میراث مکتوب – در سال ۱۳۵۵ شادروان استاد مجتبی مینوی طی نامه ای به شرح ذیل، از دوستان استاد احمد آرام خواست تا مقالاتی برای تقدیر از او گردآوری و منتشر شود.
جناب آقای …
صدیق ارجمند، دانشمند گرامی جناب اجل آقای احمد آرام هفتاد سال در میان ما بوده اند و هر روز از آثار خامه شیوای خود ما را محظوظ نموده اند. از دوستان عزیز دعوت می کنم نشانه ای از این بهره ای که از زحمات بی پایان و علم بیکران این استاد برده اند، به صورت کتابی حاوی مجموعه مقالات علمی و فرهنگی و تاریخی به معرض بروز و ظهور بیاورند. هر مقاله ای تا حدود بیست صفحه مجاز است و بسیار مشعوف می شویم که شرکت کنندگان عزیز سهم خود را به نشانی: خیابان کوروش- جاده قدیم شمیران- کوچه سعدی- پلاک ۸ تا آخر مردادماه سال ۱۳۵۵ بفرستند. همینکه همه جمع شد و مهلت منقضی گردید از برای چاپ آنها اقدام خواهد شد.
ارادتمند
مجتبی مینوی
اما استاد مجتبی مینوی در سال ۵۶ درگذشت و موفق به پیگیری و چاپ مقالات نشد. دکتر مهدی محقق رئیس انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی متولی این کار شد و چنانکه از مقدمه ایشان در کتاب حاضر برمی آید این مقالات در سال ۱۳۶۱ آمادۀ چاپ بوده اند که البته در همان سال هم برای نخستین بار توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به چاپ رسیده است و پس از آن در سال ۱۳۷۸ تجدید چاپ گردیده و این نکته ای است که به هیچ روی در مقدمۀ اثر به چشم نمی‌خورد و خواننده با خواندن آن گمان می کند که این اثر اولین بار است که به زیور طبع آراسته شده است.
آرام نامه از مقالات بزرگانی تشکیل شده که حدود ۱۵ تن از آنان اکنون در قید حیات نیستند و بسا اگر بودند به قصد تجدید نظر یا جایگزینی مقاله ای دیگر، از چاپ مقاله خود منصرف می‌شدند. البته پیشتر نیز جشن نامۀ استاد محمد امین ریاحی هم تبدیل به یادنامه ای موسوم به آفرین نامه شد و موارد بسیار دیگر که استاد مورد احترام و تکریم از دیدن تکریم نامه خود محروم بوده‌اند!
این مجموعه شامل این مقالات می باشد:
پیشگفتار انجمن: محمدجواد ادبی
دیباچه: مهدی محقق
شعری دربارۀ استاد احمد آرام: حبیب یغمایی
مقاله ای دربارۀ استاد احمد آرام: احمد بیرشک
احمد آرام یک فرهنگی انقلابی: حسین بهشتی
استاد احمد آرام را بشناسید: سیدحسن مبرهن
گفت و گو با استاد احمد آرام
کتابشناسی استاد احمد آرام
شرح ابیات سیوطی در بیان آیات ناسخ و منسوخ: سیدحسن مبرهن
ابن سیدالناس و کتاب عیون الاثر: دکتر محمود مهدوی دامغانی
ازدواج امیرالمومنین با فاطمه علیها السلام: احمد مهدوی دامغانی
چهره اسلام: مهندس مهدی بازرگان
چهره ناشناخته تشیع: دکتر سیدجعفر شهیدی
نیایش نامه های سهروردی: محمدتقی دانش پژوه
ربط حادث به قدیم: ابوالقاسم خرمشاهی
فلسفه در ورشکستگی مدام: محمد یگانه آرانی
رابطۀ زیبایی دوستی با آزادی اراده و استقلال طلبی: دکتر عبدالحسین مشکوه الدینی
اثبات واجب میرزا مسیحای فسائی: عبدالله نورانی
علم در اسلام و اثر آن در تحول علمی جهان: دکتر حسینعلی هروی
نظری کوتاه به دو متن چاپ شده عربی و فارسی در فن مساحت: سیدمحمد محیط طباطبایی
ابوالقاسم اقلیدسی و مساله اختراع کسرهای اعشاری: دکتر ابوالقاسم قربانی
نظری به تقسیمات علوم به انضمام رساله «فهرس العلوم» فیض کاشانی: سیدعلی موسوی بهبهانی
از کیمیای سعادت: غلامحسین یوسفی
قیاس غلط: محمدپروین گنابادی
توسعۀ زبان ادبی جدید تاجیکی: یان و. وریهو / ترجمه: عبدالحسین آذرنگ
کمیت دروس زبان و ادبیات فارسی: دکتر گیتی فلاح رستگار
رساله ای در استعاره: جلیل تجلیل
چند لغت و ترکیب و تعبیر و اصطلاح کمیاب در تذکره نصرآبادی: ایرج افشار
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است: بهاء الدین خرمشاهی
ایران و سرخ پوست های آمریکا (ینگی دنیا): سیدمحمدعلی جمالزاده
حقیقت نبوغ: غ. وحید مازندارنی
آشنایی ایرانیان با علوم جدید: دکتر غلامعلی حداد عادل
جناب آقای …
صدیق ارجمند، دانشمند گرامی جناب اجل آقای احمد آرام هفتاد سال در میان ما بوده اند و هر روز از آثار خامه شیوای خود ما را محظوظ نموده اند. از دوستان عزیز دعوت می کنم نشانه ای از این بهره ای که از زحمات بی پایان و علم بیکران این استاد برده اند، به صورت کتابی حاوی مجموعه مقالات علمی و فرهنگی و تاریخی به معرض بروز و ظهور بیاورند. هر مقاله ای تا حدود بیست صفحه مجاز است و بسیار مشعوف می شویم که شرکت کنندگان عزیز سهم خود را به نشانی: خیابان کوروش- جاده قدیم شمیران- کوچه سعدی- پلاک ۸ تا آخر مردادماه سال ۱۳۵۵ بفرستند. همینکه همه جمع شد و مهلت منقضی گردید از برای چاپ آنها اقدام خواهد شد.
