زهره قاسمی، کارشناس سکه گنجینه رضوی این مجموعه را بینظیر و متشکل از سکههای شناسائی نشده دورههای مختلف تاریخی امویان، ایلخانان مغول، عثمانی، آل اینجو، سربداران، تیموریان، گورکانیان هند، بارک زائی، صفوی، افشار، زند و قاجار و پهلوی عنوان کرد.
وی اظهار کرد: سکههای مستندسازی شده ضرب در ضرابخانه دارالسلطنه لاهور، دارالخلافه شاه جهان آباد (در هند)، دارالسلطنه هرات، دارالسلطنه کابل، دارالعباد یزد، مشهد مقدس، شهرهای واسط، حلب، استرآباد، کرمانشاهان، قندهار، رشت، تبریز، کاشان، ایروان، اصفهان و دیگر شهرها هستند.
سکههایی از بزرگان سلسلههای تاریخی
قاسمی همچنین به وجود سکههایی از شهاب الدین محمدشاه جهان (سازنده بنای مشهور تاج محل در شهر آگرا هند)، محی الدین اورنگ زیب عالمگیر، معزالدین جهاندار شاه، فرخ سیر، شمسالدین محمد رفیع الدرجات، شاه جهان دوم و محمد شاه از سلسله گورکانیان هند در این مجموعه اشاره کرد.
وی قدیمیترین سکه این مجموعه را متعلق به ولید بن عبدالملک از سلسله بنیامیه عنوان کرد که در سال ۹۴ هجری قمری در شهر واسط عراق ضرب شده است.
سکه های ماشینی دوران قاجار تا پهلوی
قاسمی افزود: سکههای ماشینی این مجموعه شامل سکههای اواخر دوره ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمد شاه قاجار ضرب شده در شهرهای تهران و لنینگراد و همچنین سکههای پهلوی اول و پهلوی دوم است.
وی، خطاهای تاریخی در ضرب اعم از تاریخ، رقم، تصویر و وزن را نکته جالب توجه در سکههای ماشینی این مجموعه عنوان کرد که باعث شده است این سکهها از ارزش بالایی برخوردار شوند.
قاسمی به توضیحی در خصوص خطا در ضرب سکه پرداخت و گفت: در مراحل ضرب سکه، اشتباهات گوناگونی رخ میداده است که باعث تمایز سکه از سایر سکههای شبیه خود میشده که این مجموعه سکهها ارزش بسیاری در بین مجموعهداران دارند.
وی سکههای ماشینی دوران قاجار را یکی از پر اشتباهترین سکهها در درج تاریخ برشمرد و گفت: یکی از خطاهای تاریخی این مجموعه با ارزش، سکه دو قرانی نقره از مظفرالدین شاه قاجار ضرب سال ۱۳۲۱ قمری است که بر روی سکه تاریخ ۱۳۲۰۱ ضرب شده است.
چگونگی شناسایی سکهها
وی شناسایی سکهها را با بهرهمندی از کاتالوگهای استاندارد بینالمللی سکه Standard Catalog of World Coins عنوان کرد و گفت: این کاتالوگها سکههای تمام کشورهای جهان را به ترتیب حروف انگلیسی از حرف A تا Z مورد بررسی قرار داده بدین ترتیب که اطلاعات سکهها همراه با تصاویر آنها در این کاتالوگها از کشور افغانستان شروع و به کشور زیمباوه خاتمه مییابد.
قاسمی با بیان اینکه ارزش سکههای باستانی در اطلاعاتی است که از آن استخراج میشود، تصریح کرد: آثار باستانی از جمله سکهها به عنوان یک میراث ملی محسوب میشوند و هر شهروندی باید توجه داشته باشد که میراث ملی کشور را حفظ کرده و از نابودی بخشی از هویت و گذشته خود جلوگیری کند.
شایان ذکر است پژوهشگران، کارشناسان و دانشجویان که پایاننامه و یا مقالات آنان با سکه مرتبط است میتوانند از خدمات گنجینه سکه، تمبر و اسکناس موزه مرکزی رضوی بهره مند شوند.
منبع: پایگاه اطلاعرسانی کتابخانه آستان قدس رضوی