میراث مکتوب – کتاب بررسی متون تخصصی از جهت فن اعراب و ترجمه (قرآن کریم؛ نهجالبلاغه؛ أمالی الشریف المرتضی؛ مقدمه ابن خلدون) تألیف دکتر سیدبابک فرزانه از سوی انتشارات سمت منتشر شد.
کتاب حاضر مشتمل بر ۷ فصل و ۴ ضمیمه است. فصل اول به پیشینه تاریخی پدیده «إعْراب» در زبانهاب کهن سامی، کتاب شناسی إعراب قرآن و ضرورت آشنایی با فن إعراب می پردازد.
در فصل دوم با نگاهی زبانشناختی به مسئله إعراب و بِنا، اصطلاحاتی چون عامل، معمول، نقش دستوری، علامت إعراب و إعراب محلی تعریف شدهاند. در بخش بعدی همین فصل موضوع تجویزی یا توصیفی بودن دستور زبان عربی طرح شده و نخستین پژوهشهای دستوری زبانشناسان و کوششهای پس از آن، از این زاویه بررسی شده است. آشنایی با نشانههای إعراب و دلالتهای معنایی آنها و نیز معرفی نشانههای بِنا در زبان عربی یکی دیگر از عنوانهای پراهمیت فصل دوم است. در همین بخش نشانههای فرعی إعراب در اسمها و فعلها و نیز إعراب تقدیری با کمک تابلوهایی توضیح داده شدهاند تا به خاطرسپردن آنها آسانتر گردد.
در فصل سوم، برای آشنایی مقدماتی با شیوه ترجمه، نخست چگونگی ترجمه اسمها با توجه به إعراب آنها بیان گردیده، آنگاه شیوه ترجمه مهم ترین و پرکاربردترین ترکیبها در ساختار جمله عربی توضیح داده شده است. برای هر یک از این مباحث با استناد به قرآن تمرینهایی اختصاص یافته و در ادامه مسئله زمان افعال و ترجمه آنها به اختصار بررسی شده است. توجه به نوع فعل از نظر لازم یا متعدی بودن و نیز نقش مهم حروف اضافه در تعیین معنای فعل، یکی دیگر از عنوانهای فصل سوم را تشکیل میدهد. ساختار انواع جمله در زبان عربی موضوع پایانی این فصل است که با روشی نوین ارائه شده و شایسته است که به صورت جدی مورد مطالعه قرار گیرد. خواننده در این بخش همچنین با جملههای فرعی (=وابسته) آشنا میشود. هر یک از فصلهای اول تا سوم البته یکدیگر را تکمیل میکنند و باید با دقت آموخته شوند.
فصل چهارم تا پایان فصل هفتم منتخبی است از قرآن کریم، نهجالبلاغه، أمالی سیدمرتضی (د ۴۳۶ ق)و مقدمه ابن خلدون (د ۸۰۸ ق). متنهای برگزیده به صورت درسهای مستقل از یکدیگر تنظیم شده است که به تفصیل مورد تجزیه و تحلیل لغوی و دستوری قرار میگیرد ضمن آن قوانین ضروری برای ترجمه روان و درست برخی عبارتها آموزش داده میشود. برای هر درس متنهایی به عنوان تمرین از مآخذ یاد شده انتخاب گردیده است. پس از فصل هفتم مباحث عدد، چگونگی تطبیق میان صفت با موصوف و فعل با فاعل در زبان عربی کلاسیک و مدرن و نیز چگونگی استفاده از فرهنگهای ریشهای در قالب ۴ ضمیمه افزوده شده است.
این کتاب در ۱۶۰ صفحه و به مبلغ ۴۰۰۰۰ هزار ریال در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است