ارادتمند
مجتبی مینوی
اما استاد مجتبی مینوی در سال ۵۶ درگذشت و موفق به پیگیری و چاپ مقالات نشد. دکتر مهدی محقق رئیس انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی متولی این کار شد و چنانکه از مقدمه ایشان در کتاب حاضر برمی آید این مقالات در سال ۱۳۶۱ آمادۀ چاپ بوده اند که البته در همان سال هم برای نخستین بار توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به چاپ رسیده است و پس از آن در سال ۱۳۷۸ تجدید چاپ گردیده و این نکته ای است که به هیچ روی در مقدمۀ اثر به چشم نمی‌خورد و خواننده با خواندن آن گمان می کند که این اثر اولین بار است که به زیور طبع آراسته شده است.
آرام نامه از مقالات بزرگانی تشکیل شده که حدود ۱۵ تن از آنان اکنون در قید حیات نیستند و بسا اگر بودند به قصد تجدید نظر یا جایگزینی مقاله ای دیگر، از چاپ مقاله خود منصرف می‌شدند. البته پیشتر نیز جشن نامۀ استاد محمد امین ریاحی هم تبدیل به یادنامه ای موسوم به آفرین نامه شد و موارد بسیار دیگر که استاد مورد احترام و تکریم از دیدن تکریم نامه خود محروم بوده‌اند!
این مجموعه شامل این مقالات می باشد:
پیشگفتار انجمن: محمدجواد ادبی
دیباچه: مهدی محقق
شعری دربارۀ استاد احمد آرام: حبیب یغمایی
مقاله ای دربارۀ استاد احمد آرام: احمد بیرشک
احمد آرام یک فرهنگی انقلابی: حسین بهشتی
استاد احمد آرام را بشناسید: سیدحسن مبرهن
گفت و گو با استاد احمد آرام
کتابشناسی استاد احمد آرام
شرح ابیات سیوطی در بیان آیات ناسخ و منسوخ: سیدحسن مبرهن
ابن سیدالناس و کتاب عیون الاثر: دکتر محمود مهدوی دامغانی
ازدواج امیرالمومنین با فاطمه علیها السلام: احمد مهدوی دامغانی
چهره اسلام: مهندس مهدی بازرگان
چهره ناشناخته تشیع: دکتر سیدجعفر شهیدی
نیایش نامه های سهروردی: محمدتقی دانش پژوه
ربط حادث به قدیم: ابوالقاسم خرمشاهی
فلسفه در ورشکستگی مدام: محمد یگانه آرانی
رابطۀ زیبایی دوستی با آزادی اراده و استقلال طلبی: دکتر عبدالحسین مشکوه الدینی
اثبات واجب میرزا مسیحای فسائی: عبدالله نورانی
علم در اسلام و اثر آن در تحول علمی جهان: دکتر حسینعلی هروی
نظری کوتاه به دو متن چاپ شده عربی و فارسی در فن مساحت: سیدمحمد محیط طباطبایی
ابوالقاسم اقلیدسی و مساله اختراع کسرهای اعشاری: دکتر ابوالقاسم قربانی
نظری به تقسیمات علوم به انضمام رساله «فهرس العلوم» فیض کاشانی: سیدعلی موسوی بهبهانی
از کیمیای سعادت: غلامحسین یوسفی
قیاس غلط: محمدپروین گنابادی
توسعۀ زبان ادبی جدید تاجیکی: یان و. وریهو / ترجمه: عبدالحسین آذرنگ
کمیت دروس زبان و ادبیات فارسی: دکتر گیتی فلاح رستگار
رساله ای در استعاره: جلیل تجلیل
چند لغت و ترکیب و تعبیر و اصطلاح کمیاب در تذکره نصرآبادی: ایرج افشار
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است: بهاء الدین خرمشاهی
ایران و سرخ پوست های آمریکا (ینگی دنیا): سیدمحمدعلی جمالزاده
حقیقت نبوغ: غ. وحید مازندارنی
آشنایی ایرانیان با علوم جدید: دکتر غلامعلی حداد عادل