میراث مکتوب – فهرست نسخه‌های خطی دو کتابخانۀ شخصی پاکستان به کوشش یوسف بیگ باباپور و محمد موسوی‌نژاد، از سوی مجمع ذخائر اسلامی منتشر شد.
این فهرست مختصر، برخلاف فهارس قبلی به عنوان یک تصحیح محسوب می‌شود که نسخ خطی آن در کتابخانۀ گنج بخش پاکستان موجود است، و مؤلف آن محمد اقبال مجددی، از فهرست نویسان و محققین پاکستان بود که در سال ۱۹۷۸م. اقدام به سیاهه برداری از نسخ خطی برخی کتابخانه‌های پاکستان نموده که از آن جمله این دو سیاهه یا فهرست از کتابخانه‌های شخصی پاکستان است:
سیاهۀ اوّل: فهرست کتابخانۀ حضرت مولانا محمّدهاشم جان مجدّدی (درگذشته ۱۹۷۵م.) است که شامل ۸۵ رساله است و به شماره ۸۱۰۱، «کتابخانۀ گنج بخش – مرکز تحقیقات ایران و پاکستان» نگهداری می‌شود.
سیاهۀ دوم: فهرست کتابخانۀ شخصی آقای – ایم – ای – کاظمی است که به شماره ۸۰۵۰ همچنین در «کتابخانۀ گنج بخش – مرکز تحقیقات ایران و پاکستان» نگهداری می شود. در این فهرست ۳۱ نسخه معرفی شده است.
در مقدمۀ این کتاب می‌خوانیم:
«…مؤلف هر دو فهرست فوق، آقای محمد اقبال مجدّدی است که در سال ۱۹۷۸م. تألیف کرده است. این دو فهرست از باب اهمیتی که داشت، به فرمایش آقای منزوی جزو آثار خطی محسوب شده و با قید شماره ای بر آن در گنجینۀ نسخ خطی گنج بخش نگهداری می شود.
این دو فهرست از نظر نوشتاری و جمله بندی مشکلاتی دارد و ترتیب خاصی که امروز در آثار بزرگان این فن وجود دارد، در این فهرست نیست و مؤلف از شیوۀ خاصی پیروی نکرده است و جایگاه مطالب رعایت نشده است. اما از نظر این که یک شخص غیر فارسی زبان این فهرست را نوشته و اسمش را هم گذاشته «فهرست مخطوطات فارسی» و نسخه های بسیار خوبی هم در این مجموعه معرفی شده، انتشار آن خالی از فایده نخواهد بود.
اهمیت این دو فهرست زمانی معلوم می گردد که ما به عنوان اوّلین حرکت فهرست نویسی آثار فارسی در شبه قاره بدان بنگریم و شیوۀ مرسوم آن دوره در کتابشناسی و آثار مخطوط را مورد بررسی قرار دهیم. در نظر گرفتن این نکته در مطالعات سیر تاریخی فهرست نویسی متون خطی و بررسی روند رو به رشد آن حائز اهمیت خواهد بود.
استاد احمد منزوی به اهمیت این فهارس پی برده و در ابتدای فهرست شماره (۸۱۰۱) در تاریخ ۱۰/۳/۵۸ قید فرموده اند که: «آقای رانجها، طبق قرار قبلی این یک مجلد فهرست نیز از نظر اهمیت در جزو نسخه های خطی ثبت و محفوظ شود – احمد منزوی».
البته ما به دلیل حفظ اصالت اثر، به عنوان یک اثر مصحَّح، سعی نمودیم تا حد امکان از دخل و تصرف در متن خودداری نماییم. حتی اغلاط سهوی مؤلف نیز در مواقعی در متن به همان شکل آورده شد و در پاورقی‌ها ذکر گردیده است. اگر به ناچار موردی هم در متن افزوده شده، در بین [ ] قرار گرفته است…».
