ميراث مكتوب – سعدی با نگارش گلستان در بهار 656 ق. شیوه‌ای را در نظم و نثر زبان پارسی بنا نهاد که بی‌شک می‌توان گفت که تاکنون کسی یارای برابری با او را نیافته است. احمد منزوی، در مقالۀ «تتبع در گلستان سعدی» نام 35 اثری را که به پیروی از گلستان نوشته شده‌اند، بیان کرده است که نگارستان جوینی نیز دومین اثر معرفی شده است (منزوی، 1352، ش 113، 117).
79 سال پس از نگارش گلستان سعدی نوشته شده است، یعنی در سال 735 ق. شاید بتوان این کتاب را پس از روضۀ خُلد در سال مجد خوافی (نگاشتۀ 733 ق) دومین اثر و نزدیک ترین کتاب به دوران نگارش گلستان دانست.
معین الدین جوینی بر این باور بوده است که گذشت زمان و تکرار خوانش گلستان، از زیبایی آن می کاهد و موجب ملال آورشدن آن و خستگی خوانندگان می شود. حال آنکه گذشت زمان، نشان داد که به عکس تصور او، گلستان هرچه بیشتر خوانده می شود، زیباتر جلوه گری می کند. معین الدین با این دید، به سراغ نوشتن کتاب خود می رفت.
کتاب نگارستان، اثر معین الدین جوینی، از متون زیبای ادبی، عرفانی و اخلاقی قرن هشتم هجری است که به رغم دارا بودن حکایات آموزنده‌ای از صدر اسلام و گفتار بزرگان در آن و نیز بعضی نکات تاریخی، متأسّفانه تا کنون به چاپ نرسیده است و پیش از تلاش های نگارنده، تحقیق جدی ای در خصوص کتاب و نویسنده‌اش (معین الدین جوینی) انجام نشده است.
نگارنده، با مشاهده این خلأ، پس از شناسایی نسخه‌های موجود از این اثر و بررسی آنها، به تصحیح کتاب یادشده اقدام نمود. این نوشتار، درباره مراحل و روش این تحقیق است که در دو بخشِ «درباره تصحیح» (روش تصحیح، معرّفی نسخه‌ها، و ویژگی‌های املاییِ آنها) و «درباره تحقیق» (معرّفی معین الدین و ویژگی‌های کتاب) ارائه می‌شود.
ادامه اين مقاله نوشته حسین پورشریف را كه در شماره 56 و 57 دوماهنامه تخصصصی گزارش میراث به چاپ رسيده است را بر روی فايل پايين مطالعه كنيد.
