در تاریخ شعر فارسی ، شاعران خوش قریحه ای یافت می شوند که در خور جایگاه بلند شعر خود قدر نیافته اند.عرفی شیرازی، شاعر آغاز دورۀ صفوی یکی از آنهاست. از میان دویست و هفتاد شاعر ایرانی عصر صفویه که به هند رفته اند، پس از صائب، تنها چند تن برجسته اند و عرفی بی گمان از نخستین برجستگان این دوره است. و شگفتا ! با آنکه چند در هند و چه در ایران از شعر او استقبال می شده است.
جمال الدین سیدی عرفی شیرازی به سال 936 ه.ق در شیراز زاده شد. در زادگاه خود، تحصیل دانش کرد و در دکان میرمحمود طرحی، که مرکز اجتماع شاعران بود، به نشست و برخاست با ادیبان رو آورد. در سال 996 ه.ق دیوانی مشتمل بر 26 قصیده و 270 غزل و 700 قطعه و رباعی ترتیب داد؛ در حالی که پیش از آن 6000 بیت از شعرهایش را گم کرده بود. خود می گوید:
عمر در شعر به سر کرده و درباخته ام
عمر درباخته را بار دگر باخته ام
رصد شرع هنر چون نشود محو که من
شش هزار آیت احکام هنر باخته ام
عرفی در میان شاعران دوره ای بالید که شعر فارسی در گذار از مکتب وقوع به سبک هندی رسیده بود. او یکی از شاعران برجستۀ آغاز دورۀ صفوی و سبک «وقوع – هندی» است اما در شعر او می توان ردپای سبک عراقی (خاصۀ سعدی) و حتی خراسانی را نیز – البته همچنان در همان زمینۀ اصلی وقوع – هندی سراغ گرفت.
عرفی در قصاید خویش استواری لفظ و فخامت زبان خراسانی و شور و سوز بیان عراقی را با نازک خیالی و مضمون گرایی سبک هندی و ترکیبات استعاری شگرفی که زاییدۀ قریحۀ سرشار اوست یکجا جمع آورده است.
سیدعلی موسوی گرمارودی در این اثر علاوه بر پرداختن به زندگی عرفی شیرازی، شرح لغات را نیز توضیح داده است.
به گزینۀ شعر عرفی شیرازی با پیشگفتار، گزینش و شرح لغات سیدعلی موسوی گرمارودی در شمارگان 1000 نسخه، 150 صفحه، قطع پالتویی به بهای 100000 ریال از سوی انتشارات هرمس در سال 1392 منتشر شده است.