این فهرست به کوشش یوسف بیگ‌باباپور و محمد موسوی‌نژاد، در حدود ۱۰۰ صفحه، به قطع وزیری در ضمن مجموعه «معرفی میراث مخطوط – شماره ۷۷»، به قیمت ۹۰۰۰ تومان (۷ دلار خارج از ایران) در قم توسط مجمع ذخائر اسلامی، در اسفند ۱۳۹۱ منتشر شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر از این کتاب اینجا را کلیک کنید
این فهرست مختصر، برخلاف فهارس قبلی به عنوان یک تصحیح محسوب می‌شود که نسخ خطی آن در کتابخانۀ گنج بخش پاکستان موجود است، و مؤلف آن محمد اقبال مجددی، از فهرست نویسان و محققین پاکستان بود که در سال ۱۹۷۸م. اقدام به سیاهه برداری از نسخ خطی برخی کتابخانه‌های پاکستان نموده که از آن جمله این دو سیاهه یا فهرست از کتابخانه‌های شخصی پاکستان است:
سیاهۀ اوّل: فهرست کتابخانۀ حضرت مولانا محمّدهاشم جان مجدّدی (درگذشته ۱۹۷۵م.) است که شامل ۸۵ رساله است و به شماره ۸۱۰۱، «کتابخانۀ گنج بخش – مرکز تحقیقات ایران و پاکستان» نگهداری می‌شود.
سیاهۀ دوم: فهرست کتابخانۀ شخصی آقای – ایم – ای – کاظمی است که به شماره ۸۰۵۰ همچنین در «کتابخانۀ گنج بخش – مرکز تحقیقات ایران و پاکستان» نگهداری می شود. در این فهرست ۳۱ نسخه معرفی شده است.
در مقدمۀ این کتاب می‌خوانیم:
«…مؤلف هر دو فهرست فوق، آقای محمد اقبال مجدّدی است که در سال ۱۹۷۸م. تألیف کرده است. این دو فهرست از باب اهمیتی که داشت، به فرمایش آقای منزوی جزو آثار خطی محسوب شده و با قید شماره ای بر آن در گنجینۀ نسخ خطی گنج بخش نگهداری می شود.
این دو فهرست از نظر نوشتاری و جمله بندی مشکلاتی دارد و ترتیب خاصی که امروز در آثار بزرگان این فن وجود دارد، در این فهرست نیست و مؤلف از شیوۀ خاصی پیروی نکرده است و جایگاه مطالب رعایت نشده است. اما از نظر این که یک شخص غیر فارسی زبان این فهرست را نوشته و اسمش را هم گذاشته «فهرست مخطوطات فارسی» و نسخه های بسیار خوبی هم در این مجموعه معرفی شده، انتشار آن خالی از فایده نخواهد بود.
اهمیت این دو فهرست زمانی معلوم می گردد که ما به عنوان اوّلین حرکت فهرست نویسی آثار فارسی در شبه قاره بدان بنگریم و شیوۀ مرسوم آن دوره در کتابشناسی و آثار مخطوط را مورد بررسی قرار دهیم. در نظر گرفتن این نکته در مطالعات سیر تاریخی فهرست نویسی متون خطی و بررسی روند رو به رشد آن حائز اهمیت خواهد بود.
استاد احمد منزوی به اهمیت این فهارس پی برده و در ابتدای فهرست شماره (۸۱۰۱) در تاریخ ۱۰/۳/۵۸ قید فرموده اند که: «آقای رانجها، طبق قرار قبلی این یک مجلد فهرست نیز از نظر اهمیت در جزو نسخه های خطی ثبت و محفوظ شود – احمد منزوی».
البته ما به دلیل حفظ اصالت اثر، به عنوان یک اثر مصحَّح، سعی نمودیم تا حد امکان از دخل و تصرف در متن خودداری نماییم. حتی اغلاط سهوی مؤلف نیز در مواقعی در متن به همان شکل آورده شد و در پاورقی‌ها ذکر گردیده است. اگر به ناچار موردی هم در متن افزوده شده، در بین [ ] قرار گرفته است…».
این فهرست به کوشش یوسف بیگ‌باباپور و محمد موسوی‌نژاد، در حدود ۱۰۰ صفحه، به قطع وزیری در ضمن مجموعه «معرفی میراث مخطوط – شماره ۷۷»، به قیمت ۹۰۰۰ تومان (۷ دلار خارج از ایران) در قم توسط مجمع ذخائر اسلامی، در اسفند ۱۳۹۱ منتشر شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر از این کتاب اینجا را کلیک کنید