ميراث مكتوب- هشتاد و دومين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان«مطالعات تفسيري قرآن كريم در دوران جديد: جهان عرب و غرب» با سخنراني حجت الاسلام محمد علي مهدوي راد و مرتضي كريمي نيا در مجتمع باغ زيبا تهران برگزار شد.
مدير عامل مركز پژوهشي ميراث مكتوب، در آغاز اين نشست كه با حضور اساتيد، محققان و پژوهشگران چون دكتر فتح الله مجتبايي، دكتر حسين معصومي همداني، دكتر محمدعلي آذرشب، دكتر حامد صدقي، دكتر حسيني بدخشاني، دكتر علي محمد سجادي، دكتر احمد جلالي، دكتر تبرائيان، حجت الاسلام احمدي ابهري، دكتر مجدالدين كيواني روز شنبه 5 شهريور 1390 برپا شد، از مفسران بزرگ شيعه بالاخص شيخ الطايفه شيخ ابوجعفر طوسي صاحب تفسير تبيان و مرحوم طبرسي مفسر و مولف مجمع البيان ياد كرد و گفت: مجمع البيان برگرفته از تفسير تبيان است با اضافات مفسر گرانقدرش كه دو سوم از اين تفسير، بر گرفته از تفسير تبيان است. اين دو تفسير، سرچشمه هايي از انوار ملكوت الهي و معارف الهي هست كه تقريباً تمام مفسران شيعه از اين دو تفسير بهره برده اند.
دكتر اكبر ايراني افزود: شيخ طوسي، زمان خودش را به درستي درك كرد و تشخيص داد كه نياز زمان و خواست زمان را پاسخ بدهد. از اين رو تفسيري كلامي به نوعي كه رد بر عقايد معتزله و اشاعره بود. تفسير عقلي كلامي. بنده افتخار داشتم كه رساله كارشناسي ارشدم، بررسي روش شناسي شيخ طوسي و نحوه اجراي او بود و من جايگاه اين شخصيت بزرگ و مفسر بزرگ شيعي را بسيار مهم و ارزشمند مي دانم. همين طور ياد مي كنيم از دو تن از مفسران متأخر بزرگ شيعه علامه مرحوم طباطبايي و آيت الله محمدهادي معرفت كه با نوشتن كتاب التمهيد في علوم القرآن راه بسياري از محققان و پژوهشگران را باز كرد و بسيار قدرش ناشناخته ماند و فكر مي كنم خيلي ها، اين شخصيت بزرگ و خوش فكر را در جامعۀ ما نشناخته اند.
وي با اشاره به انتشار حدود 15 متن كهن تفسيري توسط مركز ميراث مكتوب در طول اين ساليان، گفت: از جمله آنها تفسير مفاتح الاسرار شهرستاني است، تاج التراجم، جواهر التفسير و دقايق التأويل و… كه منتشر كرديم، اما چيزي كه براي ما در واقع در اين سالهاي اخير اولويت پيدا كرد، بررسي، تحليل، آناليز و متن شناسي متون كهن شيعي، فارسي و متوني بود كه ارزش بررسي دارد. محتواي متون را غالباً محققين با مقابله نسخ، يك متن پيراسته و آراسته را تقديم مي كنند، اما اينكه، چه متون و چه دانشي در آن متن است را، كمتر به آن توجه كرده اند. تلاش من اين است كه اين بعد را تقويت كنيم، البته در همين راستا، آثاري را منتشر كرده و در دست انتشار داريم.
وي ادامه داد: از حق نبايد گذشت كه پژوهشگران اروپايي و غربي در زمينه تفسير شيعه و تفسير به معناي عام، پژوهش هاي مستقلي در حوزه هاي مختلف كرده اند و ما نيز در اين 3 ، 4 سال اخير 2 و 3 كار در دست داريم كه يكي آنان كار خانم آنابل كيلر استاد دانشگاه كمبريج است كه ايشان روي تفسير كشف الاسرار و هرمنوتيك صوفي جنبه هاي عرفاني، بررسي و تجزيه كرده اند كه ترجمه شده و ان شاالله امسال منتشر خواهد شد. ديگري كاري است كه آقاي ميشل كويپرس انجام داده و قرائت سوره مائده است كه كتابش، كتاب سال جهاني شد. و ما درصدد ترجمه و چاپ اين كتاب هستيم. در واقع نشست ما در ميراث مكتوب كه درباره كار ايشان برگزار كرديم، بحث تقارن آيات است و از طريق تقارن آيات و پارالليسم، ما مي توانيم نظم پنهاني را در آيات ببينيم كه نشانه يكي از شواهد و قرائن اعجاز قرآني است.
مدير عامل مركز پژوهشي ميراث مكتوب، تاكيد كرد: اين نوع تك نگاري ها را در صدد شناسايي هستيم. تفسير ثعلبي را آقاي آندرو جي لين تأليف كرده كه در دست ترجمه داريم و تفسير كشاف را آقاي وليد صالح دركانادا پژوهش كرده، از اين نوع كارهايي است كه دردست ميراث مكتوب قرار دارد و ان شاءالله ما اينها را كم كم به عنوان متن شناسي علوم قرآني چاپ خواهيم كرد.
يك مقاله اي را نيز آقاي كلود ژيليو فرانسوي چاپ كرده، مقاله مفصلي در 112 صفحه كه 114 تفسير را كه بيشتر تفاسير شيعه است، بررسي و طبقه بندي كرده و جزو پيشنهادهايي است كه ترجمه و منتشر شود.