ميراث مكتوب: علي اوجبي اعتقاد دارد كه ميرداماد مقولات را منحصر در دو مقولة جوهر و عرض مي داند.
وي كه در نشست بررسي آراء و انديشههاي ميرداماد، سخن مي گفت، افزود: در ميان مجموعه آراء فلسفي ميرداماد، جداي از آن دسته نظرياتي كه مورد اتفاق حكماي پيش از او بوده و يا به نوعي اشتهار داشته، به سه دسته برميخوريم.
1. آراء ابداعي و ابتكاري مانند تقدم دهري، تقدم سرمدي و به تبع آن حدوث دهري و حدوث سرمدي.
2. آرائي كه كمتر كسي بدان قائل بوده، به اصطلاح اقوال شاد و نادر و خلاف مشهور مثل انحصار مقولات بر دو مقوله.
3. راه حل هايي كه براي برخي معضلات و مشكلات علوم ارائه كرده، مانند نظريه وحدت حمل در رفع تناقض از قضاياي متناقض نما.
وي گفت: آنگونه كه از ظاهر كلمات ميرداماد در تقويم الايمان و ديگر آثار وي (ص205) برمي آيد، وي مقولات را منحصر در دو مقولة جوهر و عرض مي داند. از ديگر آراء ميرداماد، نظرية وحدت حمل است؛ برخي از قضايا به گونهاي هستند كه در ظاهر خود را نقض ميكنند، قضايايي مانند «جزئي جزئي است» در حالي كه جزئي كلي است و افراد متعددي دارد و يا «المعدوم المطلق لا يخبر عنه» و حال آنكه اين خود،نوعي خبر دادن از معدوم مطلق است. اين قضاياي معماگونه و به اصطلاح پارادوكيكال و متناقض نما از ديرباز مورد توجه انديشمندان بوده و حكما و علماي منطق، پيش از طرح اين شبهه، وحدتهاي لازم در تناقض را منحصر در هشت وحدت ميانگاشتند ، اما پس از آن، وحدت حمل نيز بر آن افزوده شد. بدين ترتيب تناقض بدوي در قضاياي ياد شده از ميان رفت. به عنوان مثال نوع حمل در قضيه «جزئي جزئي است» حمل اولي است ،يعني هر مفهومي خودش خودش است، اما همين جزئي در حمل شايع ديگر حزئي نخواهد بود، بلكه كلي است.
حاج ملاهادي سبزواري (شرح منظومه، ص 60) اين راه حل را به برخي از متأخران نسبت داده و مشهور است كه اين نظريه را صدرالمتألهين شيرازي ابداع كرده، در حالي كه پيش از وي، ميرداماد در تقويم الايمان به اين نكته توجه داشته و به تحليل آنها پرداخته است.
ميرداماد، مقولات را منحصر در دو مقولة جوهر و عرض مي داند
علي اوجبي اعتقاد دارد كه ميرداماد مقولات را منحصر در دو مقولة جوهر و عرض مي داند.
مطالب مرتبط
ارسال دیدگاه