میراث مکتوب – کتاب مجالس تألیف جلال‌الدین عبدالحمید عتیقی تبریزی (سدۀ هفتم و هشتم هجری) به تصحیح و تحقیق سعید کریمی از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
مجالس سخنان، لطایف و اشارات یکی از صوفیان و شاعران دورۀ ایلخانی به نام جلال‌الدین عتیقی است. ابوالمجد تبریزی، که زمانی مرید وی بوده، از سال ۷۱۲ تا ۷۱۸ ق. برخی از سخنان او را یادداشت کرده و در سال ۷۲۳ ق. در سفینۀ تبریز درج کرده است. بر اساس تاریخی که در ابتدای هر مجلس آمده تعداد مجالس ۲۲ مجلس است که ابوالمجد بنا به سلیقۀ خود آنها را در ۶۷ قسمت مجزا گنجانده است. مجالس مملو از صور خیال شگفت آور است و به آیات و احادیث و اشعار عربی و فارسی آراسته شده است.
مولانا جلال الدین عبدالحمید بن قطب الدین ابوالفضل عبدالرحمان بن کمال الدین ابوبکر عبدالرحیم عتیق بن عبداللطیف عتیقی تبریزی از صوفیان سرشناس و شاعران برجسته قرن هفتم و هشتم هجری قمری است. برخی منابع نام او را عبدالحمید و بعضی دیگر محمد ذکر کرده اند. اما قطعاً نام وی عبدالحمید بوده است. زیرا ابوالمجد تبریزی، کاتب سفینۀ تبریز که از مریدان عتیقی بوده و از دوران طفولیت در دامان وی بالیده است، نام او را همین گونه آورده است. از تاریخ و محل ولادتش اطلاع دقیقی در دست نیست و تذکره نویسان تنها به تاریخ درگذشت او اشاره کرده اند.
در کتاب مجالس پس از مقدمۀ مصحح، در فصل اول کتاب به سوانح و شرح آثار جلال الدین عتیقی پرداخته شده و سپس دربارۀ نام و نشان، خاندان، نسب و خرقه، مذهب و معلومات، سفرها و استادان این شاعر توضیحاتی ارائه شده است.
در بخش آثار، آثار منظوم و آثار منثور جلال الدین عتیقی بررسی شده است. معرفی معاصران و معاشران عنوان بخش پایانی فصل اول این کتاب است.
فصل دوم این اثر به موقعیت ادیان و وضعیت تصوف در زمان جلال الدین عتیقی اختصاص دارد و موضوعاتی مانند طلوع و غروب ادیان، دین بودایی، مسیحیت، یهودیت، رونق مسلمانی برای خوانندگان به اجمال توضیح داده شده است. تصوف در آذربایجان نیز عنوان دیگر بخش فصل دوم است که در این بخش رویکرد صوفیه، گرایش عامۀ مردم به تصوف، اقبال سلاطین و امرا به تصوف و گسترش خانقاه ها اشاره شده است.
اما مصحح در فصل سوم این اثر به موضوع سیری در مجالس می پردازد و مجالس در تاریخ تصوف، طرح کلی مجالس عتیقی، نگاهی از بیرون به مجالس عتیقی و نسخۀ مجالس و روش تصحیح آن را برای خوانندگان معرفی می کند.
متن مجالس، توضیحات و نمایه ها و منابع عناوین فصل های پایانی این کتاب است.
یادآور می شود مرکز پژوهشی میراث مکتوب برای انتشار آثار آمادۀ چاپ و اجرای قراردادهای پژوهشی و انتشاراتی خود در طرحی از بانیان و حامیان فرهیخته و فرهنگ دوست دعوت به همکاری کرد و کتاب مجالس با حمایت مالی جناب یحیی شایسته منش منتشر شده است. در اینجا ضمن تشکر و قدردانی از این اقدام شایسته و خداپسندانه، امیدواریم با این گونه حمایت ها از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی زمینۀ انتشار آثار فاخری که جز با حمایت های ویژه امکان نشر نمی‌یابند، گسترش یابد و به عنوان فرهنگی اصیل در میان دوستداران فرهنگ و تمدن این سرزمین نهادینه شود.
