخلاقی را نشان می دهد. انتحال به معنای غارت کردن و ادعای مالکیت چیزی است که مالک واقعی آن نیستیم (حموی، ۲۰۰۰، ص ۱۳۸۹). این تعبیر عام و گسترده، همۀ انواع سرقت های ادبی و علمی را در برمی گیرد و خوب است که در متون و نوشته های علمی دوباره این تعبیر گزیده و دقیق زنده و به کار گرفته شود؛ چون در عین کوتاهی و گویایی ما را با سنت علمی و ادبی خودمان پیوند می زند. در گذشتۀ ادبی ما نیز در کنار واژۀ انتحال گاه از «سرقات» بحث می شد و دیگر نیازمند افزودن واژۀ دیگری نبود.

متن کامل مقاله «ده نکته درباره سرقات ادبی» نوشته دکتر سید حسن اسلامی که در شماره ۱۹۷ نشریه کتاب ماه کلیات منتشر شده است بر روی فایل زیر مطالعه کنید.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612