کد خبر:5096
پ
فاقد تصویر شاخص

نجوم کهن در آموزه‌های ابن عربی

رد پای حضور نجوم کهن را در اغلب تمدن‌های باستانی می‌توان دنبال کرد

میراث مکتوب – رد پای حضور نجوم کهن را در اغلب تمدن های باستانی می توان دنبال کرد. این دانش یکی از هنرهای آزاد هفت گانه به شمار می رود. همان طور که می دانیم، هنرهای هفت گانه در دنیای باستان عبارتند از صرف و نحو، جدل، بلاغت، ریاضیات، موسیقی، هندسه و نجوم کهن.

نجوم کهن در دامن سنت تفکر اسلامی نیز به بالندگی و شکوفایی بیشتری رسیده است، طوری که جلوه های درخشان آن را می توان در آثار متفکرین اسلامی بزرگی نظیر فارابی، ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی ، شیخ اشراق، شهاب الدین سهروردی، شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی و هم چنین جریان های بزرگ اندیشۀ اسلامی مانند اخوان الصفا مشاهده کرد.

تیتوس بورکهارت که از شاخص ترین اسلام شناسان اروپایی عصر حاضر و متفکری سنتی است و خود را متعلق به مکتب حکمت جاویدان می داند، در کتاب حاضر به تبیین مبانی هستی شناسانۀ حکمت شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی در ارتباط با مفاهیم نجومی و عرفان اسلامی می پردازد. او در مقام اندیشمندی هنرشناس و مستشرق، در نهایت ایجاز، آموزه های شیخ را تشریح می کند و سعی دارد از نمادپردازی غنی مندرج در آنها، تصویری جامع و عمیق ارائه دهد.

مراتب افلاک و مبانی نظری نجوم، تکوین و دلالت های معنایی منطقه البروج، پیوندهای نمادین ماه و خورشید و تجلی نفس رحمانی در منازل قمر، تجلی اسماء الهی در چرخۀ مراتب وجود، تکوین بروج و نسبت آنها با منازل قمر عناوین فصل های این کتاب است.
نخستین فصل این کتاب به تشریح مبانی و مختصات کلی کیهان شناسی شیخ و ارتباط آن با تعالیم اسلامی اختصاص یافته است؛ در این فصل با اشاره به دلایل اعتبار نگاه زمین مرکز رایج در نجوم کهن، تصویری از ساختار کیهان شناسانۀ ارائه شده توسط شیخ ترسیم شده است.

در فصل دوم وجوه نمادپردازانۀ نجوم اسلامی در باب دوازده برج منطقه البروج به گونه ای بدیع تشریح شده است. مؤلف در ادامه به شرح بروج و صور فلکی و خصلت های تمثیلی هریک از آنها می پردازد و آنها را با ارجاع به آثار شیخ اکبر، تبیین می کند.
فصل سوم و چهارم به تشریح مراتب وجود ۲۸ گانۀ شیخ اختصاص دارند. در فصل پنجم نحوۀ شکل گیری و تعین یافتن کیفیات بروج و منازل مطرح در نمودار فوق الذکر مورد تبیین قرار می گیرند. بورکهارت در اینجا به این موضوع می پردازد که چگونه این کیفیات و تعین نمادین کائنات که در لحظۀ تولد، در تعیین کیفیات سوژه انسانی نقش دارند، حاصل سنتزی از کیفیات پایۀ اسماء الهی و بروج و منازل مطرح در این نمودار هستند.

فهرست اعلام و تصاویر نیز بخش های پایانی این کتاب را تشکیل می دهد.

کتاب نجوم کهن در آموزه های ابن عربی تألیف تیتوس بورکهارت (ابراهیم عزالدین) ترجمۀ لیلا کبریتچی و مهدی حبیب‌زاده در ۷۸ صفحه، شمارگان ۱۱۰۰ نسخه، قطع رقعی و به بهای ۱۰۰۰۰۰ ریال از سوی نشر مولی در سال ۱۳۹۳ منتشر شده است.

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612