میراث مکتوب – کتاب عارفی در غربت غربیه گفتوگوهای منوچهر دینپرست با دکتر سید حسین نصر، استاد اسلامشناسی دانشگاه جرج واشنگتن، از سوی انتشارات آکادمی مطالعات ایرانی لندن (LAIS) منتشر شد.
کشاکش «عقلانیت و معنویت» در طول تاریخ معرفت بشری فراز و نشیب طولانی داشته است. با پیدایش ادیان، معنویت از پشتوانهای برخوردار شد که بسترهای معرفتی آن وحی و متون مقدس بود و شک و تردید در آنها راهی نداشت. این پشتوانه در طول تاریخ تبدیل به تفکری شد که در منابع اسلامی، اغلب این معرفت را «حکمت مبتنی بر ایمان» نامیدهاند. حکمتی که از قبل تمام تدابیر معرفتی آن تنظیم شده و احتیاجی به منابع معرفتی بشری نیست. چرا که منابع معرفتی بر پایه ادراک حسی، یاد، درون نگری، عقل و گواهی استوار است. اما معرفت مبتنی بر عقل شهودی ـ اشراقی چنان با معنویت گره خورده است که آموزههای عقل استدلالی در آن هیچ راهی ندارد.
یکی از کسانی که شدیداً علاقهمند به این نوع معرفت و معنویت بوده، دکتر سید حسین نصر است. آموزههای معرفتی ـ معنوی او حاصل تحقیقات و تجربیاتی است که در دامان دو وجه دنیای معاصر ما، یعنی سنت و مدرنیته به دست آمده است. نصر از کسانی است که عنصر معنوی در فرهنگ اسلامی را برای مواجهه با غرب کافی میداند و رمز مشکلات گذشته و اکنون مسلمانان را در فراموشی این عنصر میداند. او همچنین شیفته عرفان اسلامی است که همه مسائل بشری را تحت پناه آن می بیند. دغدغه فکری او دفاع از سنت ایرانی – اسلامی است. او شدیداً از آموزه های اشراقی در جهت تکمیل باورهای خود تأثیر پذیرفته است. مجموعه تأملات نصر، به طور کلی، در یک افق به سرانجام می رسد و آن «معرفت قدسی مبتنی بر معنویت» است.
در این کتاب در ابتدا در مقالهای نسبتاً جامع زندگی و آرای دکتر نصر مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است، سپس گفت و گوهایی که با ایشان انجام شده ارائه می گردد. عناوین گفتوگوها عبارتند از: معنویت مبتنی بر دوستی با خداست؛ جهان سنتی ما اخلاقی است؛ انسان سنتی، انسان مدرن و بحران محیط زیست؛ جنگ با خدا به صلح در جهان انسانی نمیانجامد؛ الهیات غربی در وضع فعلی توانایی ادامه حیات ندارد؛ قانون بینالمللی احترام به ادیان و انبیاء باید تدوین شود؛ شرقشناسی در تعارض با سنتگرایی؛ تهران شهر هزار حکیم؛ دین خدا نیاز به اصلاح ندارد.
کشاکش «عقلانیت و معنویت» در طول تاریخ معرفت بشری فراز و نشیب طولانی داشته است. با پیدایش ادیان، معنویت از پشتوانهای برخوردار شد که بسترهای معرفتی آن وحی و متون مقدس بود و شک و تردید در آنها راهی نداشت. این پشتوانه در طول تاریخ تبدیل به تفکری شد که در منابع اسلامی، اغلب این معرفت را «حکمت مبتنی بر ایمان» نامیدهاند. حکمتی که از قبل تمام تدابیر معرفتی آن تنظیم شده و احتیاجی به منابع معرفتی بشری نیست. چرا که منابع معرفتی بر پایه ادراک حسی، یاد، درون نگری، عقل و گواهی استوار است. اما معرفت مبتنی بر عقل شهودی ـ اشراقی چنان با معنویت گره خورده است که آموزههای عقل استدلالی در آن هیچ راهی ندارد.
یکی از کسانی که شدیداً علاقهمند به این نوع معرفت و معنویت بوده، دکتر سید حسین نصر است. آموزههای معرفتی ـ معنوی او حاصل تحقیقات و تجربیاتی است که در دامان دو وجه دنیای معاصر ما، یعنی سنت و مدرنیته به دست آمده است. نصر از کسانی است که عنصر معنوی در فرهنگ اسلامی را برای مواجهه با غرب کافی میداند و رمز مشکلات گذشته و اکنون مسلمانان را در فراموشی این عنصر میداند. او همچنین شیفته عرفان اسلامی است که همه مسائل بشری را تحت پناه آن می بیند. دغدغه فکری او دفاع از سنت ایرانی – اسلامی است. او شدیداً از آموزه های اشراقی در جهت تکمیل باورهای خود تأثیر پذیرفته است. مجموعه تأملات نصر، به طور کلی، در یک افق به سرانجام می رسد و آن «معرفت قدسی مبتنی بر معنویت» است.
در این کتاب در ابتدا در مقالهای نسبتاً جامع زندگی و آرای دکتر نصر مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است، سپس گفت و گوهایی که با ایشان انجام شده ارائه می گردد. عناوین گفتوگوها عبارتند از: معنویت مبتنی بر دوستی با خداست؛ جهان سنتی ما اخلاقی است؛ انسان سنتی، انسان مدرن و بحران محیط زیست؛ جنگ با خدا به صلح در جهان انسانی نمیانجامد؛ الهیات غربی در وضع فعلی توانایی ادامه حیات ندارد؛ قانون بینالمللی احترام به ادیان و انبیاء باید تدوین شود؛ شرقشناسی در تعارض با سنتگرایی؛ تهران شهر هزار حکیم؛ دین خدا نیاز به اصلاح ندارد.