کتاب مجالس در شمارگان ۵۰۰ نسخه به قیمت ۱۱۰۰۰۰ ریال به کوشش مرکز پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.
مجالس سخنان، لطایف و اشارات یکی از صوفیان و شاعران دورۀ ایلخانی به نام جلال‌الدین عتیقی است. ابوالمجد تبریزی، که زمانی مرید وی بوده، از سال ۷۱۲ تا ۷۱۸ ق. برخی از سخنان او را یادداشت کرده و در سال ۷۲۳ ق. در سفینۀ تبریز درج کرده است. بر اساس تاریخی که در ابتدای هر مجلس آمده تعداد مجالس ۲۲ مجلس است که ابوالمجد بنا به سلیقۀ خود آنها را در ۶۷ قسمت مجزا گنجانده است. مجالس مملو از صور خیال شگفت آور است و به آیات و احادیث و اشعار عربی و فارسی آراسته شده است.
مولانا جلال الدین عبدالحمید بن قطب الدین ابوالفضل عبدالرحمان بن کمال الدین ابوبکر عبدالرحیم عتیق بن عبداللطیف عتیقی تبریزی از صوفیان سرشناس و شاعران برجسته قرن هفتم و هشتم هجری قمری است. برخی منابع نام او را عبدالحمید و بعضی دیگر محمد ذکر کرده اند. اما قطعاً نام وی عبدالحمید بوده است. زیرا ابوالمجد تبریزی، کاتب سفینۀ تبریز که از مریدان عتیقی بوده و از دوران طفولیت در دامان وی بالیده است، نام او را همین گونه آورده است. از تاریخ و محل ولادتش اطلاع دقیقی در دست نیست و تذکره نویسان تنها به تاریخ درگذشت او اشاره کرده اند.
در کتاب مجالس پس از مقدمۀ مصحح، در فصل اول کتاب به سوانح و شرح آثار جلال الدین عتیقی پرداخته شده و سپس دربارۀ نام و نشان، خاندان، نسب و خرقه، مذهب و معلومات، سفرها و استادان این شاعر توضیحاتی ارائه شده است.
در بخش آثار، آثار منظوم و آثار منثور جلال الدین عتیقی بررسی شده است. معرفی معاصران و معاشران عنوان بخش پایانی فصل اول این کتاب است.
فصل دوم این اثر به موقعیت ادیان و وضعیت تصوف در زمان جلال الدین عتیقی اختصاص دارد و موضوعاتی مانند طلوع و غروب ادیان، دین بودایی، مسیحیت، یهودیت، رونق مسلمانی برای خوانندگان به اجمال توضیح داده شده است. تصوف در آذربایجان نیز عنوان دیگر بخش فصل دوم است که در این بخش رویکرد صوفیه، گرایش عامۀ مردم به تصوف، اقبال سلاطین و امرا به تصوف و گسترش خانقاه ها اشاره شده است.
اما مصحح در فصل سوم این اثر به موضوع سیری در مجالس می پردازد و مجالس در تاریخ تصوف، طرح کلی مجالس عتیقی، نگاهی از بیرون به مجالس عتیقی و نسخۀ مجالس و روش تصحیح آن را برای خوانندگان معرفی می کند.
متن مجالس، توضیحات و نمایه ها و منابع عناوین فصل های پایانی این کتاب است.
یادآور می شود مرکز پژوهشی میراث مکتوب برای انتشار آثار آمادۀ چاپ و اجرای قراردادهای پژوهشی و انتشاراتی خود در طرحی از بانیان و حامیان فرهیخته و فرهنگ دوست دعوت به همکاری کرد و کتاب مجالس با حمایت مالی جناب یحیی شایسته منش منتشر شده است. در اینجا ضمن تشکر و قدردانی از این اقدام شایسته و خداپسندانه، امیدواریم با این گونه حمایت ها از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی زمینۀ انتشار آثار فاخری که جز با حمایت های ویژه امکان نشر نمی‌یابند، گسترش یابد و به عنوان فرهنگی اصیل در میان دوستداران فرهنگ و تمدن این سرزمین نهادینه شود.
کتاب مجالس در شمارگان ۵۰۰ نسخه به قیمت ۱۱۰۰۰۰ ریال به کوشش مرکز پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.