وي همچنين داراي مدرك كارشناسي ارشد در رشته باستا نشناسي بوده و علاوه بر زبان فارسي به زبانهاي انگليسي، اردو و هندي نيز مسلط است و در سمينارهاي متعددي در دهلي و خارج از هند (كشورهاي ايران، فرانسه و پاكستان) شركت كرده است. پروفسور قاسمي از اعضاي فعال انجمن استادان زبان فارسي و انجمن پژوهشگران فارسي به شمار آمده، داراي نشان عالي رياست جمهوري هند به واسطه خدمات ارزنده اش به زبان فارسي است و همچنين به واسطه مطالعات و تحقيقات زيادش از آكادمي اردو، جايزه غالب دهلوي را در حوزه تحقيق ادبي را دريافت كرده است.
علاوه بر سمت هاي دانشگاهي، عضويت هيئت محققان براي ترجمه كتاب «اعجاز خسروي» توسط انجمن امير خسرو، امريكا، عضويت هيئت تحريريه پروژه بين المللي «شاهجهان در منابع و مآخذ و اسناد گوركاني»، دولت آمريكا، دبير دانشنامة زبان و ادب فارسي در هند و شبه قاره، جمهوري اسلامي ايران، عضويت هيئت ويراستاران فصلنامه قند پارسي، رايزن فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در دهلي نو، عضويت هيئت دبيران انجمن استادان زبان فارسي هند، رئيس كنفرانس عربي – فارسي پونا در سال 1993، رئيس انجمن پژوهشگران فارسي هند و … از ديگر فعاليت هاي علمي و فرهنگي وي محسوب مي شود است.
شريف حسين قاسمي در گفت و گو با مركز پژوهشي ميراث مكتوب از وضعيت تحقيق در زمينه زبان و ادبيات فارسي در شبه قاره گله مند است و اعتقاد دارد در شبه قاره بیش از 600 سال زبان رسمی، زبان فارسی بوده است ولی هم اکنون و دولت در آن منطقه چندان به زبان فارسي توجه نمي كند.
وضعيت كنوني تصحيح نسخ خطي را در هند و به ويژه كشور هندوستان چگونه است و آيا در كتابخانه هاي اين كشور نسخ به خوبي ساماندهي مي شوند؟
هند با زبان فارسی رابطۀ قدیمی دارد و این زبان بیشتر از 900 سال است که در هند ادامه داشته و دارد. در این دوران هزاران نسخه و هزاران کتاب به فارسی نوشته شده که بیشتر آن کتاب ها هم اکنون نیر موجود است. ما در هند تقریباً پنج یا شش کتابخانه داریم که هزاران نسخۀ خطی در اختیار آن ها است. از این کتابخانه ها می توان به کتابخانۀ خدابخش، کتابخانۀ رضا رامپور، کتابخانه ای در دانشگاه علیگر، کتابخانه ای در موزۀ ملی و کتابخانۀ در انجمن آسیایی بنگال اشاره کرد. در این کتابخانه ها هزاران نسخۀ خطی حفظ می شود. بیشتر این کتابخانه ها برای حفظ نسخه های خطی بودجه بسیار زیادی از دولت می گیرند و در نتیجه سرمایۀ بسیاری برای حفظ و نگهداری نسخه ها صرف می شود. در کتابخانه های هند هزاران نسخۀ خطی به زبان ها فارسی و عربی نگهداری می شود که همه آن ها محفوظ هستند و از کسی نشنیده ام که نسخه های خطی در این کتابخانه ها از بین رفته باشد.
برای فهرست نویسی نسخه های خطی در شبه قاره و به ویژه کشور هند تاکنون چه تدابیری اتخاذ شده است؟
تمامی نسخه ها در کتابخانه های بزرگ هندوستان فهرست نویسی شده اند و فهرست ها به چاپ رسیده اند. در کشور هند تعداد زیادی کتابخانه های شخصی وجود دارد که دربارۀ برخی از کتابخانه های شخصی اطلاع داریم، اما دربارۀ برخی از آنها اطلاعی نداریم. حتی در برخی دهکده ها نسخ خطی وجود دارد که شناخته شده نیست. گاهی فردی برای کار دیگری به آن دهکده می رود و او اطلاع می دهد که برای مثال فردی در آنجا کتابخانه ای شخصی دارد و ما به آن دهکده می رویم و آن نسخه ها را فهرست نویسی می کنیم. هم اکنون اکثر آثاری که فهرست کرده ایم در مرکز پژوهشی میراث مکتوب نیز وجود دارد. هر کتابخانه در هند، نسخه اي منحصر به فرد دارد که آن نسخه در کتابخانه های دیگر در جهان وجود ندارد.
اتفاق مهم دیگری که در بحث نسخه های خطی در دهه های اخیر رخ داده است دیجیتالی شدن این نسخ است. این وضعیت در کشور هندوستان چگونه است؟
در بعضی از کتابخانه ها مانند خدابخش و رامپور نسخه ها دیجیتالی شده است و افراد می توانند با ارسال یک نامه، تصویر این نسخ را تقاضا کنند و مسئولان کتابخانه سی دی نسخه ها را برای فرد ارسال می کنند. تمام کتابخانه ها بودجه برای چاپ نسخه های خطی دارند و استادان زبان فارسی نسخۀ مورد نظر خود را انتخاب می کنند و فردی می خواهد دیوان را تصحیح کند به رئیس آن کتابخانه پیشنهاد می دهد و زماني كه فرد حاشیه، تعلیق و مقدمۀ مفصلی بر آن نوشت، کتابخانه موظف است آن را چاپ کند و آنها نیز از تصحیح نسخه ها استقبال می کنند، اما چون بازار طالب کتاب فارسی نیست، این آثار به تعد اد کم چاپ و برای مثال در 200 یا 300 نسخه به چاپ می رسد و اکثر آن ها به ایران فرستاد ه می شود.
براي جلوگيري از قاچاق نسخه هاي خطي در هند چه اقداماتي صورت گرفته است؟
کسی از کتابخانه های دولتی نمی تواند نسخه ای قاچاق کند، اما در کتابخانه های شخصی نسخه ها به فروش می رسند. تلفنی از بخش گمرگ دهلی به من شد که اطلاع دادند فردی ایرانی، سه نسخه را خریداری کرده است و چون نمی دانست نمی تواند نسخه ها را از هند خارج کند به او اجازه ندادند نسخه ها را خارج کند.
در پایان چه توصیه ای برای افزایش تبادلات فرهنگی میان ایران و هندوستان و چه تدابیری برای حفظ نسخ خطی و میراث مکتوب این دو کشور پیشنهاد می کنید؟
ایران مسئولیت این را دارد که زبان فارسی را حفظ کند. ایران در حد ممکن و بیش از آن باید سعی کند که خارج از این کشور فارسی احیا شود؛ یعنی برای ترویج و نگه داشتن زبان و ادبیات فارسی تلاش کند. در کشور هند و در سطح وسیعتر شبه قاره به فارسی آن گونه که شایسته است اهمیت داده نمی شود. در شبه قاره بیش از 600 سال زبان رسمی، زبان فارسی بوده است. ولی هم اکنون وضعیت این گونه نیست و چون خریدار زیاد نیست دولت هم در آن منطقه توجه نمی کند. با این وجود، علاقه مندان به زبان و ادبیات فارسی در این باره حداقل تلاش خود را انجام می دهند و تاکنون نیز موفق بوده اند.